JavaScript is disabled in your web browser or browser is too old to support JavaScript. Today almost all web pages contain JavaScript, a scripting programming language that runs on visitor's web browser. It makes web pages functional for specific purposes and if disabled for some reason, the content or the functionality of the web page can be limited or unavailable.

Takk for at du vil dele artikkelen

Den du deler artikkelen med, kan lese og eventuelt lytte til heile artikkelen.
Det gjer vi for at fleire skal oppdage DAG OG TID.

Namnet ditt vert synleg for alle du deler artikkelen med.

FilmMeldingar

Årets mest tåredryppande

Dokumentaren Ibelin er lærerik utan å vera moraliserande.

Kvar veke les vi inn utvalde artiklar, som abonnentane våre kan lytte til.
Lytt til artikkelen
Mats «Ibelin» Steen vart 25 år gammal.

Mats «Ibelin» Steen vart 25 år gammal.

Foto: Euforia

Mats «Ibelin» Steen vart 25 år gammal.

Mats «Ibelin» Steen vart 25 år gammal.

Foto: Euforia

2795
20240308
2795
20240308

Dokumentar

Regi: Benjamin Ree

Ibelin

Med: Mats Steen, familien, vener rundt i verda
Kinofilm

Dobbeltliv og dobbeltdød

I 2019 kom ei sak som skulle få over éin million lesarar, på trykk på nettsidene til NRK. Eg var ein av dei som las om unge Mats Steen som døydde av muskeldystrofi i 2014.

Fleire år seinare kom ein journalist over grunnen til at det dukka opp ei rad utanlandske gjester i gravferda: Mats hadde levd store delar av livet på nettet under spelenamnet Ibelin.

Innsida ut

Farens tale i gravferda til sonen er dei fyrste orda i Ibelin – før det har gått ti sekund, renn alt tårene. Eg veit ikkje om det lovar godt eller dårleg, men eg får gradvis stadfesta at dette er verdt kvar salte drope. Og dei kjem det ikkje reint få av.

Opplagt er det svært trist med ein film der hovudpersonen døyr heilt i starten, men det er ikkje det som gjer at eg blir så rørt, om og om igjen – det er livet han levde, som vert vist i to utgåver: Den eine er den stadig dårlegare guten som blir ein ungdom, som blir ein ung mann, men mest av alt ein handikappa utan språk og mimikk som me kan relatera til i kvardagen.

Den andre utgåva har vener over heile verda og spring veglangs gjennom landskapet i dataspelet World of Warcraft, artikulerer seg klokt og venleg og blir ein både viktig og populær medspelar. Det er denne utgåva familien ikkje anar noko om.

På mange måtar er det som ein dobbeltragedie: Det er jo både Mats og Ibelin som ikkje lenger lever. Eg må nesten grina igjen berre av å skriva om det.

Avatarane Ibelin og Rumour frå dokumentarfilmen til Benjamin Ree.

Avatarane Ibelin og Rumour frå dokumentarfilmen til Benjamin Ree.

Foto: Euforia / Medieoperatørene

«Filmen har ei form for ektefølt sentimentalitet som ikkje verkar overdriven eller klissete.»

Ekte

«Det er det indre som tel» – kor tomme høyrest ikkje dei orda ut, nesten uansett kven du er og korleis du ser ut. Og så viser det seg at det stemmer likevel. Og Ibelin må vel vera kvar skjermbundne, speleopphengde ungdoms optimale forsvarstale – sjå, dette er ekte!

Venene til Mats fortel ufiltrert om korleis dei oppfattar den virtuelle røynda som blandar seg med røynda-røynda. Det er heldigvis ikkje plass til ekspertar og andre som skal forklara fordelar og ulemper, her er ikkje gjort forsøk på å balansera sunt nettvit og fornuftige sosiale reglar. Det handlar om ei verd dei færraste vaksne har særleg innsikt i, og me har så uendeleg godt av å ta ein kikk.

Som med alle triste dokumentarar der døden er eit faktum, blir det vanskeleg å ta fram dei kritiske brillene. I Ibelin kjennest det heller ikkje naudsynt – filmen har ei form for ektefølt sentimentalitet som ikkje verkar overdriven eller klissete. Det mest klissete er dei snørrvåte lommetørklea eg må ta med meg etter visninga.

