Prislønt makkverk
Når ein Harvard-professor vinn Pulitzer-prisen, kan vel ikkje boka hans vere dårleg?
Stephen Greenblatt er ein kjend litteraturforskar og professor ved Harvard. Den siste boka hans, The Swerve (2011), handlar dels om den romerske diktaren Lukrets og dels om Poggio Bracciolini som gjenoppdaga verket hans i eit tysk klosterbibliotek i 1417. Den amerikanske undertittelen er «How the world became modern», den britiske «How the renaissance began». RASKT BESTSELJAR Lukrets var tilhengjar av det atomistiske verdsbiletet til grekaren Epikur, og boktittelen er henta frå dette: Swerve (på latin: clinamen) er ei «brå vriding», i atoma, ei uføreseieleg rørsle, eit tilfelle, og Greenblatt hevdar at det var eit slikt tilfelle som var årsaka til at Lukrets’ verk ikkje gjekk tapt. I neste omgang var det så dette verket, med sitt atomistiske verdsbilete, som gjorde det mogeleg for verda å bli moderne.
Boka vart møtt med entusiastiske meldingar mellom anna i The New York Times, ho vart raskt ein bestseljar og ho har vunne ein storeslem av amerikanske prisar: Først National Book Award, så Pulitzerprisen og endeleg James Russell Lowell-prisen. I juryane sat det folk frå dei fremste akademiske institusjonane i landet, som Harvard, Yale, Princeton og Brown. Dette skulle jo borge for kvalitet, men det gjer det diverre ikkje, og den mottakinga boka har fått frå ekspertar på området, har vore mindre entusiastisk. LUNKEN KRITIKK Éin ting er at boka for det meste handlar om andre ting enn det tittelen lovar. Som renessanseforskaren Anthony Grafton skriv i The New York Review of Books: «We never quite learn, in the end, how the world became modern». Verre er det at, som Grafton skriv med understatement: «
The Swerve
is not always as accurate as one would wish.» Kollegaen John Monfasani, i Reviews in history, er endå meir kritisk. Her er ikkje rom for nokon detaljert kritikk av boka; eg har skrive ein lengre omtale av henne i seinaste nummer av Norsk litteraturvitenskapelig tidsskrift og skal berre peike på nokre hovudpunkt:
SUGGESTIV STIL
Greenblatt forklarer aldri kva han legg i omgrepet «moderne», men han ser ut til å meine at verda er moderne i den grad ho godtek Epikurs atomistiske verdsbilete og dei etiske konsekvensane Epikur (eller Greenblatt sjølv, skiljet er uklårt) dreg frå dette. Alt i innleiinga vert det klårt at føremålet med boka er å identifisere epikureismen ikkje berre med det moderne, men med alt som er godt og vakkert, inklusive kunsten og vitskapen.
Digital tilgang – heilt utan binding
Prøv ein månad for kr 49.
Deretter kr 199 per månad. Stopp når du vil.
