JavaScript is disabled in your web browser or browser is too old to support JavaScript. Today almost all web pages contain JavaScript, a scripting programming language that runs on visitor's web browser. It makes web pages functional for specific purposes and if disabled for some reason, the content or the functionality of the web page can be limited or unavailable.

Takk for at du vil dele artikkelen

Den du deler artikkelen med, kan lese og eventuelt lytte til heile artikkelen.
Det gjer vi for at fleire skal oppdage DAG OG TID.

Namnet ditt vert synleg for alle du deler artikkelen med.

BokMeldingar

Naturvitskapens poetiske forråd

Geir Halnes skriv innsiktsfulle dikt som er tilgjengelege og inviterande.

Kvar veke les vi inn utvalde artiklar, som abonnentane våre kan lytte til.
Lytt til artikkelen
Årets diktsamling er den tredje frå Geir Halnes sidan debuten i 2007.

Årets diktsamling er den tredje frå Geir Halnes sidan debuten i 2007.

Foto: Baard Henriksen

Årets diktsamling er den tredje frå Geir Halnes sidan debuten i 2007.

Årets diktsamling er den tredje frå Geir Halnes sidan debuten i 2007.

Foto: Baard Henriksen

2555
20220610
2555
20220610

Dikt

Geir Halnes:

La

Oktober

Det finst ein eksperimentell impuls i diktboka La av Geir Halnes. Særleg gjeld det oppmodinga om å sjå verda under visse vilkår, slik ein gjer når ein lagar hypotesar. Hjelpeverbet la, som tittelen peikar på, tyder gi løyve til, slik ein i ein hypotese ser for seg at gitte vilkår må vere oppfylte: Viss dette er tilfellet, så vil dette skje.

Eit anna aspekt trekkjer i ei spesiell retning, nemleg det store tilfanget av ord og omgrep frå naturvitskapen. I nesten kvart dikt treffer ein på slike framande ord: «dopaminreseptor D2 i akkumbenskjernen», «gittervibrasjonene», «beta-amyloider», «lipider», «dissipativ struktur». Tradisjonelt sett er nemningane ikkje poetiske, men blir det i desse dikta: «søvnen renser ut beta-amyloider/ og jeg sover godt/ i en boks jeg ikke kan tenke utenfor».

Poetisk energi

I dikta er konfrontasjonen, parallelliteten, kontrasten og utvekslinga mellom kvardags- og menneskelivet og det tekniske og naturvitskaplege språket openberr: «er jeg tørst drikker jeg/ fra samme trau/ som kyrne og turbinene». Dette grepet utløyser, i dikta til Halnes, også ei særleg potent lading og ein sjeldan poetisk energi. Orda vert til biletressursar og til innsiktsfulle refleksjonar i dikt som er inviterande, opne og tilgjengelege. Framandorda underleggjer, og med sine uvande klangnyansar formidlar dei ein fjern venleik.

Naturvitskapens omgrep vert ofte kalla abstrakte fordi dei viser til ting me ikkje ser med berre auget, men dei skapar førestillingar. Omgrepet celle, til dømes, var det Robert Hooke som innførte i 1665, fordi han studerte kork, og det han såg i mikroskopet, likna romma munkane budde i.

Tenksamt

Trass i forrådet av naturvitskaplege omgrep står dikta fram som tenksame peilingar i eksistensen. Biletleg snedig og språkleg skarpt syner Halnes det menneskelege i det uendelege spinnet av tilsynelatande dehumaniserande terminologiar. Dikta peikar gjerne på at mennesket er større enn seg sjølv, slik språket òg er større enn språkbrukaren.

Men når det lyriske eget kjenner på kor lite det er blant alle systema som forgreinar seg inn i det, freistar det også å forsvare seg: «men for å trøstes av noe så stort, må jeg bli infinitesimal» – altså uendeleg liten, men større enn null. Boka er anbefalt.

Sindre Ekrheim

Sindre Ekrheim er lyrikar og fast bokmeldar i Dag og Tid.

Digital tilgang til DAG OG TID – heilt utan binding

Prøv ein månad for kr 49.
Deretter kr 199 per månad. Stopp når du vil.


Eller kjøp eit anna abonnement

Dikt

Geir Halnes:

La

Oktober

Det finst ein eksperimentell impuls i diktboka La av Geir Halnes. Særleg gjeld det oppmodinga om å sjå verda under visse vilkår, slik ein gjer når ein lagar hypotesar. Hjelpeverbet la, som tittelen peikar på, tyder gi løyve til, slik ein i ein hypotese ser for seg at gitte vilkår må vere oppfylte: Viss dette er tilfellet, så vil dette skje.

Eit anna aspekt trekkjer i ei spesiell retning, nemleg det store tilfanget av ord og omgrep frå naturvitskapen. I nesten kvart dikt treffer ein på slike framande ord: «dopaminreseptor D2 i akkumbenskjernen», «gittervibrasjonene», «beta-amyloider», «lipider», «dissipativ struktur». Tradisjonelt sett er nemningane ikkje poetiske, men blir det i desse dikta: «søvnen renser ut beta-amyloider/ og jeg sover godt/ i en boks jeg ikke kan tenke utenfor».

