Innsikt med ansikt
Den berømte jordklodefotografen Yann Arthus-Bertrand viser fram halve verdas befolkning på vakkert vis.
Yann Arthus-Bertrand har fotografert kvinner frå 50 land.
Foto: Yann Arthus-Bertrand
Dokumentar
Regi: Yann Arthus-Bertrand og Anastasia Mikova
Woman
Med: kvinnestemmer
Som i førre portrettfilmen, Human, tek fotograf Yann Arthus-Bertrand for seg ansikt som fortel om kjensler, kultur og lagnader. I Woman har han og medregissør Mikova intervjua to tusen kvinner frå femti ulike land. Her er inga historie, men dei ulike kvinnestemmene formidlar noko kanskje endå viktigare – eit inntrykk av at me alle er del av same flokk, samtidig som me alle er enkeltindivid.
Meditasjon
Det er noko avslappande med berre å sjå fjes etter fjes på lerretet, høyra dei små utsnitta av andre liv, gjenkjenneleg og unikt på ein gong. Det kunne vorte masete, det kunne vorte kjedeleg, men med rette innstilling, og det må faktisk til for såpass meditativt materiale, senkar skuldrene seg, og inntrykka får koma uavbrotne. Visst er det overgrepshistorier og skildringar av urett som skjer med menneske av den enkle grunn at dei er kvinner, men Woman er mykje meir enn det. For den som tenkjer at slike filmar gidd eg ikkje sjå, la meg i det minste prøva å overtyda deg om at filmen til sjuande og sist er opplyftande, vakker og ikkje minst: balsam for auga. Og lukke til med å halda tårene unna på eit eller anna tidspunkt.
Kvinnedagsfilm
Det gjer mest inntrykk på meg når kvinner frå delar av verda eg ikkje har så god kjennskap til, frå landsbygder i Afrika eller slummen i India, fortel om korleis dei ser på det å vera kvinne. Den styrken dei ser i kvinnene trass i gjerne marginalisert status i mannsdominerte samfunn, minner meg om at feminisme ikkje er opplært eller eit i-landsfenomen: Urett kjenner ein att, same kor lite utdanning eller lover ein har. Eg synest ikkje Woman er like god som Human, men det har nok mykje med at dei majestetiske naturbileta som sistnemnde fløymde over av, her er erstatta av situasjonsbilete i tillegg til ansiktsportretta.
Det politiske vert kanskje noko overtydeleg, medan Human var ein stille påminnar om skeivfordeling og mangfald. Uansett – det er ikkje tilfeldig at filmen har premiere eit par dagar før kvinnedagen, men kva så? Det trengst framleis både filmar som dette og dagar som dette, om nokon skulle vera i tvil.
Brit Aksnes
Brit Aksnes er frilans kulturarbeidar og fast filmmeldar i Dag og Tid.
Er du abonnent? Logg på her for å lese vidare.
Digital tilgang til DAG OG TID – heilt utan binding
Prøv ein månad for kr 49.
Deretter kr 199 per månad. Stopp når du vil.
Dokumentar
Regi: Yann Arthus-Bertrand og Anastasia Mikova
Woman
Med: kvinnestemmer
Som i førre portrettfilmen, Human, tek fotograf Yann Arthus-Bertrand for seg ansikt som fortel om kjensler, kultur og lagnader. I Woman har han og medregissør Mikova intervjua to tusen kvinner frå femti ulike land. Her er inga historie, men dei ulike kvinnestemmene formidlar noko kanskje endå viktigare – eit inntrykk av at me alle er del av same flokk, samtidig som me alle er enkeltindivid.
Meditasjon
Det er noko avslappande med berre å sjå fjes etter fjes på lerretet, høyra dei små utsnitta av andre liv, gjenkjenneleg og unikt på ein gong. Det kunne vorte masete, det kunne vorte kjedeleg, men med rette innstilling, og det må faktisk til for såpass meditativt materiale, senkar skuldrene seg, og inntrykka får koma uavbrotne. Visst er det overgrepshistorier og skildringar av urett som skjer med menneske av den enkle grunn at dei er kvinner, men Woman er mykje meir enn det. For den som tenkjer at slike filmar gidd eg ikkje sjå, la meg i det minste prøva å overtyda deg om at filmen til sjuande og sist er opplyftande, vakker og ikkje minst: balsam for auga. Og lukke til med å halda tårene unna på eit eller anna tidspunkt.
Kvinnedagsfilm
Det gjer mest inntrykk på meg når kvinner frå delar av verda eg ikkje har så god kjennskap til, frå landsbygder i Afrika eller slummen i India, fortel om korleis dei ser på det å vera kvinne. Den styrken dei ser i kvinnene trass i gjerne marginalisert status i mannsdominerte samfunn, minner meg om at feminisme ikkje er opplært eller eit i-landsfenomen: Urett kjenner ein att, same kor lite utdanning eller lover ein har. Eg synest ikkje Woman er like god som Human, men det har nok mykje med at dei majestetiske naturbileta som sistnemnde fløymde over av, her er erstatta av situasjonsbilete i tillegg til ansiktsportretta.
Det politiske vert kanskje noko overtydeleg, medan Human var ein stille påminnar om skeivfordeling og mangfald. Uansett – det er ikkje tilfeldig at filmen har premiere eit par dagar før kvinnedagen, men kva så? Det trengst framleis både filmar som dette og dagar som dette, om nokon skulle vera i tvil.
Brit Aksnes
Brit Aksnes er frilans kulturarbeidar og fast filmmeldar i Dag og Tid.
Fleire artiklar
Teikning: May Linn Clement
Til å verta kvalm av
Birger Emanuelsen har skrive både romanar, essay og sakprosa etter debuten i 2012.
Foto: Christopher Helberg
Endringar til godt og vondt
Birger Emanuelsen skriv om folk slik at ein trur på det.
Me drog til månen av di det var teknologisk mogleg. Eit strålande døme på det teknologiske imperativet. Her vandrar astronaut Buzz Aldrin frå Apollo 11 rundt og les sjekklista si på venstre arm på ekte ingeniørvis.
Kjelde: Nasa
Teknologisk imperativ!
«Birkebeinerne på ski over fjellet med kongsbarnet».
Foto: Morten Henden Aamot
Eit ikonisk stykke kunst er kome heim
Medan gode krefter arbeider for å etablere eit museum for kunstnarbrørne Bergslien på Voss, har den lokale sparebanken sikra seg ein originalversjon av eit hovudverk av målaren Knud Bergslien.
Frå rettsoppgjeret i Trondheim etter krigen. Henry Rinnan på veg inn i tinghuset i Trondheim 30. april 1946.
Foto: NTB
Rett i fella
Nikolaj Frobenius tar seg altfor godt til rette i kjeldematerialet. Rinnan-romanen hans er både problematisk og uinteressant.