Tyttebærsyltetøy
Eg har teke feil og smurt eit tjukt lag med tyttebærsyltetøy på brødskiva. Smaksløkane skjønar med ein gong at noko er gale. Hjernen brukar litt lengre tid, men etter tredje bete avbryt eg måltidet og skrapar av syltetøyet over søppeldunken. Raudt og fint legg det seg på toppen av alt det andre eg har kasta i det siste. Eg kikkar på etiketten og ser at det er glaset med tyttebær- og ikkje kirsebærsyltetøy eg står og held i nevane.
Heldigvis er eg åleine i kjøkenet, så ingen andre får med seg kva som har hendt. Hadde eg budd i lag med ei jente, kunne alt vore annleis, ho kunne oppdaga kva som var i ferd med å skje, og stoppa meg i siste liten, eller kan hende var det ho som laga frukost til oss denne morgonen og sette fram rett syltetøy. Men slik er det ikkje. Eg har ikkje klart å finne ei som passar inn. Det er ikkje det at eg ikkje har prøvd, for det har eg, sjølv om det er ei stund sidan no. Eg må skjerpe meg og gå gjennom rutinane. Tyttebærsyltetøyet kan ikkje lenger stå i nærleiken av anna syltetøy. Etikettane er for like.
Eg har alltid vore kresen i matvegen, eller i syltetøyvegen, for å vere meir presis. Klumpar, til dømes, kunne gje meg brekningar då eg var yngre. No toler eg meir, og det er ikkje mykje eg ikkje kan ete. Men det går ei grense, og tyttebærsyltetøy som pålegg fungerer berre ikkje for meg, det passar til middag: kjøttkaker, ei god steik eller kalkun, men ikkje på ei brødskive.
Eg tek glaset med tyttebærsyltetøy med meg ned i kjellaren og set det saman med potetene og tomflaskene og alt det andre som har samla seg opp. Golvet flyt av flasker eller posar fylte med flasker. Eg sparkar borti ei som flyg av garde og treffer veggen under ei rekkje med gamle klede eg aldri kjem til å bruke meir. Eg må komme meg på butikken og pante desse flaskene, kanskje vinn eg nokre slantar på lotteriet til Raudekrossen om eg freistar lykka.
Det kunne blitt ein fin kjellar om eg fekk rydda og sortert det eg har lagra, men eg tippar at folk flest ikkje har noko meir orden enn det eg har. Uansett har eg ikkje tenkt å setje meg til i ein kjellar, same kor fin han er. Det er ikkje nokon plass for meg. Her nede manglar både vindauge og godt lys i taket. Eg set glaset frå meg på ei hylle i same rommet som potetene står i. Tomflaskene blir ståande urørte, men eg er fast bestemt på å gyve laus på oppgåva om ikkje lenge. Eg sløkkjer lyset i toppen av trappa og stengjer døra ned til kjellaren. Det er nok av tid.
Eg legg eit nytt lag med syltetøy på skiva, denne gongen er det kirsebær. Det blir noko heilt anna, det kan faktisk ikkje samanliknast.
Den dagen eg treng tyttebærsyltetøy, har eg sannsynlegvis gløymt at det finst rett under føtene på meg. Då kan eg sitje og ete kjøttkaker eller kalkun utan tyttebærsyltetøy og berre ha det så godt. Kan hende sit eg saman med ei som eg no ikkje veit kven er. Me et og snakkar saman og har det fint, samstundes har eg ei kjensle av at noko manglar, men kjem ikkje på kva det er, og slik som det har blitt, kan det vere det same.
Frank Tønnesen
Frank Tønnesen er låtskrivar og musikar. I denne spalta skriv han om hendingar og tankar som fell han inn.
Er du abonnent? Logg på her for å lese vidare.
Digital tilgang til DAG OG TID – heilt utan binding
Prøv ein månad for kr 49.
Deretter kr 199 per månad. Stopp når du vil.
Eg har teke feil og smurt eit tjukt lag med tyttebærsyltetøy på brødskiva. Smaksløkane skjønar med ein gong at noko er gale. Hjernen brukar litt lengre tid, men etter tredje bete avbryt eg måltidet og skrapar av syltetøyet over søppeldunken. Raudt og fint legg det seg på toppen av alt det andre eg har kasta i det siste. Eg kikkar på etiketten og ser at det er glaset med tyttebær- og ikkje kirsebærsyltetøy eg står og held i nevane.
