Roman

Arne Svingen:

Min sønn

Vigmostad Bjørke

Vigmostad Bjørke lanserte tidlegare i år ein serie med frittståande romanar inspirerte av Dei ti boda. Først ute var Jørgen Brekkes Andre guder, skriven over bodet «Du skal ikkje ha andre gudar enn meg». Knut Nærums Sannheten tok for seg bodet «Du skal ikkje tale usant om nesten din». Arne Svingen har med romanen Min sønn valt seg bodet: «Du skal ære far din og mor di.»

Kor langt kan ein gå?

Mora Jorunn og sonen Ronny lever eit relativt isolert liv i det ein kan tenke seg er ein norsk forstad. Ronny har nokre kameratar han heng med, men ho har ikkje heilt innsyn i kven dei er, og kva dei alle driv med. Med andre ord er Ronny ein ganske normal 16-åring med behov for å halde foreldra på ein viss avstand. Jorunn er langtidssjukmeld frå resepsjonsjobben i Skatteetaten, og vi skjønar snart at ho er overvektig og plaga med knea. Ho kan ikkje bere for tungt. Ho et mykje og har høgt blodtrykk.

Litt etter litt blir bilda av desse to bygde ut. Ho er ei litt tafatt mor som ikkje heilt finn ut av korleis middagssamtalar ikkje blir kleine, eller korleis lage noko anna enn spagetti med kjøttsaus. Sonen var open og skravlete då han var liten, no er han blitt ein distansert ungdom, det plagar henne. Det kjem fram at ho sjølv ikkje har nokon enkel bakgrunn. Ronny røper at han har løyndomar, men fortel han heile sanninga? Til sist tar handlinga ei vending som gjer at eg ikkje kan gjengi meir.

Spørsmål romanen reiser, er: Kor langt kan ein gå for å beskytte sitt eige barn? Kva skal til for å gjere seg fortent til respekt som forelder? I kva grad har søner og døtrer eit ansvar for å komme foreldra i møte?

Arne Svingen, som har eit omfattande forfattarskap, i hovudsak retta mot barn og ungdom, bak seg, er ein forfattar med særlege evner til å skrelle vekk alt unødig. På aristotelisk vis set han lupa på nokre få personar og eit avgrensa miljø og tidsrom. Både personane og handlinga blir utvikla gradvis.

Gjennomtenkt

Til tider kan det bli spennande inntil det komiske. I dette grenselandet er det som om Svingen leikar seg med farsen, ein sjanger med overdrivingar og hysteri. Mot slutten kan det derimot bli for mykje opprullande prat mellom mor og son, her skulle eg ønske Svingen hadde halde fastare i taumane. Men elles er romanen velkomponert, med eit gjennomtenkt plot, han har ikkje irrelevante sidespor, og heller ikkje eit for trongt univers.

Språkleg er Svingen ein ganske rett fram realist, med presisjon som si sterke side. I tillegg representerer han ein god rytmeseksjon for eige stoff, der språket alltid flyt godt, om det er korthogd eller meir utstrekt. Av og til slår han også til med fine bilde, som i dette nesten Lars Saabye Christensenske: «Nøling er pa° en ma°te nervenes irriterende avkom.»

Ingvild Bræin

Ingvild Bræin er forfattar, litteraturvitar og fast bokmeldar i Dag og Tid.