Eit Venezia i forfall
Turistane legg på langt nær att nok pengar til å førebygge slitasje, eit problem vi ser verda over.
Foto: Eva Furseth
Det er paradoksalt at årets biennale har Foreigners Everywhere som tema, utan å nemne at byen er i ferd med å drukne av framande. Venezia har vakse fram gjennom fleire hundre år med velstand. Sjøfart og handel mellom aust og vest gav rom til ein fantastisk arkitektur, pryda med nokre av dei flottaste måleria og skulpturane verda har sett.
I dag står mange av dei tidlegare praktfulle bygningane tomme. Kikar ein inn gjennom sprekkene i veggane, dei støvete vindauga, ser du inn i eit forfall som er forbi det som kan reparerast. Det har gått så langt at Unesco i fjor trua med å fjerne byen frå verdsarvlista.
Kva er årsaka til dette brutale forfallet? Sjølvsagt er konsekvensane av klimaendringane tydelege, byen er sårbar for både flaum og tørke. Det største problemet er likevel masseturismen. Turistane legg på langt nær att nok pengar til å førebygge slitasje, eit problem vi ser verda over.
Dei mange millionane som stimlar hit, har vridd utviklinga av byen inn på eit snevert spor. Turismen vert som ein slange som et halen sin. Jobbar som ikkje har med turisme å gjere, har tørka ut i byen. Samstundes har presset frå ferierande fått prisane på husvære til å skyte i vêret.
Medan det var 175.000 fastbuande i 1950, er det godt under 50.000 i dag, truleg langt mindre i og med at mange leiger ut til turistar og sjølve bur på fastlandet. I tillegg er det svært kostbart å halde ved like bygningar i ein by utan bilvegar. Alt materiale må fraktast gjennom kanalane og deretter slepast på kjerrer gjennom dei smale og folksame gatene.
Som eit botemiddel er det innført ein turistskatt. Han er svært låg, 3 euro per natt for overnattingsgjester. I sommar var det dessutan ein test på innføring av skatt på 5 euro for dagsturistar, ein sum som skal doblast neste sommar.
Men dette er berre småpengar. Det trengst meir drastiske tiltak, og det må handlast raskt. Elles vil ikkje berre bygningane forvitre, men utan venetianarar vil den eigenarta kulturen også forsvinne. Utan innbyggarar vert endåtil ein vakker by som Venezia berre eit tomt skal.
Eva Furseth
Er du abonnent? Logg på her for å lese vidare.
Digital tilgang til DAG OG TID – heilt utan binding
Prøv ein månad for kr 49.
Deretter kr 199 per månad. Stopp når du vil.
Det er paradoksalt at årets biennale har Foreigners Everywhere som tema, utan å nemne at byen er i ferd med å drukne av framande. Venezia har vakse fram gjennom fleire hundre år med velstand. Sjøfart og handel mellom aust og vest gav rom til ein fantastisk arkitektur, pryda med nokre av dei flottaste måleria og skulpturane verda har sett.
I dag står mange av dei tidlegare praktfulle bygningane tomme. Kikar ein inn gjennom sprekkene i veggane, dei støvete vindauga, ser du inn i eit forfall som er forbi det som kan reparerast. Det har gått så langt at Unesco i fjor trua med å fjerne byen frå verdsarvlista.
Kva er årsaka til dette brutale forfallet? Sjølvsagt er konsekvensane av klimaendringane tydelege, byen er sårbar for både flaum og tørke. Det største problemet er likevel masseturismen. Turistane legg på langt nær att nok pengar til å førebygge slitasje, eit problem vi ser verda over.
Dei mange millionane som stimlar hit, har vridd utviklinga av byen inn på eit snevert spor. Turismen vert som ein slange som et halen sin. Jobbar som ikkje har med turisme å gjere, har tørka ut i byen. Samstundes har presset frå ferierande fått prisane på husvære til å skyte i vêret.
Medan det var 175.000 fastbuande i 1950, er det godt under 50.000 i dag, truleg langt mindre i og med at mange leiger ut til turistar og sjølve bur på fastlandet. I tillegg er det svært kostbart å halde ved like bygningar i ein by utan bilvegar. Alt materiale må fraktast gjennom kanalane og deretter slepast på kjerrer gjennom dei smale og folksame gatene.
Som eit botemiddel er det innført ein turistskatt. Han er svært låg, 3 euro per natt for overnattingsgjester. I sommar var det dessutan ein test på innføring av skatt på 5 euro for dagsturistar, ein sum som skal doblast neste sommar.
Men dette er berre småpengar. Det trengst meir drastiske tiltak, og det må handlast raskt. Elles vil ikkje berre bygningane forvitre, men utan venetianarar vil den eigenarta kulturen også forsvinne. Utan innbyggarar vert endåtil ein vakker by som Venezia berre eit tomt skal.
Eva Furseth
Fleire artiklar
Teikning: May Linn Clement
Til å verta kvalm av
Birger Emanuelsen har skrive både romanar, essay og sakprosa etter debuten i 2012.
Foto: Christopher Helberg
Endringar til godt og vondt
Birger Emanuelsen skriv om folk slik at ein trur på det.
Me drog til månen av di det var teknologisk mogleg. Eit strålande døme på det teknologiske imperativet. Her vandrar astronaut Buzz Aldrin frå Apollo 11 rundt og les sjekklista si på venstre arm på ekte ingeniørvis.
Kjelde: Nasa
Teknologisk imperativ!
«Birkebeinerne på ski over fjellet med kongsbarnet».
Foto: Morten Henden Aamot
Eit ikonisk stykke kunst er kome heim
Medan gode krefter arbeider for å etablere eit museum for kunstnarbrørne Bergslien på Voss, har den lokale sparebanken sikra seg ein originalversjon av eit hovudverk av målaren Knud Bergslien.
Frå rettsoppgjeret i Trondheim etter krigen. Henry Rinnan på veg inn i tinghuset i Trondheim 30. april 1946.
Foto: NTB
Rett i fella
Nikolaj Frobenius tar seg altfor godt til rette i kjeldematerialet. Rinnan-romanen hans er både problematisk og uinteressant.