Heldigvis er eg åleine i kjøkenet, så ingen andre får med seg kva som har hendt. Hadde eg budd i lag med ei jente, kunne alt vore annleis, ho kunne oppdaga kva som var i ferd med å skje, og stoppa meg i siste liten, eller kan hende var det ho som laga frukost til oss denne morgonen og sette fram rett syltetøy. Men slik er det ikkje. Eg har ikkje klart å finne ei som passar inn. Det er ikkje det at eg ikkje har prøvd, for det har eg, sjølv om det er ei stund sidan no. Eg må skjerpe meg og gå gjennom rutinane. Tyttebærsyltetøyet kan ikkje lenger stå i nærleiken av anna syltetøy. Etikettane er for like.
Eg har alltid vore kresen i matvegen, eller i syltetøyvegen, for å vere meir presis. Klumpar, til dømes, kunne gje meg brekningar då eg var yngre. No toler eg meir, og det er ikkje mykje eg ikkje kan ete. Men det går ei grense, og tyttebærsyltetøy som pålegg fungerer berre ikkje for meg, det passar til middag: kjøttkaker, ei god steik eller kalkun, men ikkje på ei brødskive.
Eg tek glaset med tyttebærsyltetøy med meg ned i kjellaren og set det saman med potetene og tomflaskene og alt det andre som har samla seg opp. Golvet flyt av flasker eller posar fylte med flasker. Eg sparkar borti ei som flyg av garde og treffer veggen under ei rekkje med gamle klede eg aldri kjem til å bruke meir. Eg må komme meg på butikken og pante desse flaskene, kanskje vinn eg nokre slantar på lotteriet til Raudekrossen om eg freistar lykka.
Det kunne blitt ein fin kjellar om eg fekk rydda og sortert det eg har lagra, men eg tippar at folk flest ikkje har noko meir orden enn det eg har. Uansett har eg ikkje tenkt å setje meg til i ein kjellar, same kor fin han er. Det er ikkje nokon plass for meg. Her nede manglar både vindauge og godt lys i taket. Eg set glaset frå meg på ei hylle i same rommet som potetene står i. Tomflaskene blir ståande urørte, men eg er fast bestemt på å gyve laus på oppgåva om ikkje lenge. Eg sløkkjer lyset i toppen av trappa og stengjer døra ned til kjellaren. Det er nok av tid.
Eg legg eit nytt lag med syltetøy på skiva, denne gongen er det kirsebær. Det blir noko heilt anna, det kan faktisk ikkje samanliknast.
Den dagen eg treng tyttebærsyltetøy, har eg sannsynlegvis gløymt at det finst rett under føtene på meg. Då kan eg sitje og ete kjøttkaker eller kalkun utan tyttebærsyltetøy og berre ha det så godt. Kan hende sit eg saman med ei som eg no ikkje veit kven er. Me et og snakkar saman og har det fint, samstundes har eg ei kjensle av at noko manglar, men kjem ikkje på kva det er, og slik som det har blitt, kan det vere det same.
Frank Tønnesen
Frank Tønnesen er låtskrivar og musikar. I denne spalta skriv han om hendingar og tankar som fell han inn.
Fleire artiklar
Mange vil nok finne ein feil på dette biletet. Men la meg forklare.
Foto: Dagfinn Nordbø
«Mange vil miste munn og mæle når eg slår frampå om kvitlauk i fårikålen.»
Kate Winslet spelar tittelrolla i ei sann historie om den banebrytande fotografen Lee Miller, som forlét eit glamorøst liv som modell for å dokumentera andre verdskrigen.
Foto: Filmweb.no
Det andre blikket
Den formeltru filmen om fotografen Lee Miller gjev eit velkome blikk på krig og kjønn.
Tormod Haugland, frå Radøy i Hordaland, forfattardebuterte som 32-åring og har sidan gitt ut ei lang rekke romanar, noveller, dikt og dramatikk.
Foto: Helge Skodvin
Livets dropar
Hauglands fabel pendlar mellom draum og røynd.
«Moren» blir løfta på plass utanfor Munch-museet i 2022.
Foto: Heiko Junge / NTB
Hvor original er «Moren» foran Munchmuseet?
Anna Fesun, «Guds moder», gjev «magisk hjelp» til hjelpelause og medvitslause ukrainarar – mot eit verdsleg vederlag.
Krig og psyke
Det er vanskeleg å vite om den nye «sigersplanen» som president Zelenskyj nyleg varsla, er ein verkeleg sigersplan eller berre ein ny freistnad på å kurere tungsinn i det ukrainske samfunnet.