Studiepoeng til debutant
Karina Karlsen Aase skriv friskt og underhaldande om eit studentliv på halv tolv.
Karian Karlsen Aase er utdanna litteraturvitar, arbeider som lærar og har gitt ut sin første roman.
Foto: Cappelen Damm
Roman
Karina Karlsen Aase:
Lidefjes
Cappelen Damm
Studentlivet, hugsar mange av oss, kan fortone seg som både utstrekt og medvitsutvidande, og klaustrofobisk og trongbudd. Hos debutanten Karina Karlsen Aase er det definitivt snakk om begge delar.
Frustrasjon
Det er romjul. Kathrine bur i kollektivet på Nygårdshøyden i Bergen i staden for å bruke fridagane heime hos familien på strilelandet. Internettet er nede. Venene er for det meste bortreiste. Det er kaldt ute, men særleg inne. Ho sit med lue under dyna og høyrer på LP-plater. Ho har ikkje mykje pengar å bruke. Ho steiker ris til middag med frosne grønsaker. Ho går til PC-salen på universitetet for å chatte med vener og sjekke siste nytt frå bloggane ho følgjer. Det er ganske stussleg.
Samstundes har ho gode vener, eller i alle fall vener, som ein og ein begynner å kome tilbake etter julefeiring. Då er det ikkje langt til uteliv og privatfestar, til sex og alkohol og sjangling gjennom bergensgater, til intrigar og konfliktar med veninner, til kjenslemessige frustrasjonar som ein tydelegvis alltid må takle åleine om ein er Kathrine.
Kathrine er ein kvikk, ironisk, replikksterk person, som i større grad blir sett på som ein ven enn som eit seksuelt objekt av gutevenene. Av veninnene blir ho ikkje rekna for særskilt hjelpetrengande. Men vår hovudperson har òg eit indre liv som ikkje alltid er i vater. Blant anna planlegg ho ei framtid med den pene, men litt arrogante karen Lidefjes, men lesaren er ikkje sikker på om han har same planane. Oppi det heile er ho fylt med tvil omkring faget ho studerer, eller om å vere student i det heile: Er ho skikka til det, smart nok?
«Det var sa° mange bøker hun ville lese. Sa° mange bøker hun hadde lyst til a° ville lese.»
Originalt og sleivete
Aase har ein syrleg og god penn, og ho kjedar aldri lesaren med å dvele for lenge ved situasjonane, likevel får ho mykje ut av dei. Den korte boka på 169 sider kjennest både innhaldsrik og drivande. Personane blir presist skildra med få ord. Replikkane kjennest truverdige og blir av karakterane leverte med ei blanding av livstrøytt og livsglad snert.
Språkleg kan Aase overraske med originale bilde: «Na°r han Kathrine bodde med var glad og mett, og han andre hun bodde med var blitt morsom av rødvinen, da følte hun seg akkurat som en ovnsbakt potet, og stuen deres føltes som et hjem.» Eller som i dette eksemplet: «En svensk modell med rart ansikt og okkult innsikt poserte med en veske som matchet hennes ekstra store alpelue.»
Andre gonger kan det sjå ut som forfattaren ikkje har tenkt godt nok gjennom bilda, då verkar dei meir sleivete. Når Aase skriv om «engen som luktet nybakt brød», spør eg meg sjølv: Luktar no eigentleg ei eng nybakt brød? Nei. Når ho påstår at «Mennesket er en slimet hjerne som føler seg fram over grusen med nysgjerrige tentakler», er dette bildebruk på avvegar. Bilda er for mange (slim, hjerne, grus, tentaklar) og står ikkje i eit innbyrdes forhold, dessutan gir dei både samla og kvar for seg lite meining i samanhengen. Sjølv om eg forstår kva forfattaren prøver å seie.
Men utover det, og ser ein bort frå at det er altfor mange trykkfeil i boka, er dette ein sterk romandebut med mange litterære – og humoristiske – kvalitetar.
Ingvild Bræin
Ingvild Bræin er forfattar, litteraturvitar og fast bokmeldar i Dag og Tid.
Er du abonnent? Logg på her for å lese vidare.
Digital tilgang til DAG OG TID – heilt utan binding
Prøv ein månad for kr 49.
Deretter kr 199 per månad. Stopp når du vil.
Roman
Karina Karlsen Aase:
Lidefjes
Cappelen Damm
Studentlivet, hugsar mange av oss, kan fortone seg som både utstrekt og medvitsutvidande, og klaustrofobisk og trongbudd. Hos debutanten Karina Karlsen Aase er det definitivt snakk om begge delar.
Frustrasjon
Det er romjul. Kathrine bur i kollektivet på Nygårdshøyden i Bergen i staden for å bruke fridagane heime hos familien på strilelandet. Internettet er nede. Venene er for det meste bortreiste. Det er kaldt ute, men særleg inne. Ho sit med lue under dyna og høyrer på LP-plater. Ho har ikkje mykje pengar å bruke. Ho steiker ris til middag med frosne grønsaker. Ho går til PC-salen på universitetet for å chatte med vener og sjekke siste nytt frå bloggane ho følgjer. Det er ganske stussleg.
