Det vonde melder seg

Gudeverda er ingen idyll. Gudane, når dei er mange i ein gudefamilie, lever eit samansett, vanleg liv, med kjærleik, ekteskap og barn, og med rivalisering og konfliktar.

På mange måtar liknar gudane på folk flest. Om denne likskapen har mange tenkt. Herodot, den greske historikaren, seier rett ut at gudane er menneskeskapte. Nubiarane, som budde heilt sør i Egypt, var svarte, og hadde då svarte gudar, sa Herodot. Oksane hadde oksar til gudar, sa han også.

I denne menneskeskapte gudeverda fanst det, som i menneskeverda, både vonde og gode. Korleis kunne det ha seg, når verda var skapt av dei gode og mektige gudane?

Problemet, vondskapsproblemet, har plaga kristne teologar gjennom hundreåra. Kvifor gav den gode Gud så god plass til vondskapen?

Ei løysing i gudeverda var å introdusere det vonde som ein skapning, eit individ. I den norrøne gudeverda var jotunen Loke denne personifiserte vondskapen. Han drap Balder. I norrøn gudeverd er dette sjølve syndefallet, triumfen til det vonde. Balder var son til Odin, og var den beste av alle gudar, fortel Snorre.

Han drøymde vondt, at livet hans var i fare. Æsene fekk då alt i verda til å love ikkje å skade Balder. Då alle skapningar hadde lova dette, stilte dei Balder opp på tingmøta sine og skaut, kasta stein eller hogg mot han. Ingenting beit.

Er du abonnent? Logg på for å lese vidare

Digital tilgang – heilt utan binding

Prøv ein månad for kr 49.
Deretter kr 199 per månad. Stopp når du vil.

E-postadressa di

Eg godtek vilkåra

Eller kjøp eit anna abonnement

Er du abonnent? Logg på for å lese vidare