Maskene kan vere så lyseblå eller blomstrete dei vil, det vi ser er augene. Det er dei som er ansiktet no, berre sjå.

Vi på felles folketransport ser mindre på småskjermen no. Ikkje berre fordi brillene doggar. Det kan bli for mykje med nyheiter støtt, og alt som veltar inn gjennom ei knøttlita rute. Inga maske held all verden ute, enten det er smittetal eller stemmetal. For mykje sjøl med dei små klikkesmila til småskjermbruk, degraderte til ei gul kule med ein strek med bøyg i begge endar og påpøsa hjarte og anna stæsh som ei anna pølse med alt. Stand in-smil, når vi vil ha originalen.

Men ikkje mykje heildekkande solbriller å sjå no, med hausten og maska som kom på oss. Det vi blir mint om, er kva som skjer i augene no, når ikkje munnen har hevd på merksemda, ikkje lenger er magneten for blikket: Det er også i augene vi ser kor trøytt eit menneske er, eller stressa – eller likeglad, sjølsagt. I alt dette har vi til samanlikning gåande eit maskelaust døme på når smilet manglar både oppe og nede, Vestens mest dominerande og mest kameraettersøkte tryne, ein trumpete og utgått geip som ikkje vil.

På bussen no, når alle levande munnar er dekte til, er det augene som rår, utan konkurranse. Opp der er det berre dei gode smila, dei som løfter seg over maskekanten, som når. Ingen ting er vel som eit godt, godt augesmil, eller?

Engel med vatn i augene heitte første diktsamlinga til Jon Fosse. Og Auge i vind ei seinare. Augun vassflyg, sa mor mi, når vinden var kvass. Fosse i fortetta utgåve, det. Ho nemnde ikkje venger. Men englar finst, du kjenner dei att på blikket. Idet eg skriv det, ser eg plutseleg – for meg – det reine og usminka ansiktet til ei nonne. Og ved sida av ho, det omhyggeleg sminka ansiktet til ei ung kvinne med hijab. Eller tørkle, som mor mi ville sagt. Same innramminga, same ovalen med to tydelege, nydelege auge i. Og frå kvart eit menneskeauge flyg det vatn rett som det er. Fell det tårer. Fell det sjel i dropeform, av godheit, nysgjerrigheit, moro. (Skjel frå auge, derimot ...) Ingen taper på å felle litt sjel, bli sett litt i sjela. Og ved maskefall, når desse tider er fortider, og maskene har vist oss augene på folk meir enn lenge nok, då skal vi sjå på sjelsettande tider. For frå no av er det i augene det skjer, kik inn i nokon, så får du sjå. Og la sjøl ditt smil lyse over oss, så får vi sjå. Maskering kan bli å kaste maska. Skal du sjå.

Tove Bakke

Tove Bakke er gjendiktar og omsetjar.

Sjå diktet til Jon Fosse på baksida.

Jon Fosse

Frå Engel med vatn i augene, Samlaget 1986