Drama

Regi: Todd Haynes

May December

Med: Natalie Portman,
Julianne Moore, Charles Melton
Kinofilm

Skodespelar Elizabeth (Portman) skal spela rolla som Gracie (Moore), som hamna i fengsel då det vart oppdaga at ho venta barn saman med 13 år gamle Joey (Melton).

Sladderpressa og tvilsame TV-filmar om det skandaløse forholdet har alt gjort sitt for å øydeleggja for familien, som no har tre nesten vaksne ungar å ta omsyn til, men Elizabeth lovar at dette vil gje dei oppreising heller enn å gjera livet til eit helvete nok ein gong. Mon det.

Lyt og lær

Ein ny Todd Haynes-film er god grunn til å skru opp forventningane (Dark Waters frå 2019 og Carol frå 2015 kan nemnast som døme). Det har teke vinter og vår før denne siste endeleg har kinodistribusjon i Noreg, men eg vil påstå det var verdt å venta på. Så var det sagt.

Det er ikkje dermed sagt at det er ein lytefri film, men det kan ikkje ha vore meininga heller. Den verste «feilen» er Natalie Portman. Ho er så falsk og tilgjord at det gaular «slem karakter» av heile rolla. Altså ville eg sagt lite truverdig, sidan dette er eit plott med uendeleg mange lag og nyansar.

Men så, etter kvart, fungerer desse opplagt provoserande trekka som ein slags spegel, der dei andre karakterane tydelegare får vist fram sine mange sider, ikkje berre einsidige dei heller. Ubehaget som set inn alt frå starten, har også ein spegeleffekt på meg som sjåar: Er eg villig til å gå med på at ein 36-åring kan ha eit uproblematisk amorøst forhold med ein 13-åring sjølv om dei tilsynelatande har det fint 25 år seinare?

Charles Melton er glimrande i rolla som far, ektemann og «offer».

Aldersbevisst

Charles Melton er glimrande i rolla som far, ektemann og «offer». Han framstår som både umoden og overmoden, noko som jo kunne stemt godt overeins med kva ein tenkjer skjer om ein ung gut blir kasta ut i vaksenlivet utan kjangs til å leva ut dei mest turbulente, hormonelle åra som nettopp ein ung gut.

Korleis kjønnsperspektivet formar historia, er også interessant – kunne ein snudd dette på hovudet og late det vera snakk om ei 13 år gamal jente? Sjølvsagt, ein kan uansett kalla det barnerov, men det å la den eldre Gracie vera sårbar og ustabil gjer at gråsonene blir endå gråare.

Tematisk er det litt i same leir som Licorice Pizza (2021), Paul Thomas Andersons knallgode komediedrama som også hadde denne aldersforskjellsproblematikken, berre i samtid: Det å vera vitne til korleis eldre dame / ung mann utartar seg der og då, er lettare å slå ned på enn når ein ser på paret fleire år seinare og ser at dei begge er vaksne menneske med eit godt liv.

Sjå og høyr

Tittelen May December kjem frå eit engelskspråkleg uttrykk som viser til ein ung person (May) som er i lag med ein eldre person (December). Det sladderbladaktige utgangspunktet appellerer til mange, inkludert meg sjølv. Difor er det ekstra gjevande at det verken blir noka glorifisering eller rein skurkifisering av Gracie (eller Joey) – dei er begge eit forhold og har sine dårlege sider og ting å stri med.

Eit samliv er komplisert, mest på grunn av daglege utfordringar, langt meir det enn aldersforskjellen. Difor er medieaspektet, som Elizabeth representerer, og vår evige kikarmentalitet bidrag til å gjera livet vanskelegare for folk. May December klarar å peika på alt dette utan å faktisk bruka moralsk peikefinger. Sjåaren kan heller kjenna på ubehaget og samstundes vera ekte distansert underhalden utan å føla seg altfor kikaraktig. Perfekt!

Brit Aksnes

Brit Aksnes er skribent, programskapar, kulturarbeidar og fast film­meldar i Dag og Tid.