JavaScript is disabled in your web browser or browser is too old to support JavaScript. Today almost all web pages contain JavaScript, a scripting programming language that runs on visitor's web browser. It makes web pages functional for specific purposes and if disabled for some reason, the content or the functionality of the web page can be limited or unavailable.

Takk for at du vil dele artikkelen

Den du deler artikkelen med, kan lese og eventuelt lytte til heile artikkelen.
Det gjer vi for at fleire skal oppdage DAG OG TID.

Namnet ditt vert synleg for alle du deler artikkelen med.

FilmMeldingar

Gud og kvarmann på børsen

Ein lyt sjølv syta for det skråe blikket om Dumb Money ikkje skal enda opp med å vera berre ein artig underhaldningsfilm.

Kvar veke les vi inn utvalde artiklar, som abonnentane våre kan lytte til.
Lytt til artikkelen
Keith Gill (Paul Dano) styrer YouTube-kanalen sin frå kjellaren i huset han deler med kona og babyen.

Keith Gill (Paul Dano) styrer YouTube-kanalen sin frå kjellaren i huset han deler med kona og babyen.

Foto: Claire Folger / Sony Pictures

Keith Gill (Paul Dano) styrer YouTube-kanalen sin frå kjellaren i huset han deler med kona og babyen.

Keith Gill (Paul Dano) styrer YouTube-kanalen sin frå kjellaren i huset han deler med kona og babyen.

Foto: Claire Folger / Sony Pictures

3721
20230922
3721
20230922

Drama

Regi: Craig Gillespie

Dumb Money

Med: Paul Dano, Seth Rogen, America Ferrera
Kinofilm

Omtrent parallelt med covid-19-pandemien skjer noko spektakulært på børsen i USA: Den nær konkursråka spelbutikkjeda GameStop får plutseleg ein haug med småkjøparar av aksjar, slik at storkaksane som har spekulert i å kjøpa opp såkalla short-aksjar, ser ut til å tapa alt. Frontfiguren for dette rare opprøret er Keith Gill (Dano) som styrer YouTube-kanalen sin frå kjellaren i huset han deler med kona og babyen. Børsen er ikkje førebudd på at spelet blir skipla av ein mann som kallar seg Roaring Kitty. Og eit spel er det utvilsamt.

Kittytalisme

Kunne timinga vore betre for denne filmen her til lands? Ektemennene til ministrane driv rundt som einmannskittiar med potane på datamaskina og gjer at dei fleste lyt spørja seg: Kva er greia med aksjehandel? Eg skal på ingen måte seia eg har god peiling. Sjeldan har eg følt meg så dum og uinformert som då eg såg The Big Short (2015) her om dagen. Når du googlar filmtittel pluss «what is the meaning of...», veit du at du ikkje har skjønt så mykje.

Etter Dumb Money føler eg meg mindre dum, men aksjar er ikkje for folk flest, uansett kor mykje filmen prøver å framstilla det som om framtidas demokratiseringskamp ligg på børsen. Kapitalisme i USA fortonar seg noko annleis enn her heime, og Bibelen står også sterkare, noko som kan forklara at alle vil bli rike. Dei audmjuke skal arva jorda, og berre dei er fattige i ånda, så får dei jaggu himmelriket med på kjøpet.

99 prosent

Likevel er det opplagt ei bibelsk samanlikning som gjer seg best i Dumb Money: David og Goliat. Og slike forteljingar er jo ofte god underhaldning der me veit kven me skal halda med. Ikkje eingong Goliat ville heia på Goliat hadde han sett filmen om seg sjølv. Hovud-David i filmen er verkeleg Keith Gill, alias Roaring Kitty alias Deep Fucking Value, mens dei andre Davidane, som Marcos som jobbar i ein GameStop-butikk, og Jennifer som er sjukepleiar (Ferrera), er oppdikta personar.

Goliat nummer éin er hedgefondrikingen Gabe Plotkin (Rogen), og det er ein fin tvist å ha med ein slemming som er vanskeleg å mislika. Dei kunne lett teke inn ein av skodespelarane frå Succession for å verkeleg understreka kynismen til desse som tilhøyrer 1 prosent-samfunnet. Og nettopp dette ekkoet frå Occupy Wall Street-rørsla som oppstod i 2011, er interessant og får meg til å tenkja: Er det nokon som tenkjer at løysinga på å få ned ulikskapane i samfunnet er at alle blir aksjespekulantar?

