Politiske leverskadar
Det norske alkoholkonsumet har auka med nær 40 prosent på tjue år, mykje grunna auka tilgang og lågare pris. Likevel vil Høgre og Frp liberalisere alkoholpolitikken vidare.
Fylla har skulda for så mangt, og få vil nekte for at alkohol er av dei største helseproblema vi har. Alkoholskadar stel tusenvis av leveår, alkoholisme raserer familiar og skaper tragediar dagleg. Ingen kan seie sikkert kva samfunnskostnaden er i pengar, men ein rapport frå Oslo Economics i fjor anslo at alkoholmisbruk kostar Noreg 22 milliardar kroner årleg, det meste av det grunna sjukefråvær og uførleik. Dei siste åra har nordmenn i snitt truleg drukke meir alkohol enn nokon gong sidan 1870-åra.
Historisk høgt
Det som er sikkert, er at rusforskinga stort sett viser klar samanheng mellom det totale alkoholforbruket i eit land og det farlege misbruket. Og forbruket vårt har gått bratt oppover dei siste tjue åra. Den registrerte omsetnaden tilsvara i 2012 eit forbruk på 6,2 liter rein alkohol per nordmann over 15 år, syner tal frå Statistisk sentralbyrå (SSB), mot 4,55 liter i 1993. Det er ein auke på 36 prosent. Om ein inkluderer dei uregistrerte drikkevarene, frå svenskehandel, heimeproduksjon og smugling, er forbruket per innbyggjar truleg over 8 liter rein alkohol årleg.
Auken i alkoholforbruk viser att i sjukehusstatistikkane, syner ein Sirus-rapport frå 2011. Frå 1999 til 2010 auka til dømes sjukehusinnleggingane med alkoholrelaterte diagnosar – justert for folketal – med 64 prosent. Innleggingane for akutt alkoholforgifting auka med 132 prosent i same perioden. Utviklinga er ikkje heilt eintydig: Til dømes var det ein nedgang i direkte alkoholrelaterte dødsfall frå 1996 til 2012. Men hovudtendensen er at alkoholskadane aukar.
Historisk høgt
Forbruksauken ser ut til å ha stagnert dei aller siste åra, og den registrerte alkoholomsetnaden viste ein nedgang på 3,4 prosent frå 2011 til 2012. Men konsumet vårt er framleis svært høgt i ein historisk målestokk. Ifølgje tal frå Statens institutt for rusmiddelforsking (Sirus) var 2008 truleg året da den norske drikkinga igjen kom opp på nivået frå åra 1875 og 1876, som lenge hadde vore toppunktet i SSBs graf over alkoholomsetnad i Noreg (statistikken går attende til 1851). I 1870-åra vekte drikkinga stor debatt og folkeleg motstand: 1875 var til dømes året da Det Norske Totalafholdsselskab vart ein landsdekkjande organisasjon. I dag ser vi inga slik folkereising mot alkoholen.
Digital tilgang – heilt utan binding
Prøv ein månad for kr 49.
Deretter kr 199 per månad. Stopp når du vil.
