JavaScript is disabled in your web browser or browser is too old to support JavaScript. Today almost all web pages contain JavaScript, a scripting programming language that runs on visitor's web browser. It makes web pages functional for specific purposes and if disabled for some reason, the content or the functionality of the web page can be limited or unavailable.

Takk for at du vil dele artikkelen

Den du deler artikkelen med, kan lese og eventuelt lytte til heile artikkelen.
Det gjer vi for at fleire skal oppdage DAG OG TID.

Namnet ditt vert synleg for alle du deler artikkelen med.

BokMeldingar

Former for liding

Eit sentralt verk i latinamerikansk samtidspoesi er kome på norsk.

Kvar veke les vi inn utvalde artiklar, som abonnentane våre kan lytte til.
Lytt til artikkelen
Raúl Zurita vart arrestert og torturert under Augusto Pinochets militærkupp i 1973 og levde i Chile i heile perioden med diktatur.

Raúl Zurita vart arrestert og torturert under Augusto Pinochets militærkupp i 1973 og levde i Chile i heile perioden med diktatur.

Foto: Ukjent / Kolon forlag

Raúl Zurita vart arrestert og torturert under Augusto Pinochets militærkupp i 1973 og levde i Chile i heile perioden med diktatur.

Raúl Zurita vart arrestert og torturert under Augusto Pinochets militærkupp i 1973 og levde i Chile i heile perioden med diktatur.

Foto: Ukjent / Kolon forlag

2722
20200814
2722
20200814

DIKT

Raúl Zurita:

Skjærsild

Gjendikta frå spansk av Pedro Carmona-Alvarez
Kolon forlag

Ofte vert berre eit nennsamt utval av ein utanlandsk diktar gjendikta til norsk. I den chilenske matematikaren, ingeniøren og poeten Raúl Zuritas (f. 1950) tilfelle ville det vere vanskeleg berre å basere seg på eit utval utan å miste mykje. Pedro Carmona-Alvarez har gjendikta heile debutboka til Zurita, Skjærsild frå 1979.

Skjærsild er ei svært samansett bok som består av verbale og grafiske dikt, brev frå ein psykiater, og ja, på slutten av boka finn ein fleire prenta elektroencefalogram. Det finst eit sterk indre samband mellom dikta, og dei utdjupar kvarandre støtt.

Fengsla

Zurita opplevde å bli fengsla etter kuppet mot Salvador Allende i 1973, og han blei seinare vilkårleg banka opp på gata av politistyrkane til diktatoren Pinochet. Etter denne siste episoden skal poeten, ifølgje det opplysande etterordet til Carmona-Alvarez, ha gått heim og brennmerkt seg på kinnet, ei hending som fleire av dikta nemner: «Jeg ødela mitt forferdelige ansikt/ foran speilet/ jeg elsker deg – sa jeg til meg selv – jeg elsker deg».

Tittelen syner til Dantes Guddommelege komedie. Brennmerkinga er, i tillegg til å vere ein konkret respons på den kristne oppmodinga om å vende det andre kinnet til, ein type konkret smertefull skriving, som Zurita ønskjer å innlemme i poesiomgrepet. Ein kan sjå det som teikn på at han ønskjer å sprenge diktet or diktbokas format. Han vil så å seie ha diktet ut på gatene og gatene inn i diktet.

Kryssande liner

Nokre av dei mest uroande og finaste diktsekvensane i denne boka ber tittelen «Atacamaørkenen». Her er den politiske valden, døden og lidinga indirekte til stades og er vorten til ein del av landskapet. Men også landskapet er i rørsle, på veg bort, som om det var dødt.

Det som kjenneteiknar Zuritas lyrikk, er at han kryssar over ulike felt og område. Her er det slett ikkje parallelle univers som vert teikna opp, det er alltid kryssande liner, kollisjonar, møtestader. Zurita koplar saman ulike plan og nivå, slik han koplar saman røynd med dikt og det individuelle med det abstrakte. Slik vert krossen til ein – indirekte og direkte – berande figur i boka, som både syner til den abstrakte geometrien, til landskapet, til kroppens «skrevende bein», til det religiøse og, ikkje minst, til symbolet på liding. Det er smerta Zurita alltid verkar å vende attende til i ei diktbok som både er opprivande og ven.

Sindre Ekrheim

Sindre Ekrheim er lyrikar og fast bokmeldar i Dag og Tid.

Digital tilgang til DAG OG TID – heilt utan binding

Prøv ein månad for kr 49.
Deretter kr 199 per månad. Stopp når du vil.