Brit Aksnes

Brit Aksnes er skribent, programskapar, kulturarbeidar og fast film­meldar i Dag og Tid.

Trailer Ibelin

Digital tilgang til DAG OG TID – heilt utan binding

Prøv ein månad for kr 49.
Deretter kr 199 per månad. Stopp når du vil.


Eller kjøp eit anna abonnement

Dokumentar

Regi: Benjamin Ree

Ibelin

Med: Mats Steen, familien, vener rundt i verda
Kinofilm

Dobbeltliv og dobbeltdød

I 2019 kom ei sak som skulle få over éin million lesarar, på trykk på nettsidene til NRK. Eg var ein av dei som las om unge Mats Steen som døydde av muskeldystrofi i 2014.

Fleire år seinare kom ein journalist over grunnen til at det dukka opp ei rad utanlandske gjester i gravferda: Mats hadde levd store delar av livet på nettet under spelenamnet Ibelin.

Innsida ut

Farens tale i gravferda til sonen er dei fyrste orda i Ibelin – før det har gått ti sekund, renn alt tårene. Eg veit ikkje om det lovar godt eller dårleg, men eg får gradvis stadfesta at dette er verdt kvar salte drope. Og dei kjem det ikkje reint få av.

Opplagt er det svært trist med ein film der hovudpersonen døyr heilt i starten, men det er ikkje det som gjer at eg blir så rørt, om og om igjen – det er livet han levde, som vert vist i to utgåver: Den eine er den stadig dårlegare guten som blir ein ungdom, som blir ein ung mann, men mest av alt ein handikappa utan språk og mimikk som me kan relatera til i kvardagen.

Den andre utgåva har vener over heile verda og spring veglangs gjennom landskapet i dataspelet World of Warcraft, artikulerer seg klokt og venleg og blir ein både viktig og populær medspelar. Det er denne utgåva familien ikkje anar noko om.

På mange måtar er det som ein dobbeltragedie: Det er jo både Mats og Ibelin som ikkje lenger lever. Eg må nesten grina igjen berre av å skriva om det.

Avatarane Ibelin og Rumour frå dokumentarfilmen til Benjamin Ree.

Avatarane Ibelin og Rumour frå dokumentarfilmen til Benjamin Ree.

Foto: Euforia / Medieoperatørene

«Filmen har ei form for ektefølt sentimentalitet som ikkje verkar overdriven eller klissete.»

Ekte

«Det er det indre som tel» – kor tomme høyrest ikkje dei orda ut, nesten uansett kven du er og korleis du ser ut. Og så viser det seg at det stemmer likevel. Og Ibelin må vel vera kvar skjermbundne, speleopphengde ungdoms optimale forsvarstale – sjå, dette er ekte!

Venene til Mats fortel ufiltrert om korleis dei oppfattar den virtuelle røynda som blandar seg med røynda-røynda. Det er heldigvis ikkje plass til ekspertar og andre som skal forklara fordelar og ulemper, her er ikkje gjort forsøk på å balansera sunt nettvit og fornuftige sosiale reglar. Det handlar om ei verd dei færraste vaksne har særleg innsikt i, og me har så uendeleg godt av å ta ein kikk.

Som med alle triste dokumentarar der døden er eit faktum, blir det vanskeleg å ta fram dei kritiske brillene. I Ibelin kjennest det heller ikkje naudsynt – filmen har ei form for ektefølt sentimentalitet som ikkje verkar overdriven eller klissete. Det mest klissete er dei snørrvåte lommetørklea eg må ta med meg etter visninga.

Brit Aksnes

Brit Aksnes er skribent, programskapar, kulturarbeidar og fast film­meldar i Dag og Tid.

Trailer Ibelin

Fleire artiklar

Finansminister Trygve Slagsvold Vedum (Sp) på pressekonferanse etter framlegginga av statsbudsjettet måndag. For dei som er opptekne av klima, var ikkje budsjettet godt nytt.

Finansminister Trygve Slagsvold Vedum (Sp) på pressekonferanse etter framlegginga av statsbudsjettet måndag. For dei som er opptekne av klima, var ikkje budsjettet godt nytt.

Foto: Fredrik Varfjell / NTB

Samfunn

Kapitulasjon i klimapolitikken

Regjeringa veit ikkje om statsbudsjettet bidreg til å redusere eller å auke klimagassutsleppa. Derimot er det klart at det nasjonale klimamålet for 2030 ikkje blir nådd.

