Frå matfatet
Mjølk
Mjølk rett frå ku og geit er framleis ikkje næringsmiddel i Noreg.
Statsminister Erna Solberg kan mjølke ku, men vil ikkje late oss drikke mjølka før ho er pasteurisert.
Foto: Tore Meek / NTB
Det har vore ein lang kamp. I over ti år har bønder, ystarar, matelskarar og andre forbrukarar kjempa for å ta attende ei av dei viktigaste – og mest symboltunge og tradisjonsberande – råvarene i norsk matproduksjon: mjølka slik ho kjem frå kua og geita.
Per i dag – 2021 – er ikkje mjølk eit næringsmiddel før det har vore gjennom ei pasteurisering på eit meieri. For å spesifisere siterer vi Skatteetaten:
«Det følger av animaliehygieneforskriften § 21 at all melk som omsettes til konsum skal være varmebehandlet (pasteurisert). Fra gård eller seter kan det omsettes upasteurisert melk direkte til forbruker for bruk i egen husholdning, dersom omsetningen skjer tilfeldig og ikke har preg av butikksalg. […] Utgangspunktet er derfor at melken må ha gjennomgått varmebehandling eller annen tilfredsstillende behandling etter ovennevnte forskrift før den anses som næringsmiddel avgiftsmessig sett.»
Det var dette – å kunne selje upasteurisert mjølk rett frå gardstank til forbrukar i avgrensa mengder og i eit kontrollert system – den nemnde grupperinga ynskte å endre på. I 2017 fekk dei med seg dåverande landbruksminister Jon Georg Dale (Frp) på å undersøke om dette var mogleg å få til. Reint formelt gjekk det ut på at Helse- og omsorgsdepartementet bad Mattilsynet greie ut eit forskriftsutkast som tillèt ein avgrensa omsetnad av rå, upasteurisert mjølk.
Resultatet kom for nokre veker sidan: Det vert ikkje noko forskriftsutkast. Det vert framleis ikkje lov – i organiserte former, vel å merke – å selje rå mjølk i Noreg.
Lov på ulik vekedag
Digital tilgang – heilt utan binding
Prøv ein månad for kr 49.
Deretter kr 199 per månad. Stopp når du vil.
