Diktet: Ingeborg Refling Hagen
Foto: Henrik Laurvik /NTB
Ingeborg Refling Hagen (1895–1989) frå Tangen nær Mjøsa etablerte hedmarksdialekten som skriftspråk lenge før Prøysen. Ho var fjerde barn i ein familie på seks der dei tre eldste drog til Amerika – sjølv var ho to år i London som barnepike. Barndomsheimen «Fredheim» er vorten ein kulturinstitusjon på Tangen, open for alle som vil spela teater, lesa dikt, ta del i Ingeborg Refling Hagens mangslungne forfattarskap: rundt 70 utgjevingar med noveller, romanar, livsminne, lokalhistorie, barnebøker, dramatikk – og 18 diktsamlingar frå 1932 til 1984.
Ho skapte Suttung-teateret på Tangen, med Wergeland og Kinck i sentrum. Ho heldt føredrag, dreiv lesesirklar, underviste i verdslitteraturen. Engasjerte seg og skreiv om den spanske borgarkrigen. Under krigen redigerte ho den illegale avisa Jøssingposten, til ho i desember 1941 vart teken av tyskarane og sett inn på Grini – og berga seg ved å simulera sjuk og verta pasient på Ullevål sjukehus.
Dagens dikt er frå debutsamlinga Jeg vil hem att (1932), «tilegnet mine landsmænd i Amerika», og inneheld både dikt og forteljingar. Dikta hennar er ofte lange, med ein eigen musikalsk tone. Her er valt det aller kortaste.
DS «Bergensfjord» frakta i åra 1913 til 1939 meir enn 400.000 passasjerar frå Noreg til USA. Dei to strofene handlar om at livet for småkårsfolket skal verta betre. Slik er diktet ein forgjengar for Prøysens «Du skal få en dag i måra» og Hauges «Det er den draumen». Vi skjønar av teksten at det er smått stell for folk der heime. Men det går mot jul og snart vert det ei råd for far å kunne gå til dokteren.
Det sosiale var hovudpoenget i alt Ingeborg Refling Hagen gjorde og skreiv. Ho liknar ingen annan norsk poet. Eller kulturarbeidar, får ein kanskje heller seia.
Jan Erik Vold
I mårå kommer Bergensfjord!
Jeg er så gla’ hver julekveld!
Hyss, onger, itte slåss.
I mårå kommer Bergensfjord
med pengelapp til oss.
Da får du fór til kua di,
og den gir mjølk til vesla mi.
Då får vi sildelaka att
å duppe poteter ’ti.
Du skar få kjole
og jeg skar få skor!
Itte gråte du, bestemor,
i mårå kommer Bergensfjord!
Han Vetl-Anders vår er sytten år;
men arbeide har ’n nok alt fått,
for i mårå kommer Bergensfjord
med lønninga hans til oss.
Da kjøpe du mjøl til grisen din,
og den gir flesk åt ongen min,
og ’n far skar få kommå åt dokter’n
og få gjort åt sjuken sin.
Dans da, onger, kom og bli med,
så kjøpe vi glitter åt juletre.
Itte gråte du, bestemor,
i mårå kommer Bergensfjord!
Ingeborg Refling Hagen
Er du abonnent? Logg på her for å lese vidare.
Digital tilgang til DAG OG TID – heilt utan binding
Prøv ein månad for kr 49.
Deretter kr 199 per månad. Stopp når du vil.
Ingeborg Refling Hagen (1895–1989) frå Tangen nær Mjøsa etablerte hedmarksdialekten som skriftspråk lenge før Prøysen. Ho var fjerde barn i ein familie på seks der dei tre eldste drog til Amerika – sjølv var ho to år i London som barnepike. Barndomsheimen «Fredheim» er vorten ein kulturinstitusjon på Tangen, open for alle som vil spela teater, lesa dikt, ta del i Ingeborg Refling Hagens mangslungne forfattarskap: rundt 70 utgjevingar med noveller, romanar, livsminne, lokalhistorie, barnebøker, dramatikk – og 18 diktsamlingar frå 1932 til 1984.
Ho skapte Suttung-teateret på Tangen, med Wergeland og Kinck i sentrum. Ho heldt føredrag, dreiv lesesirklar, underviste i verdslitteraturen. Engasjerte seg og skreiv om den spanske borgarkrigen. Under krigen redigerte ho den illegale avisa Jøssingposten, til ho i desember 1941 vart teken av tyskarane og sett inn på Grini – og berga seg ved å simulera sjuk og verta pasient på Ullevål sjukehus.
Dagens dikt er frå debutsamlinga Jeg vil hem att (1932), «tilegnet mine landsmænd i Amerika», og inneheld både dikt og forteljingar. Dikta hennar er ofte lange, med ein eigen musikalsk tone. Her er valt det aller kortaste.
DS «Bergensfjord» frakta i åra 1913 til 1939 meir enn 400.000 passasjerar frå Noreg til USA. Dei to strofene handlar om at livet for småkårsfolket skal verta betre. Slik er diktet ein forgjengar for Prøysens «Du skal få en dag i måra» og Hauges «Det er den draumen». Vi skjønar av teksten at det er smått stell for folk der heime. Men det går mot jul og snart vert det ei råd for far å kunne gå til dokteren.
Det sosiale var hovudpoenget i alt Ingeborg Refling Hagen gjorde og skreiv. Ho liknar ingen annan norsk poet. Eller kulturarbeidar, får ein kanskje heller seia.
Jan Erik Vold
I mårå kommer Bergensfjord!
Jeg er så gla’ hver julekveld!
Hyss, onger, itte slåss.
I mårå kommer Bergensfjord
med pengelapp til oss.
Da får du fór til kua di,
og den gir mjølk til vesla mi.
Då får vi sildelaka att
å duppe poteter ’ti.
Du skar få kjole
og jeg skar få skor!
Itte gråte du, bestemor,
i mårå kommer Bergensfjord!
Han Vetl-Anders vår er sytten år;
men arbeide har ’n nok alt fått,
for i mårå kommer Bergensfjord
med lønninga hans til oss.
Da kjøpe du mjøl til grisen din,
og den gir flesk åt ongen min,
og ’n far skar få kommå åt dokter’n
og få gjort åt sjuken sin.
Dans da, onger, kom og bli med,
så kjøpe vi glitter åt juletre.
Itte gråte du, bestemor,
i mårå kommer Bergensfjord!
Ingeborg Refling Hagen
Fleire artiklar
Una og Diddi er to storforelska studentar som må halde forholdet skjult, fordi Diddi alt har ein kjærast.
Foto: Arthaus
Gjennombrotet
Elín Hall herjar i dette vakre, velskrivne dramaet av Rúnar Rúnarsson.
Greil Marcus er musikkskribent og kulturanalytikar.
Foto: Thierry Arditti / Courtesy of Yale University Press
Kvifor Marcus skriv
Den nye boka til Greil Marcus er ein kamuflert sjølvbiografi.
Foto: Gorm Kallestad / NTB
Erling Kittelsen er blant dei mest mangsidige av norske poetar, skriv Jan Erik Vold.
Rondanecupen på Otta er ei bridgetevling stinn av tradisjon.
Foto: Otta bridgeklubb
«Det finst bridgespelarar i kvar ein avkrok.»
Jill Stein på eit valkampmøte i Dearborn i Michigan 6. oktober. I vippestaten Michigan fryktar demokratane at Stein skal ta mange røyster frå Harris.
Foto: Rebecca Cook / Reuters / NTB
Stein kan velte lasset
Jill Stein, kandidaten til Dei grøne, er valjokeren demokratane gjerne skulle vore forutan.