Kval og klima
Les også
Ole Arve Misund.
Foto: Jan Roald
Farvel til det gamle klyngetunet
Les også
Klima- og miljøminister Espen Barth Eide ved Troll-stasjonen under befaringa sist veke. Ein ny stasjon er venta å koste mellom to og tre milliardar.
Foto: Jo Randen / KLD
Dyre draumar i Dronning Maud Land
Les også
Ole Arve Misund.
Foto: Jan Roald
Farvel til det gamle klyngetunet
Les også
Klima- og miljøminister Espen Barth Eide ved Troll-stasjonen under befaringa sist veke. Ein ny stasjon er venta å koste mellom to og tre milliardar.
Foto: Jo Randen / KLD
Dyre draumar i Dronning Maud Land
I 1890-åra byrja norske fangstfolk og oppdagarar å ta del i utforskinga av Antarktis. I januar 1895 gjekk ei gruppe på åtte mann frå kvalfangstskipet «Antarctic» i land på Kapp Adare, og vart kanskje dei første som sette føtene på kontinentet. Fire år seinare var det sju nordmenn blant dei ti deltakarane i den første overvintringa i Antarktis. (Men ekspedisjonen bar namnet The British Antarctic Expedition.) Og i 1911 nådde ekspedisjonen til Roald Amundsen Sørpolen.
I mellomkrigstida fekk den norske kvalfangsten i Sørishavet og det sørlege Atlanterhavet stort omfang. Og det var omsynet til kvalfangarane som dreiv Noreg til landnåmet i sør. Bouvetøya vart erklært som norsk biland 1929, i 1931 kom kravet på Peter I øy, og i 1939 annekterte Noreg Dronning Maud Land i all hast, fordi Tyskland var i ferd med å gjere det same. Dette vart grunngjeve med norske oppdagingsferder i denne delen av Antarktis i 1920- og 30-åra.
Dronning Maud Land er eit enormt kakestykke, sju gonger større enn Noreg og ein sjettedel av heile Antarktis. Men påstanden om norsk herredøme fekk små konsekvensar. Antarktisekspedisjonen frå 1956 til 1960 etablerte basen Norway Station i Dronning Maud Land, men han vart overlaten til Sør-Afrika da ekspedisjonen vart avslutta. Denne forskinga var dels ei posisjonering i forkant av Antarktistraktaten. I 1961 la traktaten alle landkrava på is, og Noreg sende ikkje eigne ekspedisjonar til Antarktis på mange år. Krava om norsk suverenitet over Dronning Maud Land vart likevel aldri forlatne. Og sommaren 1989-90 vart den første Troll-basen sett opp ved Jutulsessen.
Er du abonnent? Logg på her for å lese vidare.
Digital tilgang til DAG OG TID – heilt utan binding
Prøv ein månad for kr 49.
Deretter kr 199 per månad. Stopp når du vil.
I 1890-åra byrja norske fangstfolk og oppdagarar å ta del i utforskinga av Antarktis. I januar 1895 gjekk ei gruppe på åtte mann frå kvalfangstskipet «Antarctic» i land på Kapp Adare, og vart kanskje dei første som sette føtene på kontinentet. Fire år seinare var det sju nordmenn blant dei ti deltakarane i den første overvintringa i Antarktis. (Men ekspedisjonen bar namnet The British Antarctic Expedition.) Og i 1911 nådde ekspedisjonen til Roald Amundsen Sørpolen.
I mellomkrigstida fekk den norske kvalfangsten i Sørishavet og det sørlege Atlanterhavet stort omfang. Og det var omsynet til kvalfangarane som dreiv Noreg til landnåmet i sør. Bouvetøya vart erklært som norsk biland 1929, i 1931 kom kravet på Peter I øy, og i 1939 annekterte Noreg Dronning Maud Land i all hast, fordi Tyskland var i ferd med å gjere det same. Dette vart grunngjeve med norske oppdagingsferder i denne delen av Antarktis i 1920- og 30-åra.
Dronning Maud Land er eit enormt kakestykke, sju gonger større enn Noreg og ein sjettedel av heile Antarktis. Men påstanden om norsk herredøme fekk små konsekvensar. Antarktisekspedisjonen frå 1956 til 1960 etablerte basen Norway Station i Dronning Maud Land, men han vart overlaten til Sør-Afrika da ekspedisjonen vart avslutta. Denne forskinga var dels ei posisjonering i forkant av Antarktistraktaten. I 1961 la traktaten alle landkrava på is, og Noreg sende ikkje eigne ekspedisjonar til Antarktis på mange år. Krava om norsk suverenitet over Dronning Maud Land vart likevel aldri forlatne. Og sommaren 1989-90 vart den første Troll-basen sett opp ved Jutulsessen.
Les også
Ole Arve Misund.
Foto: Jan Roald
Farvel til det gamle klyngetunet
Les også
Klima- og miljøminister Espen Barth Eide ved Troll-stasjonen under befaringa sist veke. Ein ny stasjon er venta å koste mellom to og tre milliardar.
Foto: Jo Randen / KLD
Dyre draumar i Dronning Maud Land
Fleire artiklar
Teikning: May Linn Clement
«Rørslene me skildrar som vipping, er gjerne større og kjem mindre tett enn dei me omtalar som vibrering.»
Foto: Agnete Brun
Med den monumentale boka Sjøfareren Erika Fatland gitt oss eit uvant, og skremmande, perspektiv på europeisk kolonialisme.
Moss–Horten-ferja er den mest trafikkerte i landet. Skjer det noko uføresett, som då dei tilsette blei tatt ut i LO-streik i fjor, veks køane på begge sider av fjorden.
Foto: Terje Bendiksby / AP / NTB
Ferja, ein livsnerve for mange, er eigd av folk vi ikkje aner kven er, utanfor vår kontroll.
Kongsbonden Johan Jógvanson bur i den Instagram-venlege bygda Saksun. Men sjølv om han skjeller ut turistar, er det ikkje dei han er forbanna på. Det er politikarane inne i Tórshavn.
Alle foto: Hallgeir Opedal
Turistinvasjonen har gjort Johan Jógvanson til den sintaste bonden på Færøyane.
Finansminister Trygve Slagsvold Vedum (Sp) på pressekonferanse etter framlegginga av statsbudsjettet måndag. For dei som er opptekne av klima, var ikkje budsjettet godt nytt.
Foto: Fredrik Varfjell / NTB
Kapitulasjon i klimapolitikken
Regjeringa veit ikkje om statsbudsjettet bidreg til å redusere eller å auke klimagassutsleppa. Derimot er det klart at det nasjonale klimamålet for 2030 ikkje blir nådd.