JavaScript is disabled in your web browser or browser is too old to support JavaScript. Today almost all web pages contain JavaScript, a scripting programming language that runs on visitor's web browser. It makes web pages functional for specific purposes and if disabled for some reason, the content or the functionality of the web page can be limited or unavailable.

Takk for at du vil dele artikkelen

Den du deler artikkelen med, kan lese og eventuelt lytte til heile artikkelen.
Det gjer vi for at fleire skal oppdage DAG OG TID.

Namnet ditt vert synleg for alle du deler artikkelen med.

BokMeldingar

Strålande avslutning

Lars Saabye Christensens innblanding i sin eigen roman gjer sterkt inntrykk.

Kvar veke les vi inn utvalde artiklar, som abonnentane våre kan lytte til.
Lytt til artikkelen
Lars Saabye Christensen har avslutta trilogien frå Fagerborg i Oslo

Lars Saabye Christensen har avslutta trilogien frå Fagerborg i Oslo

Foto: Magnus Stivi

Lars Saabye Christensen har avslutta trilogien frå Fagerborg i Oslo

Lars Saabye Christensen har avslutta trilogien frå Fagerborg i Oslo

Foto: Magnus Stivi

3543
20190830
3543
20190830

Roman

Lars Saabye Christensen:

Byens spor. Skyggeboken

Cappelen Damm

I tredje band av Byens spor. Skyggeboken møter vi igjen den vesle familien frå Fagerborg på Oslos vestkant som vi frå før har følgt gjennom 1950- og 60-åra. No er vi komne til slutten av 60-åra og byrjinga av 70-åra. Narkofolket tar plass i Slottsparken. Det politiske klimaet blir spissa og delt i slengbukser og slipsberarar. Ein må ta stilling til EEC. Det er ei brytingstid, der Maj Kristoffersens «gamaldagse» haldningar får brynt seg mot neste generasjons. Raudekrossen har vore ein sentral del av dei to førre romanane, og hjelpetiltak derfrå finst framleis, men «Veldedigheten har fått trangere kår». Ein type solidaritet raknar, ein annan får fotfeste.

Sjølv på rollelista

Jesper, son til Maj, har vore vekkreist lenge, og når han kjem tilbake, er han vekkreist på ein annan måte. Veslesøstera Stine gjer sine dyrekjøpte erfaringar med utdanning, gutar og verdisyn. Jespers kamerat Jostein held på med inntening og sparing, eting og slanking, og heldigvis med sin heilt eigne måte å ordlegge seg på. Fru Hall, tidlegare Vik, strevar med sitt og håpar ingen skjøner kva som skjer bak lukka dører. Også denne gongen er livet til desse personane, og livet til byen, vakkert skildra.

Men denne gongen gir teksten plass til ein karakter til: forfattaren. Han vender seg til lesaren som eit eg, midt i tredjepersonsforteljinga. Han skriv inn sitt blikk på skriveprosessen, på si eiga sjukdomshistorie, og han ikkje berre viser til andre bøker han har skrive, men lar karakterar frå andre romanar blande seg inn i handlinga. Opningsscena viser Kim, Gunnar, Sebastian og Ola frå Beatles, der dei kastar bilmerke dei har stole uti sjøen, og der kjem dei over ei hending utført av ein person frå Byens spor. Vegane til Kim Karlsen frå Beatles kryssar seinare vegane til Jesper Kristoffersen.

Christensen skriv plutseleg at det var «min mor» som sørgde for referata frå Raudekrossen, ikkje Maj. Han skriv at det var før «vi» begynte å rappe bilmerke, som om han var ein del av firarbanden i Beatles. Han ser seg om i dødsannonsane, reflekterer over eigen alvorlege diagnose. Og han bruker dette nivået til å gå inn i og ut av hovudhandlinga, saumlaust og relevant, vitalt og givande.

Intratekstualitet er det akademiske omgrepet for når forfattaren går i dialog med eigen forfattarskap. Det er det Lars Saabye Christensen gjer her, og han presenterer det både som ei samanknyting og ei avrunding. Som vi har lest om i avisene: «Saabye Christensens siste bok!» Det kan vere, men vi må ikkje gløyme at det finst ein prinsipiell avstand mellom forfattaren og «forfattaren». Likevel opnar det seg – med denne openhjartige forfattarviljen – noko i forfattarskapen, ein ekstra dimensjon som eg blir sterkt gripen av.

Klassisk klang

Begeistringa mi handlar elles om den tidskolorittmetta handlinga, og om personane Christensen nok ein gong gjer levande for meg. Det handlar om klassiske, vakre Christensen-formuleringar: «Jesper faller gjennom et juv og lander i et ekko som bare har konsonanter og sorte tangenter.» Ein kan le av «Pasienten forholder seg til diagnosen som paraplyene til værmeldingen.» Og kjenne eit alvor på kjøpet. Ein kan motvillig slå seg til ro med: «Vi ender alle som annonser til slutt.»

Ingvild Bræin

Ingvild Bræin er litteraturvitar og fast bokmeldar i Dag og Tid.

Digital tilgang til DAG OG TID – heilt utan binding

Prøv ein månad for kr 49.
Deretter kr 199 per månad. Stopp når du vil.


