JavaScript is disabled in your web browser or browser is too old to support JavaScript. Today almost all web pages contain JavaScript, a scripting programming language that runs on visitor's web browser. It makes web pages functional for specific purposes and if disabled for some reason, the content or the functionality of the web page can be limited or unavailable.

Takk for at du vil dele artikkelen

Den du deler artikkelen med, kan lese og eventuelt lytte til heile artikkelen.
Det gjer vi for at fleire skal oppdage DAG OG TID.

Namnet ditt vert synleg for alle du deler artikkelen med.

DiktetKultur

Diktet: Claes Gill

Kvar veke les vi inn utvalde artiklar, som abonnentane våre kan lytte til.
Lytt til artikkelen

Foto: Aage Storløkken / Aktuell / NTB

Foto: Aage Storløkken / Aktuell / NTB

2078
20220304
2078
20220304

«Gloria Victis!» er det 34. og siste diktet Claes Gill skreiv. «Ære vere dei overvunne!» tyder tittelen på norsk. Det er trykt i skriftet Til Ungarn, som Det Norske Studentersamfund gav ut i 1957, til inntekt for ungarske flyktningstudentar som var komne til Noreg etter Sovjetsamveldets overfall i november 1956.

Ei rekkje av våre fremste poetar deltok: Magli Elster, Carl Keilhau, Harald Sverdrup, Aslaug Vaa, Arnulf Øverland og fleire. Jahn Otto Johansen var redaktør og brukte fleire dagar, sa han, på å få eit bidrag frå Claes Gill, som ikkje hadde offentleggjort eit dikt sidan dei to samlingane frå 1939 og 1942: Fragment av et magisk liv og Ord i jærn.

Det vart tolv forkasta forsøk før Claes Gill (1910–1973) endeleg sa seg nøgd med den trettande versjonen. «Jeg ville at dette skulle være en åndelig håndsrekning til det ungarske folk i en tid da stridsvogner og bajonetter så ut til å være enerådende», fortalde redaktøren. «Diktet er siden oversatt til 25 språk.»

Kjartan Fløgstad avsluttar Claes Gill-studien Portrett av eit magisk liv (1988) med ein epilog om dette diktet. Poenget er å æra dei som fall i motstandskampen mot dei sovjetiske overgriparane, strofe 1. Men i strofe 2 gjeld det menneska «som lever vidare, strevar, trassar sitt nederlag og håper ingenting anna enn hjarta sitt siste slag».

Sluttlina viser til Gills dikt «Mozart», som opnar samlinga frå 1942: «Død i December ... til applaus/ av trætte hjærtes tunge slag». «Gloria Victis!» rundar dermed av eit av dei merkelegaste forfattarskapa i norsk poesi.

Og norsk politisk dikting vart rikare på ein måte som er verd å minna om i dag.

Jan Erik Vold

Gloria Victis!

Gloria Victis! – Glem dem aldri!

Glem aldri de falne

som roper til oss med død i sin munn

at liv, langt eller kort, i dødens stund

veies på vektskålen opp med seiershåpets svimle sekund.

Gloria Victis! – Glem dem aldri!

Glem aldri de levende,

de som med døden i sind, må trosse sitt nederlag

leve, synge for sine barn, streve fra dag til dag,

håpende intet – intet uten sitt hjertes siste slag.

Claes Gill

Digital tilgang til DAG OG TID – heilt utan binding

Prøv ein månad for kr 49.
Deretter kr 199 per månad. Stopp når du vil.


Eller kjøp eit anna abonnement

«Gloria Victis!» er det 34. og siste diktet Claes Gill skreiv. «Ære vere dei overvunne!» tyder tittelen på norsk. Det er trykt i skriftet Til Ungarn, som Det Norske Studentersamfund gav ut i 1957, til inntekt for ungarske flyktningstudentar som var komne til Noreg etter Sovjetsamveldets overfall i november 1956.

Ei rekkje av våre fremste poetar deltok: Magli Elster, Carl Keilhau, Harald Sverdrup, Aslaug Vaa, Arnulf Øverland og fleire. Jahn Otto Johansen var redaktør og brukte fleire dagar, sa han, på å få eit bidrag frå Claes Gill, som ikkje hadde offentleggjort eit dikt sidan dei to samlingane frå 1939 og 1942: Fragment av et magisk liv og Ord i jærn.

Det vart tolv forkasta forsøk før Claes Gill (1910–1973) endeleg sa seg nøgd med den trettande versjonen. «Jeg ville at dette skulle være en åndelig håndsrekning til det ungarske folk i en tid da stridsvogner og bajonetter så ut til å være enerådende», fortalde redaktøren. «Diktet er siden oversatt til 25 språk.»

Kjartan Fløgstad avsluttar Claes Gill-studien Portrett av eit magisk liv (1988) med ein epilog om dette diktet. Poenget er å æra dei som fall i motstandskampen mot dei sovjetiske overgriparane, strofe 1. Men i strofe 2 gjeld det menneska «som lever vidare, strevar, trassar sitt nederlag og håper ingenting anna enn hjarta sitt siste slag».

Sluttlina viser til Gills dikt «Mozart», som opnar samlinga frå 1942: «Død i December ... til applaus/ av trætte hjærtes tunge slag». «Gloria Victis!» rundar dermed av eit av dei merkelegaste forfattarskapa i norsk poesi.

