Nydeleg innpakka tettpakking
Om du er Olivia Colman-fan, får du definitivt valuta for pengane. Om du er Olivia Colman-fan.
Olivia Colman spelar hovudrolla som kinosjefen Hilary. Micheal Ward spelar den nye medarbeidaren Stephen i den ærverdige kinoen Empire.
Foto: Disney
Drama
Regi: Sam Mendes
Empire of light
Med: Olivia Colman, Micheal Ward, Colin Firth
Det er starten på åttitalet i den vesle kystbyen Margate. På den framleis staselege kinoen Empire jobbar Hilary (Colman) som leiar, under (bokstaveleg tala) kinosjefen Ellis (Firth). Når unge, svarte Stephen (Ward) tek til å jobbe der, får ho auga opp for både rasisme og andre menn enn Ellis. Livet ser lysare ut enn på lenge, som er filmspråk for at noko trist skal skje.
Kinoen
Det er som om eg skal smelta ned i stolen av glødande nostalgi og smertefull lengsel etter ei tid der kino var synonymt med art deco, ei tid eg knapt kan hugsa, men som eg har sett så mange filmar framstilla, at eg kunne sverja at alle kinohus ser sånn ut. Eg må seia det skal bli artig å sjå ein film som hyllar kjøpesenterkinoane eller ombygde ungdomshus, men enn så lenge frydar eg meg over detaljane og linjene i kinoen Empire, for ikkje å snakka om den nedlagde dansesalen der duer og turtelduer oppheld seg mens andre må ta seg av kinojobben, tydelegvis.
Det er ein god del rare brot med røynda der eg ikkje forstår korleis dei som sit i kiosken og innsleppet, kan stikka av i det som verkar som timevis, utan at dette har nokon konsekvens. Noko å henga seg opp i, eigentleg? Tja, det bidreg iallfall til at eg ikkje føler Empire of light prøver å få meg til å tru at dette skal vera realistisk. Samtidig som den andre tider tilsynelatande prøver krampaktig på akkurat dette.
Olivi-ja
Problemet er kanskje at filmen gapar over for mykje – psykisk sjukdom, rasisme, aldersforskjell, ein dæsj metoo og ausevis med nostalgi for kinoen. Det er så ein får framvisarlyset rett i auga og ikkje ser noko. Empire of light er ikkje åleine om å hylla svunne filmtider for tida, med både Babylon og The Fabelmans ute i same ærend.
Det er jo for så vidt greitt, sidan det byrjar bli ei stund sidan Cinema Paradiso (1988) gjorde den jobben. Dei innebygde referansane til aldersforskjellen i Harold og Maude (1971), den typete modsfilmen Quadraphenia (1979) og symbolikken i den eksistensielle Being there (1979) føyer seg fint og relativt kronologisk inn.
Eg får lyst til å sjå mange filmar på nytt, og høyra på The Specials og sitta på working man’s-kafe i England.
Olivia Colman gjer som alltid ein solid jobb, og det frydar meg at Colin Firth ikkje spelar romantisk helt, men tvert om ein skikkeleg ukul fyr. Også samspelet mellom Colman og Ward er varmt, fint og truverdig – kven kan vel seia nei til Olivia Colman og auga hennar?
Mendes-illusjonert
Sam Mendes, derimot, fortset å skuffa som regissør. Han kan ikkje lenger leva på sitt store gjennombrot og den etter kvart utdaterte suksessfilmen American Beauty (1999). Siste filmen hans, 1917 (2019), var eit ganske klissete fyrste verdskrigsdrama, men for all del – det er ikkje plikta til ein filmskapar å koma med noko nytt.
Eg klarar berre ikkje sjå kva han har tenkt med Empire of light, anna enn å presentera nesten flaut konvensjonelt opplagde problemstillingar dynka i så mykje sentimentalitet at sjåaren forhåpentlegvis ser forbi det.
Men – for å vera rettferdig og sannferdig – eg kunne nesten sett filmen om igjen, berre for å nyta dei vakre interiørdetaljane. At handlinga hamnar i bakgrunnen, er kanskje like greitt.
Brit Aksnes
Brit Aksnes er skribent, programskapar, kulturarbeidar og fast filmmeldar i Dag og Tid.
Er du abonnent? Logg på her for å lese vidare.
Digital tilgang til DAG OG TID – heilt utan binding
Prøv ein månad for kr 49.
Deretter kr 199 per månad. Stopp når du vil.
Drama
Regi: Sam Mendes
Empire of light
Med: Olivia Colman, Micheal Ward, Colin Firth
Det er starten på åttitalet i den vesle kystbyen Margate. På den framleis staselege kinoen Empire jobbar Hilary (Colman) som leiar, under (bokstaveleg tala) kinosjefen Ellis (Firth). Når unge, svarte Stephen (Ward) tek til å jobbe der, får ho auga opp for både rasisme og andre menn enn Ellis. Livet ser lysare ut enn på lenge, som er filmspråk for at noko trist skal skje.
