Her skal du få ei problemstilling som kvernar temmeleg mykje i mitt hovud: Når går ein frå å vere skikkeleg interessert i god mat til å verte ein matsnobb?

Eg kjem ikkje vekk frå å vere temmeleg opptatt av kor mat kjem frå, korleis han er produsert, kva kvalitet han har, og korleis han smakar. Eg synest livet er for kort for kjip mat. Men på dei aller fleste felt trur eg likevel ikkje eg er ein «person som (uten genuin smaksforståelse) legger vekt på (det ytre i form av) flotte klær, dyre vaner e.l.», som er definisjonen Det Norske Akademis ordbok gjev på munnleg bruk av ordet snobb.

Kanskje er eg likevel skuldig i eit snobbete unnatak: Eg har særs lite til overs for kjøpebrød. Kjøpebrød har for mykje luft på grunn av for mykje tilsett gluten. Dei har òg eit generelt altfor høgt nivå av ingrediensar som berre er naudsynte for å gjere brødet billegare å produsere, men likevel flotte nok av utsjånad til å kunne forsvare ein høg pris, slik eg ser det. Dessutan har brøda ofte reist lenger enn dei har godt av.

Langreist

I ein god del høve trur eg i grunnen eg har rett i dette. Vi kan nytte Coops EMV-serie Nystekt i butikk som døme: Desse brøda er, som namnet seier, steikte ferdig i butikken du kjøper dei i – ofte ein Coop Extra.

Ein fordel kunne jo vere at desse brøda ikkje hadde reist særleg langt, men fleire av dei har diverre reist langt på førehand: heilt frå Sverige, frå bakeriet Gunnar Dafgård AB på sørsida av innsjøen Vänern.

Noreg har nærare 500 bakeri, men ingen av dei var tydelegvis gode nok for Coop. Vel, medan brødet Gresk landbrød er bakt i Sverige, er Havrebrød bakt av Goman på Jæren. Men kva for eit brød som er importert og kva som ikkje er det, er berre merkt med lita skrift bak på brødposen, innimellom alt anna. Er eg snobbete om eg meiner det burde vere lett å vite om eg kjøper norsk eller utanlandsk brød? Eg synest ikkje det.

Kva så med innhaldet i brøda? Eit av dei heiter Surdeigsbrød med frø. Det inneheld heilt riktig ei frøblanding og surdeig av kveite og bokkveite. Men lenger nede på innhaldslista er det både gjær og kveitegluten. Gjær er eit kraftigare hevemiddel enn surdeig og vil fort konkurrere ut dei mindre standardiserte surdeigskulturane. Kva av dei to som har fått dominere, kjem an på kor lang hevetid brødet har fått – noko pakningen ikkje opplyser om. Å sette til kveitegluten er uansett eit klassisk industritriks for å oppnå rask og kraftig heving: Det er glutenproteina som held på luftboblene i brødet, og di meir gluten, di meir luft.

Det er dette eg meiner med «ikkje naudsynte ingrediensar». Eg vel å kalle E300 og E412, som òg er å finne i dette såkalla surdeigsbrødet, det same: Sjølv om dei begge er heilt naturlege (E300 er C-vitamin og E412 er guarkjernemjøl), tilfører dei ikkje brødet noko anna enn standardisering: Ingrediensane set ikkje smak.

Langtidsheving

Nystekt i butikk er likevel berre éin av mange brødseriar vi får kjøpt i butikken – det kjem stadig nye, og kanskje vert dei stadig betre? Rema 1000 har iallfall nyleg lansert ein serie kalla Håndverksbrød, utvikla av ein bakar. Brøda er lanserte som surdeigsbrød baka med lang hevetid. Kjeda hevdar at 15 til 18 timar hevetid skal gjere brøda luftigare og saftigare – og lettare fordøyelege for mange.

Dette har Rema 1000 heilt rett i. Om vi berre ser på lanseringskampanjen, er det vanskeleg å finne noko å sette fingeren på ved dei tre brøda i serien: Rustikt kornbrød, Ekstra grovt speltbrød og Gårdsbrød. Brøda vert endåtil baka på 20 lokale bakeri som leverer til Rema 1000-butikkar i sine område.

Så langt, så godt. Men så var det innhaldslistene, som diverre er langt frå like uskuldsreine. Alle tre brøda inneheld tørrgjær i tillegg til surdeig. Alle tre er tilsette ekstra gluten og ymse emulgatorar og mjølbehandlingsmiddel. For å runde av det heile har Ekstra grovt speltbrød til og med fått eit dryss syntetisk aroma.

For å oppsummere: Det er skilnad på Coops Nystekt i butikk-brødserie og Rema 1000s Håndverksbrød. Måtte eg velje, hadde eg valt Rema. Men så lenge eg er så heldig at mine eigne, hundre prosent surdeigsbakte brød som eg fann stor glede i å bake, straks kjem ut av steikeomnen, ser eg eigentleg ingen grunn til velje nokon av dei. Så om nokon absolutt må, får eg heller leve med at dei kallar meg ein snobb.

Siri Helle