Spekulativært

Det er ikkje dette Dumb Money har lyst til at det skal handla om, trur eg, sjølv om den brølande katten Keith Gill til slutt fekk fleire titals millionar dollar ut av spelet sitt. Dette skal handla om at slemmingane ikkje skal få alt, at det finst ekte korrupsjon på børsen, og akkurat den moralen er jo lett å kjøpa.

Så viss du nøyer deg med å verta underhalden av artige, likandes Reddit-nerdar som tek hemn ved å tena seg rike til slutt, så køyr på. Det er jo det alle eventyr handlar om. Og regissør Craig Gillespie er god til å fortelja nesten-sanne historier som I, Tonya (2017) eller Pam & Tommy (2022).

Eg har det kanskje berre i ryggmergen å reagera negativt når aksjespekulering blir hypa til eit våpen i klassekampen. Pluss at på mange måtar er spekulering så til forveksling likt spelegalskap, i mine enkle auge, at viss dette skal vera redninga for å minska ulikskapsgapen, så Gud hjelpe oss alle, både audmjuke, fattige og steinrike.

Brit Aksnes

Brit Aksnes er skribent, program­skapar, kulturarbeidar og fast filmmeldar i Dag og Tid.

Digital tilgang til DAG OG TID – heilt utan binding

Prøv ein månad for kr 49.
Deretter kr 199 per månad. Stopp når du vil.


Eller kjøp eit anna abonnement

Drama

Regi: Craig Gillespie

Dumb Money

Med: Paul Dano, Seth Rogen, America Ferrera
Kinofilm

Omtrent parallelt med covid-19-pandemien skjer noko spektakulært på børsen i USA: Den nær konkursråka spelbutikkjeda GameStop får plutseleg ein haug med småkjøparar av aksjar, slik at storkaksane som har spekulert i å kjøpa opp såkalla short-aksjar, ser ut til å tapa alt. Frontfiguren for dette rare opprøret er Keith Gill (Dano) som styrer YouTube-kanalen sin frå kjellaren i huset han deler med kona og babyen. Børsen er ikkje førebudd på at spelet blir skipla av ein mann som kallar seg Roaring Kitty. Og eit spel er det utvilsamt.

Kittytalisme

Kunne timinga vore betre for denne filmen her til lands? Ektemennene til ministrane driv rundt som einmannskittiar med potane på datamaskina og gjer at dei fleste lyt spørja seg: Kva er greia med aksjehandel? Eg skal på ingen måte seia eg har god peiling. Sjeldan har eg følt meg så dum og uinformert som då eg såg The Big Short (2015) her om dagen. Når du googlar filmtittel pluss «what is the meaning of...», veit du at du ikkje har skjønt så mykje.

Etter Dumb Money føler eg meg mindre dum, men aksjar er ikkje for folk flest, uansett kor mykje filmen prøver å framstilla det som om framtidas demokratiseringskamp ligg på børsen. Kapitalisme i USA fortonar seg noko annleis enn her heime, og Bibelen står også sterkare, noko som kan forklara at alle vil bli rike. Dei audmjuke skal arva jorda, og berre dei er fattige i ånda, så får dei jaggu himmelriket med på kjøpet.

99 prosent

Likevel er det opplagt ei bibelsk samanlikning som gjer seg best i Dumb Money: David og Goliat. Og slike forteljingar er jo ofte god underhaldning der me veit kven me skal halda med. Ikkje eingong Goliat ville heia på Goliat hadde han sett filmen om seg sjølv. Hovud-David i filmen er verkeleg Keith Gill, alias Roaring Kitty alias Deep Fucking Value, mens dei andre Davidane, som Marcos som jobbar i ein GameStop-butikk, og Jennifer som er sjukepleiar (Ferrera), er oppdikta personar.

Goliat nummer éin er hedgefondrikingen Gabe Plotkin (Rogen), og det er ein fin tvist å ha med ein slemming som er vanskeleg å mislika. Dei kunne lett teke inn ein av skodespelarane frå Succession for å verkeleg understreka kynismen til desse som tilhøyrer 1 prosent-samfunnet. Og nettopp dette ekkoet frå Occupy Wall Street-rørsla som oppstod i 2011, er interessant og får meg til å tenkja: Er det nokon som tenkjer at løysinga på å få ned ulikskapane i samfunnet er at alle blir aksjespekulantar?

