Cine Latino

Bergen 18.–23. mars 2021

Sist helg gjekk minifestivalen Cine Latino av stabelen i Bergen for tredje året på rad. På programmet hadde avleggjaren av Bergen internasjonale filmfestival (BIFF) 13 filmar frå elleve ulike land i Sør-Amerika. Igjen får vi prov på kvaliteten i den latinamerikanske filmskapinga, som årleg resulterer i over 700 filmar.

Her i landet er det Hollywood som rår. Sidan heller ikkje EUs støtteordningar er til hjelp for dei som vil sjå latinamerikansk film, er det ikkje særleg håp om å få festivalfilmane på ordinære kinoframsyningar. Men ut mars månad er alle filmane tilgjengelege på https://se.biff.no.

Vanskeleg historie

Det søramerikanske kontinentet har ei fargerik og vanskeleg historie og ei problematisk samtid å hente stoff frå, og det blei godt spegla i festivalprogrammet, der hovudtyngda var fiksjonsfilm. Med omsyn til sjanger, tematikk, geografi og stil synte utvalet den store breidda i latinamerikansk film. Her er stilsikker komedie frå overklassen i Peru (Best of Families, regi: Javier Fuentes-León), ei underfundig og smått absurd historie i svartkvitt frå daglegliv i Argentina (The Dog Who Wouldn’t Be Quiet, regi: Ana Katz), ein komisk skrekkfilm frå Uruguay (Red Screening, regi: Maximiliano Contenti) og ein fin film om unge jenter i skatemiljø som veit å hevde seg når ein gut går for langt (My Name Is Baghdad, regi: Caru Alves de Souza).

Rasisme er ikkje noko ein primært assosierer med Sør-Amerika. Men problemet finst, og det er heller ikkje lite. I Jair Bolsonaros Brasil møter den store folkesetnaden med afrikansk opphav stadig sterkare krav om å «dra tilbake dit dei kom frå». Den dystopiske thrilleren Executive Order (regi: Lazaro Ramo) har adresse til den høgrevridde presidenten, men også universell relevans.

Rase og kjønnsidentitet er sentralt i kubanske Fernando Pérez’ vakre og uhyggelege historiske drama Defiant Souls, der handlinga utspeler seg på Cuba for over to hundre år sidan. Ein sveitsisk lege kjem for å leite etter son sin, har suksess som medisinar, men opponerer mot slavehandelen og blir utsett for ei skandaløs rettsforfølging.

Urovekkjande

Hyperaktuell er den meksikanske Identifying Features (regi: Fernanda Valadez), som tek oss direkte inn i det som skjer på grensa mellom Mexico og USA, men også syner fram kva mange unge flyktar frå i det valdsherja Mexico. Historia er fortald gjennom ei mor på leiting etter son sin, og uvissa, uroa, ventinga gir filmen ein ekstra dimensjon.

Spesiell er Théo Courts White On White, ein kunstfilm frå det forfrosne Eldlandet sør i Chile på slutten av 1800-talet. Ein fotograf skal ta bilete av ei barnebrud, men går for langt, og må «sone» ved å forevige barbariske overgrep og regulær utrydding av urfolk. Ein film like urovekkjande og uhyggeleg som han er estetisk gjennomført og visuelt slåande i sin forsiktige, men gjennomtenkte bruk av verkemiddel.

Nothing But The Sun frå Paraguay (regi: Arami Ullón) er ein fin dokumentar om ein mann frå ayoreofolket, som i tiår har samla forteljingar og songar om korleis folket hans har blitt tvangskristna, fordrivne og undertrykte. Ikkje heilt ulikt det norske samar har vore utsette for. Frå Maduros rike skildrar Once Upon A Time In Venezuela (regi: Anabel Rodríguez Rios) korleis ein landsby blir råka av oljeutvinning og må fråflyttast fordi styresmaktene ikkje vil hjelpe. Filmen kunne vore ei helsing til Equinor.

Jan H. Landro

Jan H. Landro er forfattar og journalist og fast skribent i
Dag og Tid.