Per Anders Todal
Finansminister Trygve Slagsvold Vedum (Sp) på pressekonferanse etter framlegginga av statsbudsjettet måndag. For dei som er opptekne av klima, var ikkje budsjettet godt nytt.

Finansminister Trygve Slagsvold Vedum (Sp) på pressekonferanse etter framlegginga av statsbudsjettet måndag. For dei som er opptekne av klima, var ikkje budsjettet godt nytt.

Foto: Fredrik Varfjell / NTB

Samfunn

Kapitulasjon i klimapolitikken

Regjeringa veit ikkje om statsbudsjettet bidreg til å redusere eller å auke klimagassutsleppa. Derimot er det klart at det nasjonale klimamålet for 2030 ikkje blir nådd.

Per Anders Todal
Eit større forsvar treng fleire folk. Neste år vil regjeringa tilføre Forsvaret 300 nye årsverk, i overkant av 400 fleire vernepliktige i førstegongsteneste og i overkant av 600 fleire reservistar. Biletet viser unge som tok del i ei opptaksprøve til bachelorutdanning i Forsvaret på Sessvollmoen i fjor.

Eit større forsvar treng fleire folk. Neste år vil regjeringa tilføre Forsvaret 300 nye årsverk, i overkant av 400 fleire vernepliktige i førstegongsteneste og i overkant av 600 fleire reservistar. Biletet viser unge som tok del i ei opptaksprøve til bachelorutdanning i Forsvaret på Sessvollmoen i fjor.

Foto: Amanda Pedersen Giske / NTB

Samfunn
Christiane Jordheim Larsen

Mangel på personell kan bremse Forsvaret

Forsvaret er budsjettvinnar i år, men manglar fagfolk. – Vi er på grensa til ei krise, seier forbundsleiar Torbjørn Bongo.

Firda på Sandane i Nordfjord er ein av få vidaregåande skular som tilbyr både drama-, dans- og musikkfag. Elevar frå 21 kommunar søker seg hit. Likevel heng trusselen om nedlegging av linjer over han.

Firda på Sandane i Nordfjord er ein av få vidaregåande skular som tilbyr både drama-, dans- og musikkfag. Elevar frå 21 kommunar søker seg hit. Likevel heng trusselen om nedlegging av linjer over han.

Foto: Firda vgs / Vestland fylkeskommune

ØkonomiSamfunn
Marita Liabø

Slaktar skular med sparekniv

Når fylkeskommunane må kutte, går det hardt ut over den vidaregåande skulen. Fag, linjer og heile skular forsvinn.

Moses i bokhandelen ved San Antonio University der han arbeider når han ikkje studerer psykologi.

Moses i bokhandelen ved San Antonio University der han arbeider når han ikkje studerer psykologi.

Alle foto: Håvard Rem

ReportasjeFeature
Håvard Rem

Sekstiåttarkryptonitten

SAN ANTONIO: Unge ikkje-vestlege vert lett konservative.
Dei kjem frå tradisjonstru kulturar som ikkje dreg på vestleg skuld.

Foto: Agnete Brun

LitteraturKultur

Ei ekstremt brutal historie

Med den monumentale boka Sjøfareren. En reise gjennom Portugals tapte imperium har Erika Fatland gitt oss eit uvant, og skremmande, perspektiv på europeisk kolonialisme.

Jan H. Landro

Foto: Agnete Brun

LitteraturKultur

Ei ekstremt brutal historie

Med den monumentale boka Sjøfareren. En reise gjennom Portugals tapte imperium har Erika Fatland gitt oss eit uvant, og skremmande, perspektiv på europeisk kolonialisme.

Jan H. Landro

les DAG OG TID.
Vil du òg prøve?

Her kan du prøve vekeavisa DAG OG TID gratis i tre veker.
Prøveperioden stoppar av seg sjølv.

Komplett

Papiravisa
Digital utgåve av papiravisa
Digitale artiklar
Digitalt arkiv
Lydavis

Digital

Digital utgåve av papiravisa
Digitale artiklar
Digitalt arkiv
Lydavis

Komplett

Papiravisa
Digital utgåve av papiravisa
Digitale artiklar
Digitalt arkiv
Lydavis

Digital

Digital utgåve av papiravisa
Digitale artiklar
Digitalt arkiv
Lydavis