Eller kjøp eit anna abonnement

Roman

Lars Saabye Christensen:

Byens spor. Skyggeboken

Cappelen Damm

I tredje band av Byens spor. Skyggeboken møter vi igjen den vesle familien frå Fagerborg på Oslos vestkant som vi frå før har følgt gjennom 1950- og 60-åra. No er vi komne til slutten av 60-åra og byrjinga av 70-åra. Narkofolket tar plass i Slottsparken. Det politiske klimaet blir spissa og delt i slengbukser og slipsberarar. Ein må ta stilling til EEC. Det er ei brytingstid, der Maj Kristoffersens «gamaldagse» haldningar får brynt seg mot neste generasjons. Raudekrossen har vore ein sentral del av dei to førre romanane, og hjelpetiltak derfrå finst framleis, men «Veldedigheten har fått trangere kår». Ein type solidaritet raknar, ein annan får fotfeste.

Sjølv på rollelista

Jesper, son til Maj, har vore vekkreist lenge, og når han kjem tilbake, er han vekkreist på ein annan måte. Veslesøstera Stine gjer sine dyrekjøpte erfaringar med utdanning, gutar og verdisyn. Jespers kamerat Jostein held på med inntening og sparing, eting og slanking, og heldigvis med sin heilt eigne måte å ordlegge seg på. Fru Hall, tidlegare Vik, strevar med sitt og håpar ingen skjøner kva som skjer bak lukka dører. Også denne gongen er livet til desse personane, og livet til byen, vakkert skildra.

Men denne gongen gir teksten plass til ein karakter til: forfattaren. Han vender seg til lesaren som eit eg, midt i tredjepersonsforteljinga. Han skriv inn sitt blikk på skriveprosessen, på si eiga sjukdomshistorie, og han ikkje berre viser til andre bøker han har skrive, men lar karakterar frå andre romanar blande seg inn i handlinga. Opningsscena viser Kim, Gunnar, Sebastian og Ola frå Beatles, der dei kastar bilmerke dei har stole uti sjøen, og der kjem dei over ei hending utført av ein person frå Byens spor. Vegane til Kim Karlsen frå Beatles kryssar seinare vegane til Jesper Kristoffersen.

Christensen skriv plutseleg at det var «min mor» som sørgde for referata frå Raudekrossen, ikkje Maj. Han skriv at det var før «vi» begynte å rappe bilmerke, som om han var ein del av firarbanden i Beatles. Han ser seg om i dødsannonsane, reflekterer over eigen alvorlege diagnose. Og han bruker dette nivået til å gå inn i og ut av hovudhandlinga, saumlaust og relevant, vitalt og givande.

Intratekstualitet er det akademiske omgrepet for når forfattaren går i dialog med eigen forfattarskap. Det er det Lars Saabye Christensen gjer her, og han presenterer det både som ei samanknyting og ei avrunding. Som vi har lest om i avisene: «Saabye Christensens siste bok!» Det kan vere, men vi må ikkje gløyme at det finst ein prinsipiell avstand mellom forfattaren og «forfattaren». Likevel opnar det seg – med denne openhjartige forfattarviljen – noko i forfattarskapen, ein ekstra dimensjon som eg blir sterkt gripen av.

Klassisk klang

Begeistringa mi handlar elles om den tidskolorittmetta handlinga, og om personane Christensen nok ein gong gjer levande for meg. Det handlar om klassiske, vakre Christensen-formuleringar: «Jesper faller gjennom et juv og lander i et ekko som bare har konsonanter og sorte tangenter.» Ein kan le av «Pasienten forholder seg til diagnosen som paraplyene til værmeldingen.» Og kjenne eit alvor på kjøpet. Ein kan motvillig slå seg til ro med: «Vi ender alle som annonser til slutt.»

Ingvild Bræin

Ingvild Bræin er litteraturvitar og fast bokmeldar i Dag og Tid.

Begeistringa mi handlar elles
om personane Christensen nok ein gong gjer levande for meg.

Emneknaggar

Fleire artiklar

Flytande gull: Få ting er så godt som olivenolje – om han er rette typen.

Flytande gull: Få ting er så godt som olivenolje – om han er rette typen.

Foto: Pxhere.com

Frå matfatetKunnskap

Olivenolje

Jomfruer veit visst ikkje alltid å ta seg betalt.

Siri Helle
Flytande gull: Få ting er så godt som olivenolje – om han er rette typen.

Flytande gull: Få ting er så godt som olivenolje – om han er rette typen.

Foto: Pxhere.com

Frå matfatetKunnskap

Olivenolje

Jomfruer veit visst ikkje alltid å ta seg betalt.

Siri Helle

Foto: Paal Audestad

BokMeldingar

Ho som får ting til å skje

I Jægtnes’ fantasifulle soge går fakta og fiksjon opp i ein medrivande heilskap.

Hilde Vesaas

Foto: Paal Audestad

BokMeldingar

Ho som får ting til å skje

I Jægtnes’ fantasifulle soge går fakta og fiksjon opp i ein medrivande heilskap.

Hilde Vesaas

les DAG OG TID.
Vil du òg prøve?

Her kan du prøve vekeavisa DAG OG TID gratis i tre veker.
Prøveperioden stoppar av seg sjølv.

Komplett

Papiravisa
Digital utgåve av papiravisa
Digitale artiklar
Digitalt arkiv
Lydavis

Digital

Digital utgåve av papiravisa
Digitale artiklar
Digitalt arkiv
Lydavis

Komplett

Papiravisa
Digital utgåve av papiravisa
Digitale artiklar
Digitalt arkiv
Lydavis

Digital

Digital utgåve av papiravisa
Digitale artiklar
Digitalt arkiv
Lydavis