Notat til rommet og rørslene
Janne-Camilla Lyster freistar å lage dikt som kryssar fleire nivå, og som forankrar seg i det kroppslege.
Janne-Camilla Lyster er dansar, koreograf, forfattar og lyrikar.
Foto: Tale Hendnes
DIKT
Janne-Camilla Lyster
Figurer
Tiden
I møte med diktboka Figurer av Janne-Camilla Lyster famlar eg nok etter ein gyldig horisont for tekstane, men lèt meg fange inn av setningar som dette: «Lukter på blomstene som om jeg gjør dem en tjeneste», og tenkjer: Korleis kan ein slik positur sjå ut?
Nokre av tekstane fascinerer, det er nett som dei freistar å utløyse ei kraft or samanhengar: «potetene kobles sammen og får lampen til å lyse. lyset lokker dyret/ til seg, dyret spiser potetene. jeg famler i mørket, finner en krakk, krukke eller klokke».
Ikkje berre vert orda kopla saman, ei reell kopling vert skildra, som overfører energi til lys. Potetene blir etne av dyret, og diktet endar med famlingar i mørket, der tinga ikkje vert til gjennom visuell sansing, men gjennom rørsle, berøring og lydleg samankopling ved hjelp av bokstavrimets figur: «krakk, krukke eller klokke».
Biletleg språk
Ordet figur kjem frå latinsk figura og tyder skikkelse. Det kan bety karakter, form, måte å opptre på. Ordet vert også nytta når ein brukar språket biletleg. Så kan det også sikte til kontinuerlege rørsler eller posisjonar i dans.
Den siste betydinga er relevant både fordi poeten er dansar, og fordi boka hennar frå 2019, Koreografisk poesi, er ein ambisiøs freistnad på teoretisk å reflektere over, og tekstleg-poetisk demonstrere, det ho kallar «opne-form-partitur», at poetiske tekstar til dømes kan lesast som notar til dans. Koreografisk poesi var eit ledd i eit kunstnarisk doktorgradsarbeid ved Kunsthøgskulen i Oslo.
Dei korte tekstsekvensane i Figurer kan ein sjå som isolerte, fastfrosne rørsler, men også som punkt som dannar liner som brått kan rykke til og bøye av. Nivåa skifter frå det grafiske til det visuelle og til det lydlege. Poeten syner til kart, til blyantteikningar, til streken og skogsstien: «en sti som tar slutt, midt mellom trærne», heiter det i eit dikt som både syner til rørsla (stien) og rommet (midt mellom trærne).
Litt krevjande
Det finst ein teoretisk eller konstruerande impuls i dikta som skuggar litt for det sanselege. Det eg likevel har sans for, er at Janne-Camilla Lyster freistar å lage dikt som kryssar fleire nivå, og som forankrar seg i det kroppslege.
Det som kan vere litt krevjande, er at dikta arbeider under to horisontar: Ikkje berre er endemålet til diktet eller rørsla i søkjelyset, også kvaliteten og det som ligg i enkeltrørsla eller enkeltordet, vert heva fram – og då kan samanhengen trugast.
Sindre Ekrheim
Sindre Ekrheim er lyrikar og fast bokmeldar i Dag og Tid.
Er du abonnent? Logg på her for å lese vidare.
Digital tilgang til DAG OG TID – heilt utan binding
Prøv ein månad for kr 49.
Deretter kr 199 per månad. Stopp når du vil.
DIKT
Janne-Camilla Lyster
Figurer
Tiden
I møte med diktboka Figurer av Janne-Camilla Lyster famlar eg nok etter ein gyldig horisont for tekstane, men lèt meg fange inn av setningar som dette: «Lukter på blomstene som om jeg gjør dem en tjeneste», og tenkjer: Korleis kan ein slik positur sjå ut?
Nokre av tekstane fascinerer, det er nett som dei freistar å utløyse ei kraft or samanhengar: «potetene kobles sammen og får lampen til å lyse. lyset lokker dyret/ til seg, dyret spiser potetene. jeg famler i mørket, finner en krakk, krukke eller klokke».
