Drama

Regi: Matthew J.
Saville

Grandmother (Orig. tittel: Juniper)

Med: Charlotte Rampling, George Ferrier, Martin Csokas, Edith Poor
Kinofilm

Unge Sam (Ferrier) slit etter at mora døydde, og faren (Csokas) sende han på kostskule. Når den til no fråverande, alkoholiserte bestemora Ruth (Rampling) kjem på langtidsbesøk som rekonvalesens, får han endå ei utfordring han kunne klart seg utan.

Charlotte Dickens

Kom ikkje her og sei at det nokosinne er for seint å bli ei skikkeleg kjerring! Eller rettare sagt: At du knapt har hatt kontakt med barnebarnet ditt, gjev deg ingen grunn til å oppføra deg hyggeleg og sivilisert når du på dine gamle dagar får sjansen.

Som Charles Dickens tydeleggjorde allereie i 1843 med Scrooge-karaktern sin: Å gå frå kjip til kjekk kan vera ein vinnar forteljingsmessig, men då forventar ein gjerne meir som sjåar, sidan formelen er så velkjend.

Kven som skal spela hovudperson, vil også vera avgjerande, og då tenkjer du kanskje at med Charlotte Rampling kan ein jo ikkje trø feil. Og det har du på eit vis rett i, på andre sidan følgjer same forventning og dermed same fallhøgde. Og her blir det eit godt dunk i bakken for min del.

Legenda

Mykje ser verkeleg bra ut i Grandmother – dei grøne newzealandske bakkane, det koselege, gamle huset på landet, nittitalsbilane, Sam og kostskulevenene hans og – innlysande – Charlotte Rampling. 75-åringen har over 50 år bak seg som filmskodespelar og modell. (Og ein kuriositet: Ho var gift med synthesizerkongen Jean-Michel Jarre i tjue år.) Rampling er ei av dei kvinnelege tilårskomne skodespelarane som ser ut til å ikkje ha grunn til å klaga på aldersdiskriminering, ein kan snarare hevda at karrieren hennar har toppa seg etter nådd pensjonsalder. Andrew Haighs finfine 45 år (2015) sikra henne ei røys prisar og ein Oscar-nominasjon for den sterke hovudrolletolkinga.

Og då er me tilbake til den fallhøgda. Om filmen så skulle vore spesialskriven for Rampling, kjennest det likevel halvhjarta og sjablongaktig, der ho stirer surt ut i lufta eller slenger umotiverte stygge slengmerknader etter barnebarnet. Det er ikkje nok å sjå fantastisk ut og sitta med det som skal førestilla eit glas gin i handa mens du lirer av deg linjene dine, Charlotte.

Anonym alkoholikar

Det er sterke tema som vert tekne opp, frå kreft til sjølvmord, men dialogen og manus maktar ikkje formidla alvoret på truverdig vis. Det er debuten til skodespelar Matthew J. Saville, både som regissør og manusforfattar, eit for så vidt lovande fyrsteforsøk, men filmen hadde vunne mykje på eit betre manus, rett og slett. Det er grenser for kor mykje skodespelarane kan prestera med eit middels bra grunnmateriale.

Og når Sam ganske tidleg i filmen fyk av garde på motorsykkelen sin, over dei nydelege heiane, med eit tau i neven, så er tenåringsguten med all sin angst ikkje nok etablert til at det verkar overtydande kva han faktisk er i ferd med å gjera. Heller ikkje det at bestemor er alkoholikar, er særleg godt etablert – viss det er så avslappande å vera alkoholikar, så kanskje eg skal vurdera det til alderdommen sjølv. Heller ikkje det komplekse far-son-forholdet framstår som særleg komplisert når det kjem til stykket. Grandmother feilar i den einaste jobben filmen har, nemleg å gjera oss rørte, som når Ebenezer Scrooge til slutt lærar seg å elska jula.

Brit Aksnes

Brit Aksnes er frilans kulturarbeidar og fast filmmeldar i Dag og Tid.