JavaScript is disabled in your web browser or browser is too old to support JavaScript. Today almost all web pages contain JavaScript, a scripting programming language that runs on visitor's web browser. It makes web pages functional for specific purposes and if disabled for some reason, the content or the functionality of the web page can be limited or unavailable.

Takk for at du vil dele artikkelen

Den du deler artikkelen med, kan lese og eventuelt lytte til heile artikkelen.
Det gjer vi for at fleire skal oppdage DAG OG TID.

Namnet ditt vert synleg for alle du deler artikkelen med.

FilmMeldingar

Den gamle stamma og eplet

Viggo Mortensen debuterer som regissør med eit tett, drivande drama som eg håpar ikkje er sjølvbiografisk, for ein slik far unner eg ingen.

Kvar veke les vi inn utvalde artiklar, som abonnentane våre kan lytte til.
Lytt til artikkelen
Då Willis (Lance Henriksen) byrjar å utvikla teikn på demens, overtalar sonen John (Viggo Mortensen) han til å flytte inn hos han sjølv og ektemannen.

Då Willis (Lance Henriksen) byrjar å utvikla teikn på demens, overtalar sonen John (Viggo Mortensen) han til å flytte inn hos han sjølv og ektemannen.

Foto: Nordisk Film Distribusjon

Då Willis (Lance Henriksen) byrjar å utvikla teikn på demens, overtalar sonen John (Viggo Mortensen) han til å flytte inn hos han sjølv og ektemannen.

Då Willis (Lance Henriksen) byrjar å utvikla teikn på demens, overtalar sonen John (Viggo Mortensen) han til å flytte inn hos han sjølv og ektemannen.

Foto: Nordisk Film Distribusjon

2466
20201211
2466
20201211

Drama

Regi: Viggo Mortensen

Falling

Med: Viggo Mortensen, Lance Henriksen, Sverrir Gudnason
Kinofilm

Far (Henriksen) og son (Mortensen) slit når far Willis kjem på besøk. John bur saman med ektemannen og ei dotter, og tilbakeblikka på barndomen viser eit mildt sagt dårleg forhold allereie frå starten. Det vert ikkje betre av at Willis er sjuk, tutlete og endå gretnare på sine gamle dagar.

Kjeften

Dei er så pene, alle menneska i Falling. Det lurvete, gamle gardshuset i barndomsheimen ser ut som ein draum, huset i California er heimekoseleg og innbydande. Heile filmen har eit herleg, varmt filter over seg, noko som tek brodden av mykje av ubehaget. For trass i all ytre venleik, så er det ikkje mange varme glimta mellom far og son.

Det er vanskeleg å oppdaga teikn til forsonande trekk ved Willis, det verkar nesten i overkant. Men gode Lance Henriksen er eit strålande val av hovudrolleinnehavar. Eit meir kjent fjes ville kan henda ha vippa prestasjonen over i prøver-for-hardt-kategorien, medan denne meritterte, mindre profilerte skodespelaren gjev Willis truverdig tyngde som intenst lite likande.

Orda og vendingane han lirer av seg, viser eit langt liv av kyniske betraktningar som i stor grad har fått stå uimotsagt. Som sjåar får ein lyst å gryla «hald kjeft, din forbanna gamle idiot», medan John og systera Sarah har lært seg gjennom ein lang, seig barndom at å gje beskjed straffar seg.

Ettertankar

Viggo Mortensens debut som manusforfattar og regissør må kallast meir enn godkjend. Han slår kanskje ikkje inn dei mest stengde dørene med Falling, men tek for seg universelle, evigaktuelle tema. Det er likevel ikkje sjølvsagt at ein såpass kjend skodespelar tek på seg eit drama av denne sorten.

Innestengde kjensler og utestengde frustrasjonar kjempar stadig om plassen. Den patetiske sentimentaliteten som me alle kan vera freista til å degga for, vert grundig påpeikt. Men kan ein unngå han, når alderen kjem og tullar det til i topploket?

Kva bodskapen til sjuande og sist er, lyt vera opptil kvar og ein. Det er mykje å tenkja over i etterkant, men den varmen som John heldigvis har klart å byggja med sin eigen familie, gjev håp om at ein ikkje alltid treng frykta at eplet fell nær stamma.

Brit Aksnes

Brit Aksnes er frilans kulturarbeidar og fast filmmeldar i Dag og Tid.

Digital tilgang til DAG OG TID – heilt utan binding

Prøv ein månad for kr 49.
Deretter kr 199 per månad. Stopp når du vil.


Eller kjøp eit anna abonnement

Drama

Regi: Viggo Mortensen

Falling

Med: Viggo Mortensen, Lance Henriksen, Sverrir Gudnason
Kinofilm

Far (Henriksen) og son (Mortensen) slit når far Willis kjem på besøk. John bur saman med ektemannen og ei dotter, og tilbakeblikka på barndomen viser eit mildt sagt dårleg forhold allereie frå starten. Det vert ikkje betre av at Willis er sjuk, tutlete og endå gretnare på sine gamle dagar.

Kjeften

Dei er så pene, alle menneska i Falling. Det lurvete, gamle gardshuset i barndomsheimen ser ut som ein draum, huset i California er heimekoseleg og innbydande. Heile filmen har eit herleg, varmt filter over seg, noko som tek brodden av mykje av ubehaget. For trass i all ytre venleik, så er det ikkje mange varme glimta mellom far og son.

Det er vanskeleg å oppdaga teikn til forsonande trekk ved Willis, det verkar nesten i overkant. Men gode Lance Henriksen er eit strålande val av hovudrolleinnehavar. Eit meir kjent fjes ville kan henda ha vippa prestasjonen over i prøver-for-hardt-kategorien, medan denne meritterte, mindre profilerte skodespelaren gjev Willis truverdig tyngde som intenst lite likande.

