JavaScript is disabled in your web browser or browser is too old to support JavaScript. Today almost all web pages contain JavaScript, a scripting programming language that runs on visitor's web browser. It makes web pages functional for specific purposes and if disabled for some reason, the content or the functionality of the web page can be limited or unavailable.

Takk for at du vil dele artikkelen

Den du deler artikkelen med, kan lese og eventuelt lytte til heile artikkelen.
Det gjer vi for at fleire skal oppdage DAG OG TID.

Namnet ditt vert synleg for alle du deler artikkelen med.

DiktetKultur

Diktet: Bjørn Aamodt

Kvar veke les vi inn utvalde artiklar, som abonnentane våre kan lytte til.
Lytt til artikkelen

Foto: Helene Andersen

Foto: Helene Andersen

2807
20230331
2807
20230331

Bjørn Aamodt (1944–2006) er omtala som metallarbeidar, men å redusere han til arbeidardiktar ville vera feil. Aamodts far var kunstnaren Asbjørn Aamodt. Poeten hadde altså ein dobbel bakgrunn som gjorde at han kunne tolke ein tilsynelatande enkel arbeidskvardag på ein intellektuell, symbolsk måte.

Det gjeld dette meiningsmetta, fascinerande diktet, frå Knuter, Mulm og andre dikt (1980). Ved fyrste gjennomlesing vil vi oppfatta diktet som ei forteljing om to vidt ulike verder. På den eine sida høgtidstunda hjå dominikanarmunkane på veg til morgonmessa, til ære for Kristus, som døydde for syndene våre på krossen. På hi sida høyrer vi om arbeidaren i krana som har fått eit vanskeleg oppdrag: plassere ei to tonn tung støypeklokke i Uranienborg kyrkje i Oslo. Kranføraren – kanskje diktaren sjølv – har heilt andre, verdslege tankar: Han er oppgjeven over det farlege arbeidet, som har dispensasjon frå lovverket, og ser fram til alt er over, så han kan nyte bokkøl.

Kva er bodskapen? Ironisere over munkane som ikkje er i noka form for risiko, medan kranføraren må ha fritak frå lovverket, slik at han med fare for liv og helse kan få plassert klokka til messa deira? Så lett er det ikkje. Som Heming Gujord skriv i ein analyse av diktet, har diktet kosmiske perspektiv, der diktaren med ein Kristus-allusjon sjølv er krossfest «like over spiret».

I ein annan analyse peikar Claus Madsen på det faktum at bokkøl er ein «øl brygget af Paulanermunke», og at duene truleg viser til den heilage Frans av Assisis tale til fuglane – eit kjent motiv i kunsten. Fuglane høyrer til lufta, himmelen, og «orgonboks» viser til orgonskåpet, som ifylgje psykoanalysen kunne samle kosmisk energi.

Kanskje jamfører Aamodt Kristus ikkje med seg sjølv, men med «halvgærne sjøgutter og apekatter» – dei som verkeleg våga det aller siste: «gå opp leideren». Desse momenta får meg til å lesa diktet om att og om att. Diktet er gåtefullt som påsken sjølv.

Ronny Spaans

Påskedikt (tilegnet arbeidsmiljøloven)

Jeg sitter like over spiret på Uranienborg kirke,

i en omvendt orgonboks,

og ser munkene gå til morgenmesse i Dominikanerklosteret

med svarte kapper og bøyd hode.

Det eneste jeg makter å samle tankene om er bokkøl,

og å holde styr på den to tonn tunge støpeklokka,

som dingler mellom husveggene

i en 30 m lang mantelwire.

Selvsagt har snekkerne akkord,

selvsagt er det drøyt kubikkmeterstore kranhuset

først og fremst utstyrt med dispensasjon

fra arbeidstilsynet,

som med et vemodig uttrykk i øynene

unnslo å gå opp den 100 trinns loddrette leideren,

velegnet for halvgærne sjøgutter

og apekatter.

«Død» har en eller annen risset med kniv i jernkarmen,

og som et veldig kors hever krana seg over Majorstua,

mens jeg tenker på bokkøl,

og småsnakker med duene på kranarmen.

Bjørn Aamodt

Digital tilgang til DAG OG TID – heilt utan binding

Prøv ein månad for kr 49.
Deretter kr 199 per månad. Stopp når du vil.


Eller kjøp eit anna abonnement

Bjørn Aamodt (1944–2006) er omtala som metallarbeidar, men å redusere han til arbeidardiktar ville vera feil. Aamodts far var kunstnaren Asbjørn Aamodt. Poeten hadde altså ein dobbel bakgrunn som gjorde at han kunne tolke ein tilsynelatande enkel arbeidskvardag på ein intellektuell, symbolsk måte.

Det gjeld dette meiningsmetta, fascinerande diktet, frå Knuter, Mulm og andre dikt (1980). Ved fyrste gjennomlesing vil vi oppfatta diktet som ei forteljing om to vidt ulike verder. På den eine sida høgtidstunda hjå dominikanarmunkane på veg til morgonmessa, til ære for Kristus, som døydde for syndene våre på krossen. På hi sida høyrer vi om arbeidaren i krana som har fått eit vanskeleg oppdrag: plassere ei to tonn tung støypeklokke i Uranienborg kyrkje i Oslo. Kranføraren – kanskje diktaren sjølv – har heilt andre, verdslege tankar: Han er oppgjeven over det farlege arbeidet, som har dispensasjon frå lovverket, og ser fram til alt er over, så han kan nyte bokkøl.

