Forteljingar om frykt – russisk kvardagsliv i skuggen av krigen
Stillemodus
Russiske byar har i praksis slutta å synge.
Illustrasjon: May Linn Clement
Sist veke fortalde eg om Diana Loginova, ein gatemusikar som, saman med dei andre medlemmene i gruppa Stoptime, framførte låtar av musikarar som har blitt stempla som utanlandske agentar. No er det ingen som kan spele desse songane live – artistane som står bak songane og har fått merkelappen «utanlandsk agent», har blitt tvinga til å forlate landet.
Loginova og vennene hennar sat ikkje i fengsel lenge, men historia slutta ikkje der: For nokre dagar sidan blei dei pågripne igjen. Dei sat inne i fleire dagar. Eg håpar at vi no kan legge saka bak oss, men dessverre kan vi ikkje ta det for gitt.
Uansett blei det til at spalta mi sist veke ikkje blei som eg hadde sett for meg, fordi eg måtte forklare kva ein utanlandsk agent er, mens eg eigentleg ville skrive om gatemusikarar. Historia om Loginova fekk meg til å reflektere over at gatemusikarane praktisk talt har forsvunne frå dei russiske byane dei siste åra. Det er som om dette kulturlaget er fullstendig tapt.
Eg må presisere: På metrostasjonane i storbyane har gatemusikarane faktisk blitt fleire. Men dette er folk som tilhøyrer ein annan generasjon og ein annan kultur. Dei opptrer under overvakingskamera, det er alltid politi og vektarar på metrostasjonane, musikarane har ikkje berre med seg instrument, men forsterkarar og anna utstyr, og av og til held dei ein fullverdig konsert. Dei er greie å ha for styresmaktene, fordi dei er eit bilde på eit roleg, velståande bysamfunn.
Eg er meir interessert i dei som tilhøyrer den gamle skulen – musikarar som spelte på gata ulovleg, utan anna enn instrumentet sitt og ein hatt til å samle pengar i. For dei var politiet ein trussel, ikkje eit vern. Slik eg ser det, var dei ein vesentleg del av byens uformelle kultur – pulserande og interessant.
Det har seg òg slik at i byen eg bur i, visste eg kven alle gatemusikarane var, særleg tre av dei: Dei stod på same stad i år etter år og blei etter kvart ein attraksjon. Den eine stod på eit kjøpesenter med ein liten synthesizer og song kjende poplåtar. Den andre spelte trekkspel, sittande på instrumentkassa. Og den tredje, som blei ein lokal kjendis, sat utanfor jernbanestasjonen og spelte «kriminalsongar», altså russiske viser med tekstar om underklassa og kriminelle undergrunnsmiljø.
Digital tilgang – heilt utan binding
Prøv ein månad for kr 49.
Deretter kr 199 per månad. Stopp når du vil.
