– Eg har ei sterk uro i kroppen
Per Petterson er avhengig av undermedvitet når han diktar. Men under skrivinga av Menn i min situasjon ville det ikkje spele på lag.
– Når eg skriv «jeg» på første sida, kjenner eg meg heilt fri til å skrive kva eg vil, seier Per Petterson.
Foto: Vidar Ruud / NTB scanpix
Forfattaren som er omsett til over femti språk i enda fleire land, er ikkje meir trygg i skrivinga enn at då han strevde med nok ein roman om Arvid Jansen, skreiv han seg opp i eit hjørne og kom ikkje vidare. Han arbeidde langs ei linje som boka ikkje kunne ha, men lenge såg han ikkje det.
– Eg fekk hjelp til å skjøne at eg måtte skrive ubehagelege ting eg ikkje hadde lyst til å skrive. Sinnstilstandar, frykt, slikt du er redd for. Ikkje minst handla det om å skrive seg inn mot kjærleiksspråket, som mange menn ikkje kan. Vi er livredde for å bruke det, for da døyr vi, vi blir kledd nakne og så blir vi avviste. Men då anar dei heller ikkje kva dei går glipp av, slik ei kvinne seier til Arvid Jansen i romanen.
Det er kvinnene som bergar han, eller prøver å berge han, gjennom heile boka. Han legg merke til det og fortvilar over at han alltid kjem etterpå, det er ikkje han som tek initiativet.
Eg tenkjer ikkje slik når eg skriv, men når eg kjem på noko viktig, skriv eg det inn så fort eg kan. Eg synest det er litt feigt når forfattarar som har eit kjempepoeng dei veit om på førehand, held korta til brystet til side 133. Ta det på første side og sjå kva du får til!
Midt i Ut og stjæle hester står det at 15 år gamle Trond tek bussen heim aleine. Men så slår det meg: Han kjem jo ikkje til å sjå far sin igjen. Då må det inn med ein gong, så skriv eg: «Det var siste gang vi så hverandre.» Dermed fargar det det lesaren alt har lese, og det som følgjer etter. Og då treng eg ikkje tenkje på det meir.
– Men lesarane ønskjer seg gjerne eit plott med stigande spenningskurve?
Digital tilgang – heilt utan binding
Prøv ein månad for kr 49.
Deretter kr 199 per månad. Stopp når du vil.