Kva er bodskapen? Ironisere over munkane som ikkje er i noka form for risiko, medan kranføraren må ha fritak frå lovverket, slik at han med fare for liv og helse kan få plassert klokka til messa deira? Så lett er det ikkje. Som Heming Gujord skriv i ein analyse av diktet, har diktet kosmiske perspektiv, der diktaren med ein Kristus-allusjon sjølv er krossfest «like over spiret».

I ein annan analyse peikar Claus Madsen på det faktum at bokkøl er ein «øl brygget af Paulanermunke», og at duene truleg viser til den heilage Frans av Assisis tale til fuglane – eit kjent motiv i kunsten. Fuglane høyrer til lufta, himmelen, og «orgonboks» viser til orgonskåpet, som ifylgje psykoanalysen kunne samle kosmisk energi.

Kanskje jamfører Aamodt Kristus ikkje med seg sjølv, men med «halvgærne sjøgutter og apekatter» – dei som verkeleg våga det aller siste: «gå opp leideren». Desse momenta får meg til å lesa diktet om att og om att. Diktet er gåtefullt som påsken sjølv.

Ronny Spaans

Påskedikt (tilegnet arbeidsmiljøloven)

Jeg sitter like over spiret på Uranienborg kirke,

i en omvendt orgonboks,

og ser munkene gå til morgenmesse i Dominikanerklosteret

med svarte kapper og bøyd hode.

Det eneste jeg makter å samle tankene om er bokkøl,

og å holde styr på den to tonn tunge støpeklokka,

som dingler mellom husveggene

i en 30 m lang mantelwire.

Selvsagt har snekkerne akkord,

selvsagt er det drøyt kubikkmeterstore kranhuset

først og fremst utstyrt med dispensasjon

fra arbeidstilsynet,

som med et vemodig uttrykk i øynene

unnslo å gå opp den 100 trinns loddrette leideren,

velegnet for halvgærne sjøgutter

og apekatter.

«Død» har en eller annen risset med kniv i jernkarmen,

og som et veldig kors hever krana seg over Majorstua,

mens jeg tenker på bokkøl,

og småsnakker med duene på kranarmen.

Bjørn Aamodt

Emneknaggar

Fleire artiklar

Kvart år i perioden 1990–2021 har om lag éin million menneske globalt døydd som følgje av antibiotikaresistens.

Kvart år i perioden 1990–2021 har om lag éin million menneske globalt døydd som følgje av antibiotikaresistens.

Foto: Cornelius Poppe / NTB

HelseSamfunn

Framtidsrapport frå bakteriefronten

At antibiotika skal slutte å verke, er den store skrekken for helsevesenet verda over. Vi dykkar ned i den grundigaste prognosen som nokon gong er utført for dødsfall som følgje av motstandsdyktige bakteriar.

Christiane Jordheim Larsen
Kvart år i perioden 1990–2021 har om lag éin million menneske globalt døydd som følgje av antibiotikaresistens.

Kvart år i perioden 1990–2021 har om lag éin million menneske globalt døydd som følgje av antibiotikaresistens.

Foto: Cornelius Poppe / NTB

HelseSamfunn

Framtidsrapport frå bakteriefronten

At antibiotika skal slutte å verke, er den store skrekken for helsevesenet verda over. Vi dykkar ned i den grundigaste prognosen som nokon gong er utført for dødsfall som følgje av motstandsdyktige bakteriar.

Christiane Jordheim Larsen
Sauene er henta ned frå fjellet til garden til familien Lützen i Sydradalur for å bli klipte. Ein gong sa dei at ull var gull, men slik er det ikkje lenger. No blir det meste av ulla brend.

Sauene er henta ned frå fjellet til garden til familien Lützen i Sydradalur for å bli klipte. Ein gong sa dei at ull var gull, men slik er det ikkje lenger. No blir det meste av ulla brend.

Alle foto: Hallgeir Opedal

ReportasjeFeature

Om sau og sjølvstende

Amerika har Kennedy-klanen, Færøyane har Patursson-klanen – og 70.000 sauer.

Hallgeir Opedal
Sauene er henta ned frå fjellet til garden til familien Lützen i Sydradalur for å bli klipte. Ein gong sa dei at ull var gull, men slik er det ikkje lenger. No blir det meste av ulla brend.

Sauene er henta ned frå fjellet til garden til familien Lützen i Sydradalur for å bli klipte. Ein gong sa dei at ull var gull, men slik er det ikkje lenger. No blir det meste av ulla brend.

Alle foto: Hallgeir Opedal

ReportasjeFeature

Om sau og sjølvstende

Amerika har Kennedy-klanen, Færøyane har Patursson-klanen – og 70.000 sauer.

Hallgeir Opedal

les DAG OG TID.
Vil du òg prøve?

Her kan du prøve vekeavisa DAG OG TID gratis i tre veker.
Prøveperioden stoppar av seg sjølv.

Komplett

Papiravisa
Digital utgåve av papiravisa
Digitale artiklar
Digitalt arkiv
Lydavis

Digital

Digital utgåve av papiravisa
Digitale artiklar
Digitalt arkiv
Lydavis

Komplett

Papiravisa
Digital utgåve av papiravisa
Digitale artiklar
Digitalt arkiv
Lydavis

Digital

Digital utgåve av papiravisa
Digitale artiklar
Digitalt arkiv
Lydavis