Eller kjøp eit anna abonnement

DIKT

Raúl Zurita:

Skjærsild

Gjendikta frå spansk av Pedro Carmona-Alvarez
Kolon forlag

Ofte vert berre eit nennsamt utval av ein utanlandsk diktar gjendikta til norsk. I den chilenske matematikaren, ingeniøren og poeten Raúl Zuritas (f. 1950) tilfelle ville det vere vanskeleg berre å basere seg på eit utval utan å miste mykje. Pedro Carmona-Alvarez har gjendikta heile debutboka til Zurita, Skjærsild frå 1979.

Skjærsild er ei svært samansett bok som består av verbale og grafiske dikt, brev frå ein psykiater, og ja, på slutten av boka finn ein fleire prenta elektroencefalogram. Det finst eit sterk indre samband mellom dikta, og dei utdjupar kvarandre støtt.

Fengsla

Zurita opplevde å bli fengsla etter kuppet mot Salvador Allende i 1973, og han blei seinare vilkårleg banka opp på gata av politistyrkane til diktatoren Pinochet. Etter denne siste episoden skal poeten, ifølgje det opplysande etterordet til Carmona-Alvarez, ha gått heim og brennmerkt seg på kinnet, ei hending som fleire av dikta nemner: «Jeg ødela mitt forferdelige ansikt/ foran speilet/ jeg elsker deg – sa jeg til meg selv – jeg elsker deg».

Tittelen syner til Dantes Guddommelege komedie. Brennmerkinga er, i tillegg til å vere ein konkret respons på den kristne oppmodinga om å vende det andre kinnet til, ein type konkret smertefull skriving, som Zurita ønskjer å innlemme i poesiomgrepet. Ein kan sjå det som teikn på at han ønskjer å sprenge diktet or diktbokas format. Han vil så å seie ha diktet ut på gatene og gatene inn i diktet.

Kryssande liner

Nokre av dei mest uroande og finaste diktsekvensane i denne boka ber tittelen «Atacamaørkenen». Her er den politiske valden, døden og lidinga indirekte til stades og er vorten til ein del av landskapet. Men også landskapet er i rørsle, på veg bort, som om det var dødt.

Det som kjenneteiknar Zuritas lyrikk, er at han kryssar over ulike felt og område. Her er det slett ikkje parallelle univers som vert teikna opp, det er alltid kryssande liner, kollisjonar, møtestader. Zurita koplar saman ulike plan og nivå, slik han koplar saman røynd med dikt og det individuelle med det abstrakte. Slik vert krossen til ein – indirekte og direkte – berande figur i boka, som både syner til den abstrakte geometrien, til landskapet, til kroppens «skrevende bein», til det religiøse og, ikkje minst, til symbolet på liding. Det er smerta Zurita alltid verkar å vende attende til i ei diktbok som både er opprivande og ven.

Sindre Ekrheim

Sindre Ekrheim er lyrikar og fast bokmeldar i Dag og Tid.

Zurita koplar saman ulike plan og nivå, slik han koplar saman røynd med dikt og det individuelle med det abstrakte.

Emneknaggar

Fleire artiklar

Foto: Paal Audestad

BokMeldingar

Ho som får ting til å skje

I Jægtnes’ fantasifulle soge går fakta og fiksjon opp i ein medrivande heilskap.

Hilde Vesaas

Foto: Paal Audestad

BokMeldingar

Ho som får ting til å skje

I Jægtnes’ fantasifulle soge går fakta og fiksjon opp i ein medrivande heilskap.

Hilde Vesaas
Donald Trump talar til tilhengarane i Traverse i Michigan 25. oktober.

Donald Trump talar til tilhengarane i Traverse i Michigan 25. oktober.

Foto: Jim Watson / AFP / NTB

Samfunn

Trump ord for ord

Kva seier Trump på folkemøta? For å få eit inntrykk av kva han vil formidla til møtelyden, trykkjer vi den første delen av talen han heldt i vippestaten Michigan førre helg.

Donald Trump talar til tilhengarane i Traverse i Michigan 25. oktober.

Donald Trump talar til tilhengarane i Traverse i Michigan 25. oktober.

Foto: Jim Watson / AFP / NTB

Samfunn

Trump ord for ord

Kva seier Trump på folkemøta? For å få eit inntrykk av kva han vil formidla til møtelyden, trykkjer vi den første delen av talen han heldt i vippestaten Michigan førre helg.

les DAG OG TID.
Vil du òg prøve?

Her kan du prøve vekeavisa DAG OG TID gratis i tre veker.
Prøveperioden stoppar av seg sjølv.

Komplett

Papiravisa
Digital utgåve av papiravisa
Digitale artiklar
Digitalt arkiv
Lydavis

Digital

Digital utgåve av papiravisa
Digitale artiklar
Digitalt arkiv
Lydavis

Komplett

Papiravisa
Digital utgåve av papiravisa
Digitale artiklar
Digitalt arkiv
Lydavis

Digital

Digital utgåve av papiravisa
Digitale artiklar
Digitalt arkiv
Lydavis