«Gress Gruppen inngått kontrakt med Norsk Kylling», står det på framsida av Dagligvarehandelen.no – ei nettavis eg nok brukar meir enn gjennomsnittleg tid på, fordi ho stadig held meg oppdatert på sider ved matbransjen som eg ikkje får gjennom til dømes Nationen og Facebook.

No har nettavisa gjort meg merksam på ein aktør eg aldri har høyrt om før: Gress Gruppen. Kva gjer dei? Har dei noko med beiting å gjere? Eg klikkar meg inn og ser at det har dei ikkje. Men verdt å få med seg, det er dei likevel.

Gress Gruppen er, ifylgje dei sjølve, ei medlemsbasert strategisk innkjøpssamanslutning for aktørar i storhushaldsbransjen. Blant medlemmane er Scandic Hotels, Radisson Hotel Group, Compass Group, Hurtigruten, Torghatten, O’Learys og Gate Gourmet. Om du et på eit hotell, ei ferje, eit cruiseskip, ein pub, ei kantine, ein flyplass eller eit fly denne hausten, er det med andre ord mykje truleg at maten din – eller i det minste avtalen om innkjøp av maten din – har vore innom Gress Gruppen AS.

Dette vert endå tydelegare når vi ser på tala: Medlemmane i Gress Gruppen omset årleg for 22 milliardar kroner – og av det er det årlege innkjøpsvolumet formidla gjennom Gress Gruppen 3 milliardar.

Dei store får mest

Ein av desse leverandørane er altså Norsk Kylling, som no får levere kylling til ein stor bit av den norske horeca-marknaden (hotell, restaurant og catering). Brorparten av leveringane kjem nok likevel gjennom ein aktør vi kjenner godt frå før: Ei pressemelding frå 7. juli 2021 syner at Gress Gruppen då flytta «innkjøpskontrakt for 3–4 milliarder fra Norgesgruppen til Reitan Handel».

Der eg ein augneblink hadde eit bitte lite håp om at Gress Gruppen kunne tilby mykje tiltrengt mangfald til ein del av den norske matmarknaden som vanlegvis ikkje får så mykje merksemd, syner det seg altså igjen at det er dei største som bit største delen av kaka også her. Vi gjev oss likevel ikkje – for her er meir å oppdage.

I lista over medlemsverksemder lenger opp i teksten nemner eg Compass Group. Har du høyrt om dei? Ikkje eg heller. Det burde eg truleg – for dei har over 2000 tilsette og omsette for over 1,5 milliardar i 2022. Ikkje alt er mat – Compass Group driv òg med mellom anna bemanningshotell og vaktmeistertenester, men mykje er kantinedrift, cateringtenester og, ikkje minst, levering av mat til offshorebransjen. Kva alle dei tilsette på oljeplattformene et dei to vekene dei er på jobb, er med andre ord i stor grad bestemt av kva leverandørar Gress Gruppen AS vel å samarbeide med.

Produkta vi ikkje ser

Ja, og så er jo ikkje Gress Gruppen berre ein forhandlingsorganisasjon: Sjølvsagt har dei utvikla sin eigen e-handelsportal for å formidle og organisere all denne kjøpinga og seljinga. Saman med Millum AS, som forresten er det største innkjøpssystemet for hotell og restaurantar i Skandinavia, etablerte dei i 2001 Horecamarket AS til dette formålet.

Millum AS har i sin tur også produkt som Matinfo – ei teneste dei meiner alle innan storhushald «bør bruke til alt rundt matmerking»: Her kan produsentar legge inn innhaldslister, og brukarar kan slik få tilgang til til dømes allergiinformasjon. Dersom brukarane treng å dokumentere ei ansvarleg verdikjede – og det treng jo stadig fleire – kan dei bruke Millums produkt Factlines, som er spesialisert på nettopp det: å forenkle det å vere ansvarleg i leverandørkjeder.

Det er ikkje lite, dette her – likevel er det truleg berre ein brøkdel av alle tenesteleverandørar der ute som på ein eller annan måte er knytt til at eg og du skal kunne ete oss mette på ein trygg måte.

Og berre for å seie det med reine ord: I denne spalta dømmer eg ingen. Men eg meiner det er nyttig å vite at matnæringa i Noreg er monaleg mykje større enn Orkla, Nortura, Norgesgruppen og Rema. Så kan lesaren gjere seg opp si eiga meining, om vedkomande vil.

Siri Helle