Og norsk politisk dikting vart rikare på ein måte som er verd å minna om i dag.

Jan Erik Vold

Gloria Victis!

Gloria Victis! – Glem dem aldri!

Glem aldri de falne

som roper til oss med død i sin munn

at liv, langt eller kort, i dødens stund

veies på vektskålen opp med seiershåpets svimle sekund.

Gloria Victis! – Glem dem aldri!

Glem aldri de levende,

de som med døden i sind, må trosse sitt nederlag

leve, synge for sine barn, streve fra dag til dag,

håpende intet – intet uten sitt hjertes siste slag.

Claes Gill

Emneknaggar

Fleire artiklar

Etter valet i 2016 blei det vanleg å seie at Trump vann fordi folk hadde oversett kjenslene til den kvite arbeiderklassa. Er biletet eit anna i denne omgangen?

Etter valet i 2016 blei det vanleg å seie at Trump vann fordi folk hadde oversett kjenslene til den kvite arbeiderklassa. Er biletet eit anna i denne omgangen?

Foto: Dustin Chambers / Reuters / NTB

UtanriksSamfunn

Overkorrigeringa

NEW YORK: Mark Lilla fekk enorm merksemd for sin diagnose av presidentvalet i USA i 2016. Eg oppsøker han for å få oppdaterte psykologiseringar av den amerikanske folkesjela anno 2024.

Ida Lødemel Tvedt
Etter valet i 2016 blei det vanleg å seie at Trump vann fordi folk hadde oversett kjenslene til den kvite arbeiderklassa. Er biletet eit anna i denne omgangen?

Etter valet i 2016 blei det vanleg å seie at Trump vann fordi folk hadde oversett kjenslene til den kvite arbeiderklassa. Er biletet eit anna i denne omgangen?

Foto: Dustin Chambers / Reuters / NTB

UtanriksSamfunn

Overkorrigeringa

NEW YORK: Mark Lilla fekk enorm merksemd for sin diagnose av presidentvalet i USA i 2016. Eg oppsøker han for å få oppdaterte psykologiseringar av den amerikanske folkesjela anno 2024.

Ida Lødemel Tvedt
Med jamne mellomrom legg Riksrevisjonen, her representert ved riksrevisor Karl Eirik Schjøtt-Pedersen, fram undersøkingar med nokså hard kritikk av korleis vedteken politikk vert gjennomført av forvaltinga.

Med jamne mellomrom legg Riksrevisjonen, her representert ved riksrevisor Karl Eirik Schjøtt-Pedersen, fram undersøkingar med nokså hard kritikk av korleis vedteken politikk vert gjennomført av forvaltinga.

Foto: Ole Berg-Rusten / NTB

Samfunn
Eva Aalberg Undheim

Eit spørsmål om kontroll

I rapport etter rapport kritiserer Riksrevisjonen statlege institusjonar for feil og manglar. Men kva kjem det eigentleg ut av kritikken?

Odd Nordstoga slo gjennom som soloartist i 2004. No har han skrive sjølvbiografi.

Odd Nordstoga slo gjennom som soloartist i 2004. No har han skrive sjølvbiografi.

Foto: Samlaget

BokMeldingar
ArildBye

Ein av oss

Odd Nordstoga skriv tankefullt om livet, ut frå rolla som folkekjær artist.

Stian Jenssen (t.v.) var alt på plass i Nato då Jens Stoltenberg tok til i jobben som generalsekretær i 2014. Dei neste ti åra skulle dei arbeide tett i lag. Her er dei fotograferte i Kongressen i Washington i januar i år.

Stian Jenssen (t.v.) var alt på plass i Nato då Jens Stoltenberg tok til i jobben som generalsekretær i 2014. Dei neste ti åra skulle dei arbeide tett i lag. Her er dei fotograferte i Kongressen i Washington i januar i år.

Foto: Mandel Ngan / AFP / NTB

IntervjuSamfunn
Christiane Jordheim Larsen

Nato-toppen som sa det han tenkte

Stian Jenssen fekk kritikk då han som stabssjef i Nato skisserte ei fredsløysing der Ukraina gjev opp territorium i byte mot Nato-medlemskap. – På eit tidspunkt må ein ta innover seg situasjonen på bakken, seier han.

Feature

Greske byggjeklossar

Eg dreg til Kreta og lærer om skilnaden på tyske og britiske turistar.

May Linn Clement
Feature

Greske byggjeklossar

Eg dreg til Kreta og lærer om skilnaden på tyske og britiske turistar.

May Linn Clement

les DAG OG TID.
Vil du òg prøve?

Her kan du prøve vekeavisa DAG OG TID gratis i tre veker.
Prøveperioden stoppar av seg sjølv.

Komplett

Papiravisa
Digital utgåve av papiravisa
Digitale artiklar
Digitalt arkiv
Lydavis

Digital

Digital utgåve av papiravisa
Digitale artiklar
Digitalt arkiv
Lydavis

Komplett

Papiravisa
Digital utgåve av papiravisa
Digitale artiklar
Digitalt arkiv
Lydavis

Digital

Digital utgåve av papiravisa
Digitale artiklar
Digitalt arkiv
Lydavis