Orda og vendingane han lirer av seg, viser eit langt liv av kyniske betraktningar som i stor grad har fått stå uimotsagt. Som sjåar får ein lyst å gryla «hald kjeft, din forbanna gamle idiot», medan John og systera Sarah har lært seg gjennom ein lang, seig barndom at å gje beskjed straffar seg.

Ettertankar

Viggo Mortensens debut som manusforfattar og regissør må kallast meir enn godkjend. Han slår kanskje ikkje inn dei mest stengde dørene med Falling, men tek for seg universelle, evigaktuelle tema. Det er likevel ikkje sjølvsagt at ein såpass kjend skodespelar tek på seg eit drama av denne sorten.

Innestengde kjensler og utestengde frustrasjonar kjempar stadig om plassen. Den patetiske sentimentaliteten som me alle kan vera freista til å degga for, vert grundig påpeikt. Men kan ein unngå han, når alderen kjem og tullar det til i topploket?

Kva bodskapen til sjuande og sist er, lyt vera opptil kvar og ein. Det er mykje å tenkja over i etterkant, men den varmen som John heldigvis har klart å byggja med sin eigen familie, gjev håp om at ein ikkje alltid treng frykta at eplet fell nær stamma.

Brit Aksnes

Brit Aksnes er frilans kulturarbeidar og fast filmmeldar i Dag og Tid.

Emneknaggar

Fleire artiklar

Sigrun Slapgard er forfattar og journalist og har skrive ei rekkje kritikarroste biografiar og dokumentarbøker, særleg om sterke kvinnelagnader.

Sigrun Slapgard er forfattar og journalist og har skrive ei rekkje kritikarroste biografiar og dokumentarbøker, særleg om sterke kvinnelagnader.

Foto: Agnete Brun

BokMeldingar

Frikjend av Slapgard

Alle var på fornamn med statsministerektefellen Werna Gerhardsen på 1950-talet. Også KGB.

ArildBye
Sigrun Slapgard er forfattar og journalist og har skrive ei rekkje kritikarroste biografiar og dokumentarbøker, særleg om sterke kvinnelagnader.

Sigrun Slapgard er forfattar og journalist og har skrive ei rekkje kritikarroste biografiar og dokumentarbøker, særleg om sterke kvinnelagnader.

Foto: Agnete Brun

BokMeldingar

Frikjend av Slapgard

Alle var på fornamn med statsministerektefellen Werna Gerhardsen på 1950-talet. Også KGB.

ArildBye
Tekniske problem mellom Carlsen og Niemann.

Tekniske problem mellom Carlsen og Niemann.

Foto: Chess.com

Kunnskap
Atle Grønn

Skandaleduellen

«Før Speed Chess Championship var eg 'gira'. Dette var så spanande som moderne sjakk kan vera.»

Kor mykje skal den enkelte forelder ha å seie over barnet? Spørsmålet er til vurdering når barnelova skal oppdaterast.

Kor mykje skal den enkelte forelder ha å seie over barnet? Spørsmålet er til vurdering når barnelova skal oppdaterast.

Foto: Sara Johannessen Meek / NTB

PolitikkSamfunn
Christiane Jordheim Larsen

Flytterett eller vetorett?

Skal mor eller far kunne ta med seg barna og flytte langt bort etter eit samlivsbrot? Barne- og familiedepartementet vil gjere det vanskelegare for fleire, men møter motstand.

Den norske komponisten Sigurd Lie (1871–1904).

Den norske komponisten Sigurd Lie (1871–1904).

MusikkMeldingar
Sjur Haga Bringeland

Klår kulokk

Der er både norsk og tysk nasjonalromantikk i Sigurd Lies romansar.

Tordis Ørjasæter er 97 år gamal og reflekterer rundt det å bli eldre, om litteratur, og dagane som går, og tida som har gått.

Tordis Ørjasæter er 97 år gamal og reflekterer rundt det å bli eldre, om litteratur, og dagane som går, og tida som har gått.

Foto: Mari Parelius Wammer / Cappelen Damm

LitteraturKultur

Å gå på vatnet i ein blå draum

– Alt er så sterkt no som døden er så nær. Og eg drøymer så mykje og så intenst, ei natt drøymde eg at eg gjekk på vatnet!

Hilde Vesaas
Tordis Ørjasæter er 97 år gamal og reflekterer rundt det å bli eldre, om litteratur, og dagane som går, og tida som har gått.

Tordis Ørjasæter er 97 år gamal og reflekterer rundt det å bli eldre, om litteratur, og dagane som går, og tida som har gått.

Foto: Mari Parelius Wammer / Cappelen Damm

LitteraturKultur

Å gå på vatnet i ein blå draum

– Alt er så sterkt no som døden er så nær. Og eg drøymer så mykje og så intenst, ei natt drøymde eg at eg gjekk på vatnet!

Hilde Vesaas

les DAG OG TID.
Vil du òg prøve?

Her kan du prøve vekeavisa DAG OG TID gratis i tre veker.
Prøveperioden stoppar av seg sjølv.

Komplett

Papiravisa
Digital utgåve av papiravisa
Digitale artiklar
Digitalt arkiv
Lydavis

Digital

Digital utgåve av papiravisa
Digitale artiklar
Digitalt arkiv
Lydavis

Komplett

Papiravisa
Digital utgåve av papiravisa
Digitale artiklar
Digitalt arkiv
Lydavis

Digital

Digital utgåve av papiravisa
Digitale artiklar
Digitalt arkiv
Lydavis