Sursild
Sild er gull. Likevel gjer ho seg best på ein gyllen middelveg.
Nett så koseleg vert det med sursild og høveleg med lauk.
Foto via Wikimedia Commons
Det er mykje som var betre før. Då det var meir kjøt i pølsene, meir is i iskremen, meir snø om vinteren og mindre sild i sursilda.
Eller, eigentleg er det ikkje mindre sild eg og andre sursildentusiastar eg har prata med, er ute etter. Det er meir lauk. For er det ikkje ei generell oppfatning ute og går om at det var meir lauk i sursildglasa tidlegare? Eg trur det.
Ja, truleg er norske sursildglas ramma av ei av dei store feilkoplingane i sjølvaste menneskeheita: dei store problema vi har med å halde oss på den gylne middelvegen.
Alfa og omega
Fyrst litt om sursild. Sursild er nemleg ikkje kva som helst. Tvert om – det er ei vidareforedling av sjølvaste spekesilda. Og du veit sjølvsagt like godt som meg at utan spekesilda er det temmeleg truleg at ingen av oss ville vore her i det heile. Ein eller annan av forfedrane våre ville ikkje halde liv i seg lenge nok til å formeire seg om ikkje ein eller annan forfader eller formoder hadde kome på at det var mogleg å konservere dei vanvittige mengdene sild dei kunne få i eitt kast, ved å legge silda på tønner med saltlake på. Der låg ho, og der kunne ho ligge om temperaturen var rett – feit og fin. Etterkvart slapp litt av feittet taket og flaut opp og laga ei tryggande hinne på tønna. Litt harskt kunne det nok verte, men ikkje verre enn svolten – så langt unna verre enn svolten at ingen i arbeidsfør alder her til lands veit kva det går i.
Men sursild, det et vi. Og det skal vi berre ete. Sursild er jo òg på mange måtar luksusutgåva av spekesild, stappfull av sukker som ho er. Ja, det er mogleg å hevde at sukkeret er endå meir luksuriøst – endåtil moderne – enn vanleg, for det er ikkje meininga vi skal ete det. Sukkeret ligg i laken, og det aller meste av sukkeret vert verande der. Spekesild vert sursild ved at ho vert lagd på ein lake av vatn, eddik og sukker. Eddiken inneheld syre som syrnar silda, og saman med sukkeret balanserer han den salte silda og gjev ein annan, friskare og lettare smak – ein smak skapt for lange frukostar med kokt egg og kald mjølk og varm te, mørkt brød og lyst brød, hotellbuffear og julebord.
Digital tilgang – heilt utan binding
Prøv ein månad for kr 49.
Deretter kr 199 per månad. Stopp når du vil.