Poetisk energi

I dikta er konfrontasjonen, parallelliteten, kontrasten og utvekslinga mellom kvardags- og menneskelivet og det tekniske og naturvitskaplege språket openberr: «er jeg tørst drikker jeg/ fra samme trau/ som kyrne og turbinene». Dette grepet utløyser, i dikta til Halnes, også ei særleg potent lading og ein sjeldan poetisk energi. Orda vert til biletressursar og til innsiktsfulle refleksjonar i dikt som er inviterande, opne og tilgjengelege. Framandorda underleggjer, og med sine uvande klangnyansar formidlar dei ein fjern venleik.

Naturvitskapens omgrep vert ofte kalla abstrakte fordi dei viser til ting me ikkje ser med berre auget, men dei skapar førestillingar. Omgrepet celle, til dømes, var det Robert Hooke som innførte i 1665, fordi han studerte kork, og det han såg i mikroskopet, likna romma munkane budde i.

Tenksamt

Trass i forrådet av naturvitskaplege omgrep står dikta fram som tenksame peilingar i eksistensen. Biletleg snedig og språkleg skarpt syner Halnes det menneskelege i det uendelege spinnet av tilsynelatande dehumaniserande terminologiar. Dikta peikar gjerne på at mennesket er større enn seg sjølv, slik språket òg er større enn språkbrukaren.

Men når det lyriske eget kjenner på kor lite det er blant alle systema som forgreinar seg inn i det, freistar det også å forsvare seg: «men for å trøstes av noe så stort, må jeg bli infinitesimal» – altså uendeleg liten, men større enn null. Boka er anbefalt.

Sindre Ekrheim

Sindre Ekrheim er lyrikar og fast bokmeldar i Dag og Tid.

Dikta peikar ofte på at mennesket er større enn seg sjølv, slik språket òg er større enn språkbrukaren.

Emneknaggar

Fleire artiklar

Samstundes som Russland har formannskapet i Tryggingsrådet, er landet inne i det tredje året som aggressor mot Ukraina. Slik er det uhyggelege paradokset i internasjonal politikk nett no, skriv Bernt Hagtvet.

Samstundes som Russland har formannskapet i Tryggingsrådet, er landet inne i det tredje året som aggressor mot Ukraina. Slik er det uhyggelege paradokset i internasjonal politikk nett no, skriv Bernt Hagtvet.

Foto: Eduardo Munoz Alvarez / AP / NTB

Samfunn

Ei verdsordning i oppløysing

Internasjonal politikk tek meir og meir farge av dei resultatlause samkomene, med Tryggingsrådet i FN som fremste symbolet på manglande handlekraft.

Bernt Hagtvet
Samstundes som Russland har formannskapet i Tryggingsrådet, er landet inne i det tredje året som aggressor mot Ukraina. Slik er det uhyggelege paradokset i internasjonal politikk nett no, skriv Bernt Hagtvet.

Samstundes som Russland har formannskapet i Tryggingsrådet, er landet inne i det tredje året som aggressor mot Ukraina. Slik er det uhyggelege paradokset i internasjonal politikk nett no, skriv Bernt Hagtvet.

Foto: Eduardo Munoz Alvarez / AP / NTB

Samfunn

Ei verdsordning i oppløysing

Internasjonal politikk tek meir og meir farge av dei resultatlause samkomene, med Tryggingsrådet i FN som fremste symbolet på manglande handlekraft.

Bernt Hagtvet
Johan Sverdrup feltsenter ved den offisielle opninga i 2020. Dette feltet vart oppdaga i 2010 og er det siste verkeleg store oljefunnet på norsk sokkel.

Johan Sverdrup feltsenter ved den offisielle opninga i 2020. Dette feltet vart oppdaga i 2010 og er det siste verkeleg store oljefunnet på norsk sokkel.

Foto: Carina Johansen / NTB

ØkonomiSamfunn

Ser ei slagside i direktoratet

Sokkeldirektoratet overdriv verdien av norsk
olje og gass, meiner universitetsrektor og petroleumsøkonom Klaus Mohn.

Per Anders Todal
Johan Sverdrup feltsenter ved den offisielle opninga i 2020. Dette feltet vart oppdaga i 2010 og er det siste verkeleg store oljefunnet på norsk sokkel.

Johan Sverdrup feltsenter ved den offisielle opninga i 2020. Dette feltet vart oppdaga i 2010 og er det siste verkeleg store oljefunnet på norsk sokkel.

Foto: Carina Johansen / NTB

ØkonomiSamfunn

Ser ei slagside i direktoratet

Sokkeldirektoratet overdriv verdien av norsk
olje og gass, meiner universitetsrektor og petroleumsøkonom Klaus Mohn.

Per Anders Todal

les DAG OG TID.
Vil du òg prøve?

Her kan du prøve vekeavisa DAG OG TID gratis i tre veker.
Prøveperioden stoppar av seg sjølv.

Komplett

Papiravisa
Digital utgåve av papiravisa
Digitale artiklar
Digitalt arkiv
Lydavis

Digital

Digital utgåve av papiravisa
Digitale artiklar
Digitalt arkiv
Lydavis

Komplett

Papiravisa
Digital utgåve av papiravisa
Digitale artiklar
Digitalt arkiv
Lydavis

Digital

Digital utgåve av papiravisa
Digitale artiklar
Digitalt arkiv
Lydavis