Underleg vent
I Sjögrens lyrikk er ein i verdskvervelen av skaping og øydelegging.
Lennart Sjögren er busett på Öland og har skrive poesi i over 60 år.
Foto: Mattias Johansson
DIKT
Lennart Sjögren:
I greinverket
Gjendikta av Jostein Sæbøe
Nordsjøforlaget
Lennart Sjögren har skrive drygt tretti diktbøker sidan 1950-åra og må reknast som ein nestor i svensk lyrikk. Den norske gjendiktinga av I greinverket kjem ut nesten samtidig som den svenske originalutgåva. Det er gjævt gjort av Nordsjøforlaget.
I greinverket er ei underleg og ven diktbok. Dikta talar utvunge med dyr og steinar, og ein istapp fortel om livet sitt, og eget oppsøker bossdunken «der eg har vore før/ og trudd eg høyrde metalla snakka». Lesaren kjem i stuss om kva plass ein er, når ein les følgjande: «På ei vogn trekt av store insekt/ syner heilt bortgøymde skapningar seg og slike/ som enno ikkje er fødde.»
I det vesle kursiverte opningsdiktet finst ei oppmoding: «Unnvik ikkje ekstasen/ no når tørken/ breier seg stendig meir over dei indre områda.» Diktet peikar på det å stå utover seg sjølv og å vere bortrykt, slik ein er i ekstasen. Det er kanskje nett den rørsla som vert påtala i Lennart Sjögrens lyrikk, at grensene mellom dyr, ting og menneske vert overskridne, nesten oppløyste – og likevel ikkje.
Verket
Dikta fører lesaren inn i ei uforklarleg mellomtilstand der det korkje er dag eller natt, der alt finst og ikkje finst på same tid. Ein tredje stad der ein kan treffe på «ein fugl som knapt er fugl/ likevel rekna til fuglane». Kanskje er det dette som er å vere levande. Det er som om dikta gryr fram or paradokset, «reiser» seg i «splinteret» eller kvervelen av eit språk som heile tida øydelegg seg og formar seg om – og er det same.
Gløttar ein på det andre leddet i tittelen på boka, verk, siktar ordet til handling, i tillegg til at det markerer smerte, kan tyde ei mekanisme eller ein konstruksjon og er ein heilskap. Eg trur dette kan vere moglege punkt å ha med seg når ein les Sjögrens dikt.
Ein lengt
Det finst ein lengt i dikta, underleg, han òg. Lengten strekkjer seg mot det me ikkje veit kva er, mot ei forståing som finst bortanfor det rasjonelt forståelege. Lengten har eit paradoksalt uttrykk, for han vender seg mot det jordiske og opp, men i ein stil som er tilbakehalden, beskrivande, konstaterande. Det er som om det ukjende vert føregripe og får form i Lennart Sjögrens lyrikk.
Sindre Ekrheim
Sindre Ekrheim er lyrikar og fast bokmeldar i Dag og Tid.
Er du abonnent? Logg på her for å lese vidare.
Digital tilgang til DAG OG TID – heilt utan binding
Prøv ein månad for kr 49.
Deretter kr 199 per månad. Stopp når du vil.
DIKT
Lennart Sjögren:
I greinverket
Gjendikta av Jostein Sæbøe
Nordsjøforlaget
Lennart Sjögren har skrive drygt tretti diktbøker sidan 1950-åra og må reknast som ein nestor i svensk lyrikk. Den norske gjendiktinga av I greinverket kjem ut nesten samtidig som den svenske originalutgåva. Det er gjævt gjort av Nordsjøforlaget.
I greinverket er ei underleg og ven diktbok. Dikta talar utvunge med dyr og steinar, og ein istapp fortel om livet sitt, og eget oppsøker bossdunken «der eg har vore før/ og trudd eg høyrde metalla snakka». Lesaren kjem i stuss om kva plass ein er, når ein les følgjande: «På ei vogn trekt av store insekt/ syner heilt bortgøymde skapningar seg og slike/ som enno ikkje er fødde.»
I det vesle kursiverte opningsdiktet finst ei oppmoding: «Unnvik ikkje ekstasen/ no når tørken/ breier seg stendig meir over dei indre områda.» Diktet peikar på det å stå utover seg sjølv og å vere bortrykt, slik ein er i ekstasen. Det er kanskje nett den rørsla som vert påtala i Lennart Sjögrens lyrikk, at grensene mellom dyr, ting og menneske vert overskridne, nesten oppløyste – og likevel ikkje.
Verket
Dikta fører lesaren inn i ei uforklarleg mellomtilstand der det korkje er dag eller natt, der alt finst og ikkje finst på same tid. Ein tredje stad der ein kan treffe på «ein fugl som knapt er fugl/ likevel rekna til fuglane». Kanskje er det dette som er å vere levande. Det er som om dikta gryr fram or paradokset, «reiser» seg i «splinteret» eller kvervelen av eit språk som heile tida øydelegg seg og formar seg om – og er det same.
Gløttar ein på det andre leddet i tittelen på boka, verk, siktar ordet til handling, i tillegg til at det markerer smerte, kan tyde ei mekanisme eller ein konstruksjon og er ein heilskap. Eg trur dette kan vere moglege punkt å ha med seg når ein les Sjögrens dikt.
Ein lengt
Det finst ein lengt i dikta, underleg, han òg. Lengten strekkjer seg mot det me ikkje veit kva er, mot ei forståing som finst bortanfor det rasjonelt forståelege. Lengten har eit paradoksalt uttrykk, for han vender seg mot det jordiske og opp, men i ein stil som er tilbakehalden, beskrivande, konstaterande. Det er som om det ukjende vert føregripe og får form i Lennart Sjögrens lyrikk.
Sindre Ekrheim
Sindre Ekrheim er lyrikar og fast bokmeldar i Dag og Tid.
Det er som om dikta gryr fram or paradokset.
Fleire artiklar
Utvalsleiar Line Eldring leverer NOU-rapporten om EØS-avtalen til utanriksminister Espen Barth Eide (Ap).
Foto: Terje Pedersen / NTB
Kva er alternativet til EØS-medlemskap?
Anna Kleiva er forfattar og omsetjar.
Foto: Privat
Anna Kleiva er ny diktskribent i Dag og Tid
«Eg ser fram til å arbeida meir med einskilde dikt frå ulike forfattarar.»
Sofi Oksanen er av dei forfattarane som har fått flest prisar i Norden. Bøkene hennar er omsette til 46 språk. Biletet er frå bokmessa i Wien i 2022.
Foto: Nicola Montfort / Wikimedia Commons
Vald mot kvinner som våpen
Sofi Oksanen ønskte å skrive ei bok som er tilgjengeleg for vanlege lesarar, som kan lesast utan kart og utan at ein treng følgje krigsnyhenda dag for dag. At essayet Putins krig mot kvinner skulle bli så skremmande, såg ho ikkje heilt for seg.
For Balázs Orbán, som er politisk rådgjevar for statsministeren, er jobben å halda fast ved dei langsiktige måla til regjeringa mellom alle dei mindre og større oppgåvene i kvardagen.
Foto frå heimesida til Orbán Balázs i regjeringa
Verda ifølgje Orbán
BUDAPEST: I ei ny bok fortel ideologen til Viktor Orbán korleis Ungarn vil utfordra den liberale verdsordninga. Weekendavisen har møtt han.
Gjengkrim – ein varsla katastrofe
Det går knapt ein dag utan grove valdshendingar i Oslo. Bak står gjengar og mektige kriminelle nettverk som har vakse fram dei siste ti åra.
Papiravisa