Frå historia
Josef i Betlehem
Daniele Crespi, kring 1625: «St. Josef drøymer seg bort», til engelen minner om det nye ansvaret han har fått.
Kunsthstorisches Museum, Wien/ Vikimedia Commons.
Juleevangeliet hos Lukas er ei kort og dramatisk forteljing. Det er ikkje småting evangelisten har å fortelje. Ein gudeson blir fødd av ei ugift ung kvinne i ein stall, eit englekor syng og kastar glans, og vismenn frå Austerland møter opp med dyre gåver for å hylle den innfødde.
Evangelisten og all ettertid har plassert mora og barnet hennar i sentrum av denne forteljinga. Det er dei to det heile handlar om. For dei kom til å ruve for all ettertid, i historie og gudstru, i kunst og tenking. Gudesonen frå Betlehem og mor hans kom til å leggje Europa, med sine tallause gudar, under seg i tusenåret som kom.
Men i utkanten av dramatikken i Betlehem, i skuggen av lyset frå bålet, står det ein oppskaka og forvirra stakkar som lite forstår av det han ser. Det er Josef, av Davids ætt, som har reist med kjærasten sin til Betlehem for å bli ført inn i manntalet.
Det han ser, er at kjærasten hans føder eit barn som ikkje er hans. Slikt har menn aldri sett pris på.
Josef fekk ingen sentral plass i denne forteljinga. Evangelistane nemner han berre når det er tale om Jesu barndom. Når Jesus veks til, blir han borte.
Det tok lang tid før han vart henta fram or gøymsla. I ei gresk bibelomsetjing vart han omtala som tekton, ein som arbeider med tre. Og dermed vart han gjort til tømmermannen Josef.
Digital tilgang – heilt utan binding
Prøv ein månad for kr 49.
Deretter kr 199 per månad. Stopp når du vil.