Samstundes har ho gode vener, eller i alle fall vener, som ein og ein begynner å kome tilbake etter julefeiring. Då er det ikkje langt til uteliv og privatfestar, til sex og alkohol og sjangling gjennom bergensgater, til intrigar og konfliktar med veninner, til kjenslemessige frustrasjonar som ein tydelegvis alltid må takle åleine om ein er Kathrine.
Kathrine er ein kvikk, ironisk, replikksterk person, som i større grad blir sett på som ein ven enn som eit seksuelt objekt av gutevenene. Av veninnene blir ho ikkje rekna for særskilt hjelpetrengande. Men vår hovudperson har òg eit indre liv som ikkje alltid er i vater. Blant anna planlegg ho ei framtid med den pene, men litt arrogante karen Lidefjes, men lesaren er ikkje sikker på om han har same planane. Oppi det heile er ho fylt med tvil omkring faget ho studerer, eller om å vere student i det heile: Er ho skikka til det, smart nok?
«Det var sa° mange bøker hun ville lese. Sa° mange bøker hun hadde lyst til a° ville lese.»
Originalt og sleivete
Aase har ein syrleg og god penn, og ho kjedar aldri lesaren med å dvele for lenge ved situasjonane, likevel får ho mykje ut av dei. Den korte boka på 169 sider kjennest både innhaldsrik og drivande. Personane blir presist skildra med få ord. Replikkane kjennest truverdige og blir av karakterane leverte med ei blanding av livstrøytt og livsglad snert.
Språkleg kan Aase overraske med originale bilde: «Na°r han Kathrine bodde med var glad og mett, og han andre hun bodde med var blitt morsom av rødvinen, da følte hun seg akkurat som en ovnsbakt potet, og stuen deres føltes som et hjem.» Eller som i dette eksemplet: «En svensk modell med rart ansikt og okkult innsikt poserte med en veske som matchet hennes ekstra store alpelue.»
Andre gonger kan det sjå ut som forfattaren ikkje har tenkt godt nok gjennom bilda, då verkar dei meir sleivete. Når Aase skriv om «engen som luktet nybakt brød», spør eg meg sjølv: Luktar no eigentleg ei eng nybakt brød? Nei. Når ho påstår at «Mennesket er en slimet hjerne som føler seg fram over grusen med nysgjerrige tentakler», er dette bildebruk på avvegar. Bilda er for mange (slim, hjerne, grus, tentaklar) og står ikkje i eit innbyrdes forhold, dessutan gir dei både samla og kvar for seg lite meining i samanhengen. Sjølv om eg forstår kva forfattaren prøver å seie.
Men utover det, og ser ein bort frå at det er altfor mange trykkfeil i boka, er dette ein sterk romandebut med mange litterære – og humoristiske – kvalitetar.
Ingvild Bræin
Ingvild Bræin er forfattar, litteraturvitar og fast bokmeldar i Dag og Tid.
Språkleg kan Aase overraske med originale bilde.
Fleire artiklar
Stillinga i VM-kampen mellom Ding Liren og Gukesh var 4–4 etter 8 av 14 parti.
Foto: Eng Chin An / FIDE
Sjakken lever vidare som eit kuriosum og freak-show, noko som passar meg ganske bra i denne spalta, skriv Atle Grønn.
Når den ambisiøse kokken Almut (Florence Pugh) møter nyskilde Tobias (Andrew Garfield), endrar livet seg for alltid.
Foto: Ymer Media
At eg tek til tårene, betyr ikkje at eg elskar We Live in Time.
Gjennom foto og tekst dokumenterte Maria Gros Vatne eit annleis liv på bloggen Wildandfree.no. Ho og mannen Nik Payne forlét bylivet og trygge jobbar til fordel for økologisk gardsbruk og heimeskule. Her ser me sonen Falk.
Foto: Maria Gros Vatne
Frå draum til sorg
Ukjent landskap vinn den eine prisen etter den andre. No er den å finne på lista over filmar som er kvalifiserte til vurdering av Oscar-akademiet i kategorien «Beste dokumentarfilm».
Peter Flamm (1891–1963) var ein tysk lege med jødisk familiebakgrunn som i 1926 gjorde furore med debutromanen.
Foto: Otto Kurt Vogelsang / Ullstein bild
«Jeg? er ein djupt fascinerande og høgst moderne tekst om sinnsforvirring og dobbeltgjengeri»
Marie Blokhus, Gard Skagestad og Kirsti Refseth spelar stykket til den tyske dramatikaren Marius von Mayenburg.
Foto: Monica Tormassy / Det Norske Teatret
Kven har makt over kven?
Velspelt om medviten og umedviten makt, sanning, manipulasjon og illusjon.