– Christian Ihle Hadland, når framførte du a-mollkonserten fyrste gongen?

– Det var på ein sommarkonsert på Rondablikk under Peer Gynt-stemnet 1100 moh. i 2008. Då var eg 25 år.

– Kor vanskeleg er han å framføra?

– Teknisk har han to eller tre temmeleg djupe fallgruver: i sjølve opninga, i delar av solokadensen i fyrste sats, og i den springaraktige delen i sistesatsen. Sjølvsagt er det ingen lett konsert, men han ligg generelt svært godt i handa for pianisten – han høyrer til dei klaverkonsertane som går raskast å få bra til.

– Den musikalske teksturen endrar seg støtt utover i stykket. Orkesterklangen er så transparent at flygelet aldri druknar, slik det til dømes hender somme stader i Rakhmaninovs klaverkonsert nummer to.

Ulike tilnærmingar

– Er det vanskeleg å finna sin eigen vri, si personlege tolking av eit så ofte framført verk?

– Folk spelar det ulikt, det merkar ein når ein lyttar til innspelingar. Tempoet i fyrstesatsen «Allegro molto moderato» kan til dømes tolkast. Eg spelar opninga med ei viss breidd, men eg har høyrt folk spela opningstemaet særs raskt, og eg tykkjer det òg læt fint.

– Korleis går du fram når du tolkar han?

– Når det går ei viss tid mellom kvar framføring, set eg meg fyrst ned med notane. Då merkar eg at ting har hendt i mellomtida, utan at eg har gjort noko aktivt for å endra tolkinga. Hovudtrekka, særleg tempoa, ligg fast frå gong til gong. Det er fraseringa og forminga av einskildfrasane som varierer. Dette har mindre med dirigenten å gjera. Klaveret har nemleg ei sjølvstendig rolle i konserten – mange tema blir presenterte i klaveret fyrst.

Tronar over orkestert

– Kva vil du seia er typisk «griegsk» ved konserten?

– Den oppfinnsame harmonikken og den friske melodikken med perfekte musikalske tema. Det sistnemnde kan vera eit problem når ein spelar Grieg, temaa er så fullkomne at det blir vanskeleg å utvikla og variera dei i framføringa. Men dette er ikkje noko problem i a-mollkonserten, for der kjem det stadig nye ting, der er kaskadar av idear.

– Det blir gjerne sagt at konserten har ein folkloristisk karakter. Om ja, kva skil han frå andre klaverkonsertar i den tysk-romantiske tradisjonen, til dømes den i a-moll til Robert Schumann?

– Kan me eigentleg samanlikna store musikalske verk med kvarandre? Dei er jo unike. Greitt, å jamføra Griegs konsert med den til Schumann er vanleg. Men for meg har dei ikkje så mykje felles, bortsett frå at dei byrjar med dunder og brak. Hjå Schumann er klaverparten tettare voven saman med orkesterstemmene, medan klaveret tronar over orkestert hjå Grieg.

Adrenalinskot

– Kjem du på ei av dine framføringar av verket som du er spesielt nøgd med?

– Eg har vel framført konserten 25 eller 30 gonger. Mest alle framføringane hugsar eg, spesielt minnest eg då eg spelte han under 60-årsjubileet til Festspillene i Bergen i 2012. Då kjende eg at ting stod på spel – eg var skitnervøs, men det gjekk likevel bra.

– Har du nokon gong blitt, eller vil du nokon gong bli, lei av a-mollkonserten?

– Eg trudde lenge at eg ville koma til å bli det, men det har eg ikkje. Påhitta til Grieg kjennest så ferske, og opningstaktane er alltid som å få eit adrenalinskot rett i blodet.