Spekulativært

Det er ikkje dette Dumb Money har lyst til at det skal handla om, trur eg, sjølv om den brølande katten Keith Gill til slutt fekk fleire titals millionar dollar ut av spelet sitt. Dette skal handla om at slemmingane ikkje skal få alt, at det finst ekte korrupsjon på børsen, og akkurat den moralen er jo lett å kjøpa.

Så viss du nøyer deg med å verta underhalden av artige, likandes Reddit-nerdar som tek hemn ved å tena seg rike til slutt, så køyr på. Det er jo det alle eventyr handlar om. Og regissør Craig Gillespie er god til å fortelja nesten-sanne historier som I, Tonya (2017) eller Pam & Tommy (2022).

Eg har det kanskje berre i ryggmergen å reagera negativt når aksjespekulering blir hypa til eit våpen i klassekampen. Pluss at på mange måtar er spekulering så til forveksling likt spelegalskap, i mine enkle auge, at viss dette skal vera redninga for å minska ulikskapsgapen, så Gud hjelpe oss alle, både audmjuke, fattige og steinrike.

Brit Aksnes

Brit Aksnes er skribent, program­skapar, kulturarbeidar og fast filmmeldar i Dag og Tid.

Emneknaggar

Fleire artiklar

Sørkoreanske Han Kang.

Sørkoreanske Han Kang.

Foto: Gorm Kallestad / NTB

Kultur

Den sørkoreanske forfattaren Han Kang er vinnar av Nobelprisen i litteratur. Les intervjuet Dag og Tid gjorde med ho i 2017.

Ronny Spaans
Sørkoreanske Han Kang.

Sørkoreanske Han Kang.

Foto: Gorm Kallestad / NTB

Kultur

Den sørkoreanske forfattaren Han Kang er vinnar av Nobelprisen i litteratur. Les intervjuet Dag og Tid gjorde med ho i 2017.

Ronny Spaans
Carl Reinecke (1824–1910) var Edvard Griegs lærar i Leipzig.

Carl Reinecke (1824–1910) var Edvard Griegs lærar i Leipzig.

Meldingar
Sjur Haga Bringeland

Nordisk tone

Carl Reineckes symfoni Håkon Jarl har kraftfull patos.

Skodespelar Svein Tindberg flettar saman eigne barndomserfaringar med 4000 år gamle forteljingar frå Bibelen.

Skodespelar Svein Tindberg flettar saman eigne barndomserfaringar med 4000 år gamle forteljingar frå Bibelen.

Foto: Marcel Leliënhof

TeaterMeldingar
KristinAalen

Høgaktuelle forteljingar frå Midtausten

Trur vi Bibelen er ei utdatert bok, tek vi feil. Svein Tindberg syner korleis gamle jødisk-kristne soger talar til vår eksistens no når bombene fell mellom folkeslag.

Foto: Dag Aanderaa

Ordskifte
DagAanderaa

Pyntesjuke og luksuslov

Christian Kvart ville styre pynten, krydderet og konfekten.

Kvinner i Det republikanske partiet i USA koser seg kring kortbordet.

Kvinner i Det republikanske partiet i USA koser seg kring kortbordet.

Foto: Nina Leen

Frå bridgeverdaKunnskap

Nevrosexisme

«Er det ikkje noko grunnleggjande problematisk ved å ha ein eigen dame­klasse i ein sport som ikkje dreier seg om fysiske eigenskapar, men om logisk tenking?»

Erlend Skjetne
Kvinner i Det republikanske partiet i USA koser seg kring kortbordet.

Kvinner i Det republikanske partiet i USA koser seg kring kortbordet.

Foto: Nina Leen

Frå bridgeverdaKunnskap

Nevrosexisme

«Er det ikkje noko grunnleggjande problematisk ved å ha ein eigen dame­klasse i ein sport som ikkje dreier seg om fysiske eigenskapar, men om logisk tenking?»

Erlend Skjetne

les DAG OG TID.
Vil du òg prøve?

Her kan du prøve vekeavisa DAG OG TID gratis i tre veker.
Prøveperioden stoppar av seg sjølv.

Komplett

Papiravisa
Digital utgåve av papiravisa
Digitale artiklar
Digitalt arkiv
Lydavis

Digital

Digital utgåve av papiravisa
Digitale artiklar
Digitalt arkiv
Lydavis

Komplett

Papiravisa
Digital utgåve av papiravisa
Digitale artiklar
Digitalt arkiv
Lydavis

Digital

Digital utgåve av papiravisa
Digitale artiklar
Digitalt arkiv
Lydavis