Ord og ordtak er ein del av kven vi er, på nokolunde same måte som maten vi et. Men medan enkelte gamle uttrykk toler tidas tann med glans, er det andre som aldeles ikkje står seg inn i 2020. Eit av dei er «berre barnemat».

Uttrykket skal liksom tyde at noko er enkelt og uproblematisk. Og ein gong var det gjerne slik: Born fekk det ein hadde, og åt det dei fekk, og det var godt nok. Slik trur eg mange kan skrive under på at det ikkje er lenger. Tvert om: mat til spedbarn og små barn har vorte så komplisert, personleg og kjenslenært, med så høge fallgruver og steile frontar at eg som matskribent har kvidd meg for å røre temaet.

For er barnematglas gale eller heilt greitt? Øydelegg frukt på pose barns bilete av kva mat er for noko? Er ein ein dårleg forelder om ein ikkje står ved grytene dag og ut og dag inn og kokar purear, frys ned mosa søtpotet, kirsebær og brokkoli i små boksar med søte lappar som ein tek med seg på barseltreff den dagen ungen vert seks månader, men ikkje ein dag før?

Nei, som så ofte elles her i verda ligg nok sanninga nærare den keisame, men akk så fornuftige middelvegen: Litt av alt er truleg det beste – eller i det minste meir enn godt nok.

Babytilpassa yoghurt

Dette er sjølvsagt ikkje alltid heilt lett å hugse – langt mindre tvinge gjennom ­– i ei ammetåke full av meir eller mindre velmeinande venninnemødrer, kompisfedrar, facebookgrupper og googlesøk. Her er det med andre ord stort rom for meir eller mindre velmeinande angstprofitørar: Barnematmarknaden veks. Og langt frå alt er verdt å betale for.

Ta til dømes yoghurt. Naturell yoghurt, må eg be – ikkje noko sukker eller kunstig søting til mitt barn, nei. Det finst jo i meierihylla, det, frå Tine, til dømes, i halvkilos beger til nokre-og-tretti kroner per kilo. Men jammen er det ikkje naturell yoghurt å finne i barnemathylla òg. Og jammen er ikkje prisen her ein litt annan: 108 kroner, kostar ein kilo Naturnes yoghurt naturell frå Nestlé, som reklamerer med at Naturnes-yoghurten er «baby adapted» – tilpassa små barn.

Men kor naturell er han eigentleg?

Perfekt for kven?

På nettsida hevdar Nestlé at yoghurten er «det perfekte mellommåltidet for små barn. Den er usukret og har et protein- og energiinnhold som er tilpasset slik at ditt barn blir passe mett mellom måltidene, men ikke mister appetitten før neste hovedmåltid.»

Då lyt vi jo byrje med å spørje: perfekt for kven? Eit normalt tolv månader gamalt barn, til dømes? Ja, men normalvekta for ein eittåring spenner frå 8 til 12,7 kilo, og det er å forvente at ein eittåring som alt spring rundt på eigne bein, har litt anna energitrong enn ein som framleis så vidt krabbar – begge heilt normale stadium for ein eittåring. Det er altså eit og anna som tyder på at foreldre veit betre kva som er det perfekte mellommåltidet for sitt eige barn, enn det Nestlé gjer.

Så til korleis Nestlé har babytilpassa den franskproduserte yoghurten sin. På innhaldslista er det 88 prosent yoghurt, vatn, fløyte, risstivelse, maisstivelse og rismjøl. Fyrst hovudproduktet, altså, så eit produkt som vatnar ut smak og næringsinnhald, så eitt som tetnar til næringsinnhaldet, og så tre produkt som aller mest vatnar ut att næringstettleiken.

Dei tre stivelsesvariantane er nok årsaka til at det er bitte litt fiber å finne i babyyoghurten. Det er det ikkje i Tines utgåve. I tillegg er proteinverdiane her litt høgare – rett og slett fordi yoghurt inneheld protein, stivelse gjer det ikkje. Stivelse er fyrst og fremst tomme karbohydrat.

Er dette det luraste å gje ein baby som har bitte liten mage og stor trong for vitamin, mineral, feitt og slikt for å vekse?

Nei då, du tek ikkje livet av barnet ditt med Naturnes. Du vil truleg aldri merke skilnad på om du gjev barnet ditt naturell yoghurt frå Naturnes, eller om du gjev det naturell yoghurt frå Tine.

Så då kan du jo kanskje like godt spare dei kronene. Om du vil. Eg skal ikkje ha på meg at eg prøver å bestemme kva som er best for barnet ditt, i alle fall.

Siri Helle