Den manglande kapasiteten til norske domstolar er eit stort problem. Diverre vil ikkje framlegget til neste års statsbudsjett betra på situasjonen. Dette er alvorleg etter fleire år med nedskjeringar i domstolsadministrasjonen gjennom den såkalla avbyråkratiserings- og effektiviseringsreforma.

Det er overraskande at regjeringa ikkje har teke inn over seg situasjonen og gjort noko med han. For alt i eit godt og grundig brev frå februar i år, til statsråd Per Willy Amundsen i Justis- og beredskapsdepartementet, skriv domstolsadministrasjonen at situasjonen er vanskeleg.

Domstolsadministrasjonen peikar i brevet på at nærare halvparten av domstolane ikkje innfrir måla Stortinget har sett for sakshandsamingstider. Grunnen er ein sterk auke i saksinngangen dei siste 10 åra – tilsvarande 80 årsverk. Straffesaker som ligg på vent i tingrettane, har sidan 2008 auka med 30 prosent, eller 1000 saker.

I ein slik situasjon kjem ein ikkje med generelle krav om innsparingar. For vi talar ikkje her om kutt i heilt vanleg byråkratisk forvaltning, men i ein av berebjelkane i rettsstaten vår.

Dessutan er det vanskeleg å spara pengar i domstolsadministrasjonen. Partane i straffesaker har eit rettskrav på å få saka si handsama. Domstolane kan såleis ikkje spara pengar på prioritera bort nokre saker her og nokre saker der. Alle saker må handsamast. Dessutan er verksemda i domstolane strengt lovregulert, noko som òg gjer innsparing vanskeleg.

Innsparinga som regjeringa har sett i gang, vil såleis kunne gå ut over både rettstryggleiken og den ålmenne tilliten til rettssystemet. Dessutan vil dei involverte i dei mange straffesakene – både offer og tiltala – oppleva at sakene deira vil dra endå meir ut i tid enn dei gjer i dag. Det vil medføra ei sterk tilleggsbelasting for dei involverte. Stortinget må såleis ta ansvar og auka løyvingane til domstolane i neste års statsbudsjett.

Svein Gjerdåker