Thriller

Regi: Henrik M. Dahlsbakken

Forbannelsen

Med: Eva Nygård, Jan Sælid, Ellen Dorrit Pedersen, Tarjei Sandvik Moe, Anna Filippa Hjarne
Kinofilm

Vesle samiske My (Nygård) vert adoptert av presten Lautitz (Sælid), den døyande kona (Pedersen) og deira frynsete, heimkomne soldatson Oscar (Moe) og blinde dotter Agathe (Hjarne). Og herifrå går det berre sånn passe med heile gjengen.

Sjanger 1

Eg har lyst å sitera gode, gamle Wikipedia med tanke på sjangeren thriller: «Betegnelsen brukes i sin videste definisjon som synonym for ’en svært spennende historie’.» Legg til tittelen Forbannelsen, så burde det vore duka for gode greier for dei som likar gåsehud og grøss og gys. Burde.

Eg skreiv fyrst automatisk «drama» då eg skulle kategorisera denne filmen, og eg vil seia at dei som ser traileren i tillegg, kjem til å bli skuffa om det er ein thriller dei forventar seg. Det er enormt lite grøss utanom eit par svevescener og ei blodspyttande Ellen Dorrit Pedersen ganske i starten. Det er kanskje dårleg gjort å avsløra dette, men igjen: Det er som sagt desse scenene traileren òg har teke med.

Så kva er det den ytst produktive regissøren Henrik M. Dahlsbakken har hatt på hjartet denne gongen? Siste film eg såg av han, var Prosjekt Z (premiere 2021), ein zombieskrekk-komedie som heller ikkje var skummel. Det er store tema han sneiar innom i Forbannelsen: incest, overgrep, maktmisbruk, samehets, alt sett til eit gruvesamfunn kring Røros og med fyrste verdskrigen og spanskesjuka trugande i kulissane saman med overnaturlege krefter og barnelik i kjellaren.

Det skortar ikkje på innfall, det skal seiast, og dermed blir det ikkje ein kjedeleg film, det skal han ha. Men den einaste spenninga eg strengt talt føler på, er kor mange fleire element som kan rullast opp før rulleteksten kjem.

Sjanger 2

Åndelege ting, vonde krefter og overtru spelar ei rolle, sjølv om eg føler familieband og kjærleiksrelasjonar er mest vektlagde, trass i forsøk på å skapa skummel stemning og gufne vibbar. Å framstilla samane som spirituelle og naturnære på ein typisk «heidning versus kristen»- måte verkar klisjéaktig, og eksotifiseringa kler ikkje ein ny film som Forbannelsen. Også det incestuøse tilsnittet verkar lempeleg plassert, som for å skapa ekstra drama.

I tillegg, når det etter kvart blir forholdet mellom dottera Agathe og ein ung gruvearbeidar som er drivkrafta, får filmen langt meir An-Magritt (1969) enn Carrie (1976) over seg, for å seia det slik. Definisjonen for dramafilm er for lang til å sitera, men går enkelt ut på at det dreier seg om mellommenneskelege og kjenslemessige forhold der rollefiguren kjem i konflikt med seg sjølv eller samfunnet.

Å kasta inn nokre overnaturlege klipp og eit oujabrett er ikkje nok for meg til å bli skremd, så eg vil oppsummera Forbannelsen som eit drama for dei som vil ha mykje drama. Eg synest ikkje spenninga held, uansett kva sjanger du skulle falla ned på.

Brit Aksnes

Brit Aksnes er skribent, program­skapar, kulturarbeidar og fast film­meldar i Dag og Tid.