Reportasje
Sumarbrev frå ei tapt tid
Ein skal ikkje gråta over at tida går og at verda endrar seg, men det skader ikkje å reflektera over det.
Trouville er truleg kalla opp etter vikingen Thorulfr.
Foto: Kaj Skagen
Lytt til artikkelen:
Den namngjetne stranda i Trouville-sur-Mer i Normandie har sidan midten av 1800-talet vore favorittbadestaden for velståande parisarar. Her ligg eg og les Christoph Guilluys Le crépuscule de la France d’en haut om krisa for den franske samfunnseliten. Det nye klasseskiljet i Frankrike går mellom den urbane, nyliberalt orienterte bohem-middelstanden som bur i dei dynamiske bysentera, og «det perifere Frankrike», dei om lag 60 prosent av folket som gjennom den kapitalistiske globaliseringa er hamna i den sosiale og økonomiske bakevja utanfor metropolane. Det skriv Guilluy, geografen som i dei siste åra har vore ein markert deltakar i samfunnsdebatten. Med den nye klasseanalysen sin såg han opprøret til «dei gule vestane» ti år før det kom, skriv The Guardians Paris-korrespondent Jon Henly i artikkelen «Twilight of the Elites».
Seine-bukta strekkjer seg ut med konturane av Le Havre i det fjerne. Der havet går over i den vide himmelen, ser eg etter dei særmerkte fargesjatteringane som har fengsla målarane og gjort at kysten frå Cabourg i vest til Honfleur i aust vert kalla «vogga til impresjonismen». Bak meg ligg ei rekkje villaer i fantasirik kurstadstil, og mellom dei det palassliknande L’Hôtel des Roches noires, som Claude Monet måla i 1870. Der budde også forfattaren av På sporet av den tapte tid, Marcel Proust, nokre av dei mange gongene han vitja byen. I romansyklusen hans har kystbyen «Balbec» røyndas Trouville og Cabour som modellar. Av desse to nærliggjande småbyane er det endå i dag Trouville som har mest karakter, med ei klår bykjerne og typisk arkitektur med mange tradisjonelle fiskarhus. Byen har smale og høge husvære i tre høgder med berre eitt hovudrom i kvar etasje, tett i tett, med tronge gater og små smug langs vestsida av elva Touques. Elva renn frå Pont-l’Eveque, opphavsstaden til osten av same namn som hovudpersonen i Michel Houellebecqs Serotonin slit for å gjere like kjent som Camembert.
Anekdotar og hendingar
I Trouvilles nyare historie er det òg tett i tett med kunstnaranekdotar og litterære hendingar. Det var her, på stranda kor eg les Guilluy, at Gustave Flaubert som 15-åring møtte Elisa Schlésinger og vart umogeleg og endelaust forelska i den ti år eldre, gifte kvinna. Ho gikk att i livet hans som «fantôme de Trouville», og i forfattarskapen hans som inspirator til romanen L’Education Sentimentale om den unge Frédérics ulukkelege kjærleik til den eldre og vene fru Arnoux. I L’Hôtel des Roches noires var Maguerite Duras eigar av eit husvære. Eit konditori tilbyr ein «Menu Proust», det fins eit Hôtel Flaubert med ein Bovary-bar, og så bortetter.
Men det tok til med Alexandre Dumas, forfattaren av De tre musketerer og Greven av Monte Cristo. I 1831 kom han til Le Havre på leiting etter ein bortgøymd plass der han kunne bu og arbeide i nokre veker. Han fann fram til Trouville ved munninga av Touques. Her budde det den gong noko over 1000 sjeler som for det meste levde av fiske. Språket deira var utilgjengeleg for Dumas. Han måtte gjere seg forstått med teikn og mimikk, skriv han i sjølvbiografien sin. Fiskarane skjøna nok til at forfattaren fikk leigd seg inn ein plass. Etter dette kom Dumas fleire gonger attende til den vesle byen, og rekna seg for å vere «Trouvilles Columbus».
Digital tilgang – heilt utan binding
Prøv ein månad for kr 49.
Deretter kr 199 per månad. Stopp når du vil.
