Diktet: Ingeborg Refling Hagen
Foto: Henrik Laurvik /NTB
Ingeborg Refling Hagen (1895–1989) frå Tangen nær Mjøsa etablerte hedmarksdialekten som skriftspråk lenge før Prøysen. Ho var fjerde barn i ein familie på seks der dei tre eldste drog til Amerika – sjølv var ho to år i London som barnepike. Barndomsheimen «Fredheim» er vorten ein kulturinstitusjon på Tangen, open for alle som vil spela teater, lesa dikt, ta del i Ingeborg Refling Hagens mangslungne forfattarskap: rundt 70 utgjevingar med noveller, romanar, livsminne, lokalhistorie, barnebøker, dramatikk – og 18 diktsamlingar frå 1932 til 1984.
Ho skapte Suttung-teateret på Tangen, med Wergeland og Kinck i sentrum. Ho heldt føredrag, dreiv lesesirklar, underviste i verdslitteraturen. Engasjerte seg og skreiv om den spanske borgarkrigen. Under krigen redigerte ho den illegale avisa Jøssingposten, til ho i desember 1941 vart teken av tyskarane og sett inn på Grini – og berga seg ved å simulera sjuk og verta pasient på Ullevål sjukehus.
Dagens dikt er frå debutsamlinga Jeg vil hem att (1932), «tilegnet mine landsmænd i Amerika», og inneheld både dikt og forteljingar. Dikta hennar er ofte lange, med ein eigen musikalsk tone. Her er valt det aller kortaste.
DS «Bergensfjord» frakta i åra 1913 til 1939 meir enn 400.000 passasjerar frå Noreg til USA. Dei to strofene handlar om at livet for småkårsfolket skal verta betre. Slik er diktet ein forgjengar for Prøysens «Du skal få en dag i måra» og Hauges «Det er den draumen». Vi skjønar av teksten at det er smått stell for folk der heime. Men det går mot jul og snart vert det ei råd for far å kunne gå til dokteren.
Det sosiale var hovudpoenget i alt Ingeborg Refling Hagen gjorde og skreiv. Ho liknar ingen annan norsk poet. Eller kulturarbeidar, får ein kanskje heller seia.
Jan Erik Vold
I mårå kommer Bergensfjord!
Jeg er så gla’ hver julekveld!
Hyss, onger, itte slåss.
I mårå kommer Bergensfjord
med pengelapp til oss.
Da får du fór til kua di,
og den gir mjølk til vesla mi.
Då får vi sildelaka att
å duppe poteter ’ti.
Du skar få kjole
og jeg skar få skor!
Itte gråte du, bestemor,
i mårå kommer Bergensfjord!
Han Vetl-Anders vår er sytten år;
men arbeide har ’n nok alt fått,
for i mårå kommer Bergensfjord
med lønninga hans til oss.
Da kjøpe du mjøl til grisen din,
og den gir flesk åt ongen min,
og ’n far skar få kommå åt dokter’n
og få gjort åt sjuken sin.
Dans da, onger, kom og bli med,
så kjøpe vi glitter åt juletre.
Itte gråte du, bestemor,
i mårå kommer Bergensfjord!
Ingeborg Refling Hagen
Er du abonnent? Logg på her for å lese vidare.
Digital tilgang til DAG OG TID – heilt utan binding
Prøv ein månad for kr 49.
Deretter kr 199 per månad. Stopp når du vil.
Ingeborg Refling Hagen (1895–1989) frå Tangen nær Mjøsa etablerte hedmarksdialekten som skriftspråk lenge før Prøysen. Ho var fjerde barn i ein familie på seks der dei tre eldste drog til Amerika – sjølv var ho to år i London som barnepike. Barndomsheimen «Fredheim» er vorten ein kulturinstitusjon på Tangen, open for alle som vil spela teater, lesa dikt, ta del i Ingeborg Refling Hagens mangslungne forfattarskap: rundt 70 utgjevingar med noveller, romanar, livsminne, lokalhistorie, barnebøker, dramatikk – og 18 diktsamlingar frå 1932 til 1984.
