Bok
Vinterbest
Novellene til Merethe Lindstrøm er smerteleg gode.
Merethe Lindstrøm har fått fleire prisar for forfattarskapen sin.
Foto: André Løyning
I litteraturen toler eg mord og tortur, eg toler naturkatastrofar og dommedagar, gjenferd og zombiar, ja, sjølv historier om finanssvindel, men eg blir nervevrak i møte med Merethe Lindstrøms noveller. Kanskje det er fordi medmennesket kan stå fram som det største monsteret for oss menneske. Eit umenneskeleg menneske er ikkje trugande, i tydinga at vi veit kvar vi har det. Eit menneske vi reknar med, eller treng, kan derimot gjere uboteleg skade.
Innestengd og i rørsle
Dei tolv novellene i Vinterhest er sjølvstendige tekstar, men har såpass mykje felles i tematikk og personteikningar at det lèt seg gjere å tidvis sjå dei som delar av ei større historie. Eller dei kan i det minste kaste lys over kvarandre.
Opningsnovella «Utsnitt» fortel om alt som ikkje lar seg fange opp av eit fotografi, at når ein prøver å finne ut kva kjærasten gjorde ein kveld, blir det meir uklart når det finst fotografi av han frå dette tidspunktet, enn om det ikkje gjorde det. Kanskje blir det meir ullent kven han i det heile er. For oss som likar – eller innbiller oss – at omgjevnadene er konsistente, etterlèt denne novella seg ei merkbar uro.
I «Finland» møter vi den uavklarte motstanden hos ein mann som skal gifte seg: «Da han va°knet i ga°r, hang dressen pa° døra til klesskapet, den var det første han sa°, en mann hengende pa° døra, en ferdig ektemann». Sidan krakelerer også dette samlivet, og ein kan forstå det, når dei minste ting skal føre med seg dei største kvalar: «Jeg skal bare ta meg en røyk, sier han, for det er sa°nt man sier og det er noe man kan si, og ingen kan si at det ikke virker riktig, noe helt vanlig».
I «Skalle» brukar Lindstrøm vedstablar, vedfyring og varme som bilde på noko som, ja, ulmar, mellom personane – kanskje også noko mellom enkelte av dei har brunne opp. Det høyrest ut som opplagde metaforar, men Lindstrøm brukar dei som vanleg kløktig.
Digital tilgang – heilt utan binding
Prøv ein månad for kr 49.
Deretter kr 199 per månad. Stopp når du vil.