Ikkje berre vert orda kopla saman, ei reell kopling vert skildra, som overfører energi til lys. Potetene blir etne av dyret, og diktet endar med famlingar i mørket, der tinga ikkje vert til gjennom visuell sansing, men gjennom rørsle, berøring og lydleg samankopling ved hjelp av bokstavrimets figur: «krakk, krukke eller klokke».
Biletleg språk
Ordet figur kjem frå latinsk figura og tyder skikkelse. Det kan bety karakter, form, måte å opptre på. Ordet vert også nytta når ein brukar språket biletleg. Så kan det også sikte til kontinuerlege rørsler eller posisjonar i dans.
Den siste betydinga er relevant både fordi poeten er dansar, og fordi boka hennar frå 2019, Koreografisk poesi, er ein ambisiøs freistnad på teoretisk å reflektere over, og tekstleg-poetisk demonstrere, det ho kallar «opne-form-partitur», at poetiske tekstar til dømes kan lesast som notar til dans. Koreografisk poesi var eit ledd i eit kunstnarisk doktorgradsarbeid ved Kunsthøgskulen i Oslo.
Dei korte tekstsekvensane i Figurer kan ein sjå som isolerte, fastfrosne rørsler, men også som punkt som dannar liner som brått kan rykke til og bøye av. Nivåa skifter frå det grafiske til det visuelle og til det lydlege. Poeten syner til kart, til blyantteikningar, til streken og skogsstien: «en sti som tar slutt, midt mellom trærne», heiter det i eit dikt som både syner til rørsla (stien) og rommet (midt mellom trærne).
Litt krevjande
Det finst ein teoretisk eller konstruerande impuls i dikta som skuggar litt for det sanselege. Det eg likevel har sans for, er at Janne-Camilla Lyster freistar å lage dikt som kryssar fleire nivå, og som forankrar seg i det kroppslege.
Det som kan vere litt krevjande, er at dikta arbeider under to horisontar: Ikkje berre er endemålet til diktet eller rørsla i søkjelyset, også kvaliteten og det som ligg i enkeltrørsla eller enkeltordet, vert heva fram – og då kan samanhengen trugast.
Sindre Ekrheim
Sindre Ekrheim er lyrikar og fast bokmeldar i Dag og Tid.
Det finst ein teoretisk eller konstruerande impuls i dikta som skuggar litt for det sanselege.
Fleire artiklar
Sunniva M. Roligheten debuterte som romanforfattar i 2022. Boka som kjem ut no, har ho skrive saman med Daniel A. Wilondja.
Foto: Anna-Julia Granberg / Blunderbuss
Orda mellom oss
Sunniva M. Roligheten, Daniel A. Wilondja og Google Translate har saman skrive ein fascinerande tekstkollasj.
Teikning: May LInn Clement
«Blokk har vore nytta om stabben folk vart halshogne på.»
Med jamne mellomrom legg Riksrevisjonen, her representert ved riksrevisor Karl Eirik Schjøtt-Pedersen, fram undersøkingar med nokså hard kritikk av korleis vedteken politikk vert gjennomført av forvaltinga.
Foto: Ole Berg-Rusten / NTB
Eit spørsmål om kontroll
I rapport etter rapport kritiserer Riksrevisjonen statlege institusjonar for feil og manglar. Men kva kjem det eigentleg ut av kritikken?
Odd Nordstoga slo gjennom som soloartist i 2004. No har han skrive sjølvbiografi.
Foto: Samlaget
Ein av oss
Odd Nordstoga skriv tankefullt om livet, ut frå rolla som folkekjær artist.
Stian Jenssen (t.v.) var alt på plass i Nato då Jens Stoltenberg tok til i jobben som generalsekretær i 2014. Dei neste ti åra skulle dei arbeide tett i lag. Her er dei fotograferte i Kongressen i Washington i januar i år.
Foto: Mandel Ngan / AFP / NTB
Nato-toppen som sa det han tenkte
Stian Jenssen fekk kritikk då han som stabssjef i Nato skisserte ei fredsløysing der Ukraina gjev opp territorium i byte mot Nato-medlemskap. – På eit tidspunkt må ein ta innover seg situasjonen på bakken, seier han.