Ho skapte Suttung-teateret på Tangen, med Wergeland og Kinck i sentrum. Ho heldt føredrag, dreiv lesesirklar, underviste i verdslitteraturen. Engasjerte seg og skreiv om den spanske borgarkrigen. Under krigen redigerte ho den illegale avisa Jøssingposten, til ho i desember 1941 vart teken av tyskarane og sett inn på Grini – og berga seg ved å simulera sjuk og verta pasient på Ullevål sjukehus.
Dagens dikt er frå debutsamlinga Jeg vil hem att (1932), «tilegnet mine landsmænd i Amerika», og inneheld både dikt og forteljingar. Dikta hennar er ofte lange, med ein eigen musikalsk tone. Her er valt det aller kortaste.
DS «Bergensfjord» frakta i åra 1913 til 1939 meir enn 400.000 passasjerar frå Noreg til USA. Dei to strofene handlar om at livet for småkårsfolket skal verta betre. Slik er diktet ein forgjengar for Prøysens «Du skal få en dag i måra» og Hauges «Det er den draumen». Vi skjønar av teksten at det er smått stell for folk der heime. Men det går mot jul og snart vert det ei råd for far å kunne gå til dokteren.
Det sosiale var hovudpoenget i alt Ingeborg Refling Hagen gjorde og skreiv. Ho liknar ingen annan norsk poet. Eller kulturarbeidar, får ein kanskje heller seia.
Jan Erik Vold
I mårå kommer Bergensfjord!
Jeg er så gla’ hver julekveld!
Hyss, onger, itte slåss.
I mårå kommer Bergensfjord
med pengelapp til oss.
Da får du fór til kua di,
og den gir mjølk til vesla mi.
Då får vi sildelaka att
å duppe poteter ’ti.
Du skar få kjole
og jeg skar få skor!
Itte gråte du, bestemor,
i mårå kommer Bergensfjord!
Han Vetl-Anders vår er sytten år;
men arbeide har ’n nok alt fått,
for i mårå kommer Bergensfjord
med lønninga hans til oss.
Da kjøpe du mjøl til grisen din,
og den gir flesk åt ongen min,
og ’n far skar få kommå åt dokter’n
og få gjort åt sjuken sin.
Dans da, onger, kom og bli med,
så kjøpe vi glitter åt juletre.
Itte gråte du, bestemor,
i mårå kommer Bergensfjord!
Ingeborg Refling Hagen
Fleire artiklar
Laila Goody, Maria Ómarsdóttir Austgulen, Trond Espen Seim og John Emil Jørgenrud i nachspielet frå helvete som stykket til Edward Albee blir kalla.
Foto: Erika Hebbert
Sterkt om livsløgn og overleving
Gode skodespelarprestasjonar i intens kamp på liv og død.
Den nye statsministeren i Frankrike, Michel Barnier, blir klappa inn av den utgåande, Gabriel Attal, i ein seremoni på Hôtel Matignon i Paris 5. september.
Foto: Stephane De Sakutin / Reuters / NTB
Ny statsminister med gjeld, utan budsjett
No lyt alt skje raskt i fransk politikk for å avverje nye kriser.
Justis- og beredskapsminister Emilie Enger Mehl på veg til pressetreffet om motarbeiding av kriminalitet. Også statsminister Jonas Gahr Støre og finansminister Trygve Slagsvold Vedum deltok.
Foto: Thomas Fure / NTB
– No ser me effekten av færre politifolk
Det er mykje regjeringa kunne gjort som dei ikkje har gjort. Me er ikkje imponerte, seier Helge André Njåstad (FrP).
Den oppdaterte boka om rettens ironi er ei samling av tekstar frå Rune Slagstad gjennom førti år.
Foto: André Johansen / Pax Forlag
Jussen som styringsverktøy
Rettens ironi, no i fjerde og utvida utgåve, har for lengst blitt ein klassikar i norsk idé- og rettshistorie.
Finn Olstad har doktorgrad i historie og er tidlegare professor ved Seksjon for kultur og samfunn ved Noregs idrettshøgskule.
Foto: Edvard Thorup
Det nye klassesamfunnet
Finn Olstads nye bok er eit lettlese innspel til ei sårt tiltrengd innsikt i skilnaden mellom fakta og ideologi.