Kinoen
Det er som om eg skal smelta ned i stolen av glødande nostalgi og smertefull lengsel etter ei tid der kino var synonymt med art deco, ei tid eg knapt kan hugsa, men som eg har sett så mange filmar framstilla, at eg kunne sverja at alle kinohus ser sånn ut. Eg må seia det skal bli artig å sjå ein film som hyllar kjøpesenterkinoane eller ombygde ungdomshus, men enn så lenge frydar eg meg over detaljane og linjene i kinoen Empire, for ikkje å snakka om den nedlagde dansesalen der duer og turtelduer oppheld seg mens andre må ta seg av kinojobben, tydelegvis.
Det er ein god del rare brot med røynda der eg ikkje forstår korleis dei som sit i kiosken og innsleppet, kan stikka av i det som verkar som timevis, utan at dette har nokon konsekvens. Noko å henga seg opp i, eigentleg? Tja, det bidreg iallfall til at eg ikkje føler Empire of light prøver å få meg til å tru at dette skal vera realistisk. Samtidig som den andre tider tilsynelatande prøver krampaktig på akkurat dette.
Olivi-ja
Problemet er kanskje at filmen gapar over for mykje – psykisk sjukdom, rasisme, aldersforskjell, ein dæsj metoo og ausevis med nostalgi for kinoen. Det er så ein får framvisarlyset rett i auga og ikkje ser noko. Empire of light er ikkje åleine om å hylla svunne filmtider for tida, med både Babylon og The Fabelmans ute i same ærend.
Det er jo for så vidt greitt, sidan det byrjar bli ei stund sidan Cinema Paradiso (1988) gjorde den jobben. Dei innebygde referansane til aldersforskjellen i Harold og Maude (1971), den typete modsfilmen Quadraphenia (1979) og symbolikken i den eksistensielle Being there (1979) føyer seg fint og relativt kronologisk inn.
Eg får lyst til å sjå mange filmar på nytt, og høyra på The Specials og sitta på working man’s-kafe i England.
Olivia Colman gjer som alltid ein solid jobb, og det frydar meg at Colin Firth ikkje spelar romantisk helt, men tvert om ein skikkeleg ukul fyr. Også samspelet mellom Colman og Ward er varmt, fint og truverdig – kven kan vel seia nei til Olivia Colman og auga hennar?
Mendes-illusjonert
Sam Mendes, derimot, fortset å skuffa som regissør. Han kan ikkje lenger leva på sitt store gjennombrot og den etter kvart utdaterte suksessfilmen American Beauty (1999). Siste filmen hans, 1917 (2019), var eit ganske klissete fyrste verdskrigsdrama, men for all del – det er ikkje plikta til ein filmskapar å koma med noko nytt.
Eg klarar berre ikkje sjå kva han har tenkt med Empire of light, anna enn å presentera nesten flaut konvensjonelt opplagde problemstillingar dynka i så mykje sentimentalitet at sjåaren forhåpentlegvis ser forbi det.
Men – for å vera rettferdig og sannferdig – eg kunne nesten sett filmen om igjen, berre for å nyta dei vakre interiørdetaljane. At handlinga hamnar i bakgrunnen, er kanskje like greitt.
Brit Aksnes
Brit Aksnes er skribent, programskapar, kulturarbeidar og fast filmmeldar i Dag og Tid.
Fleire artiklar
Med jamne mellomrom legg Riksrevisjonen, her representert ved riksrevisor Karl Eirik Schjøtt-Pedersen, fram undersøkingar med nokså hard kritikk av korleis vedteken politikk vert gjennomført av forvaltinga.
Foto: Ole Berg-Rusten / NTB
Eit spørsmål om kontroll
I rapport etter rapport kritiserer Riksrevisjonen statlege institusjonar for feil og manglar. Men kva kjem det eigentleg ut av kritikken?
Odd Nordstoga slo gjennom som soloartist i 2004. No har han skrive sjølvbiografi.
Foto: Samlaget
Ein av oss
Odd Nordstoga skriv tankefullt om livet, ut frå rolla som folkekjær artist.
Stian Jenssen (t.v.) var alt på plass i Nato då Jens Stoltenberg tok til i jobben som generalsekretær i 2014. Dei neste ti åra skulle dei arbeide tett i lag. Her er dei fotograferte i Kongressen i Washington i januar i år.
Foto: Mandel Ngan / AFP / NTB
Nato-toppen som sa det han tenkte
Stian Jenssen fekk kritikk då han som stabssjef i Nato skisserte ei fredsløysing der Ukraina gjev opp territorium i byte mot Nato-medlemskap. – På eit tidspunkt må ein ta innover seg situasjonen på bakken, seier han.
President Joe Biden og visepresident Kamala Harris i august 2023. Den økonomiske politikken deira bidrog til å få ned arbeidsløysa, men inflasjonen som tok av i 2022, gjorde større inntrykk.
Foto: Evan Vucci / AP / NTB
Harris blir heimsøkt av inflasjonen
Kanskje vart presidentvalet i USA 2024 avgjort ved bensinpumpene og i matbutikkane.
Noreg er på tredjeplass i kokainbruk i Europa.
Foto: Beate Oma Dahle / NTB
– Meiningslaust å straffe sjuke
Ronny Rene Raveen, tidlegare politimann og rusmisbrukar, vil ha avkriminalisering av rusmisbrukarar og unge opp til 25 år.