Roman

Heidi Linde:

Strak arm

Gyldendal

Dei er tre søsken. Pertentlege Dyveke, rufsete Benedikte og ospelauvet Steffen. Dei er ikkje interesserte i kvarandre og har ikkje kontakt til dagleg. Men når faren ligg for døden, blir dei nøydde til å samlast. Det går sånn cirka bra.

Forfattarens signatur

Når eg opnar boka, veit eg ikkje kvar eg skal. Tre menneske som tilsynelatande er lausrivne frå kvarandre kjem til orde, i kvar sine kapittel. Dyveke er lærar og avdelingsleiar på mellomtrinnet og har ein godsleg, stabil ektemann. Benedikte er produksjonsassistent i svenske Twist TV og ligg med sjefen. Steffen er sparka frå eit transportfirma, og dama har gått frå han.

Trådane blir snart samla, og vi skjøner at desse er søsken. Resten av romanen blir fortald på same viset, ved at dei tre kjem til orde etter tur. Forteljinga er halden i tredjeperson, her er ikkje noko «eg», likevel står vi tett på personane, gjennom forfattarens allvitande posisjon.

I tillegg er forfattaren altskjønande. Ho skildrar korleis det kan vere å sitte på eit fly med ein unge sparkande i setet bak, og korleis ein mann på same flight skumpar borti armen hennar sjølv om ho har overlate armlenet til han, og ho skildrar to venninner som møtest, slik: «Hun åpna armene mot June som straks lot seg omfavne mens de begge to utstøtte en langtrukken, identisk lyd; en slags blanding av kattejamring og sukk.» Ho skildrar kor floskelaktig folk kan skrive i SMS-ar frå feriane sine: «Tid for lunsj: Mye god mat i godt drikke.» Slik teiknar ho samstundes opp miljøa rundt personane– og eit miljø som er rundt oss alle. Kvardagsobservasjonar, og treffande formuleringar av dei, haglar i denne boka.

Lesefryd

Etter som historia viklar seg ut, og søskena møtest over ein far som døyr eller ikkje døyr, litt alt ettersom, blir dei tvinga over i kvarandres selskap. Det er ein fryd å lese. Når dei kjem til orde «inni hovudet sitt», framstår dei som sårbare, komplekse, nyanserte. Når dei snakkar saman, i ei forrykande kynisk replikkføring, er dei heilt andre personar.

Det kan kome av at dei inntar eit rollemønster dei hadde frå barndommen, eller berre det som gjeld oss alle: Vi har éin måte å snakke og ta plass på; ei heilt anna og meir rotete sak er kven vi er inst inne. Det er dette Heidi Linde brukar sine 276 sider på; utforskinga av dette (mis)forholdet. Det er glimrande gjort.

Steffen var «det redde barnet», som òg i vaksen alder er usjølvstendig og eit vandrande mobbeoffer. Om han så trakkar feil ved bagasjehentinga på ein flyplass og får kjeft, fordi han av mangel på erfaring ikkje veit at han skal stå utanfor streken, eller om folk ler av han i selskapsleikar på ein fest, eller at eksdama June alltid hadde noko å utsetje på han – han får det liksom ikkje til. Men det viser seg at han kan reise seg. Dyveke er den plettfrie, som likevel har skavankar nok. Den tøffe og usentimentale Benedikte viser seg å ha djupare og meir sårbare sider.

Dynamikken i samtalen mellom desse tre er formidabel. Replikkunstnaren Heidi Linde har skrive ein både lettlesen og intens roman om dei tre søskena. Sidene fyk av garde, samstundes som det er detaljar å dvele ved på kvar side, eller nærmast i kvar setning. Ein merksam lesar får med seg alle kvalitetane.

Ingvild Bræin

Ingvild Bræiner forfattar, nordist og fast bokmeldar i Dag og Tid.