Per Anders Todal

peranders@dagogtid.no

Kring midten av 2010-talet hadde datakjemper som Google og Facebook falle i vanry. Dei vart kritiserte for monopolisering, maktmisbruk og moglege skadeverknader av verksemda deira. I tillegg hadde redsla for farane ved kunstig intelligens, den vi kjenner frå dystopiske science fiction-historier som Terminator, blitt sterkare. I 2014 sa fysikaren Stephen Hawking til BBC at realiseringa av ein ekte kunstig intelligens «tydde slutten for menneskeætta». Same år åtvara Oxford-filosof Nick Bostrom om det same i bestseljaren Superintelligence, og Elon Musk hevda at kunstig intelligens kunne vere farlegare enn atomvåpen.

Da den same Musk og ein handfull andre teknologiguruar møttest for å stifte OpenAI i 2015, var det med eit erklært idealistisk mål: å sikre at kunstig intelligens vart utvikla til beste for heile menneskeætta. Selskapet skulle drivast på idealistisk grunnlag, ikkje for profitt, og dele alle oppdagingane sine med verda.

Men å utvikle kunstig intelligens er skrekkeleg dyrt, og dei første donasjonane frå Musk og andre strekte ikkje til. I 2019 vart non-profit-modellen forlaten, og Microsoft spytta inn ti milliardar kroner i OpenAI. Giganten Amazon var allereie inne som donor frå starten, medan Elon Musk gjekk ut av styret i 2018.

OpenAI ber framleis nokre spor etter den opphavlege idealismen, ifølgje ein artikkel i The New York Times i april i fjor: Selskapet brukar framleis store ressursar på å førebygge at programma deira blir brukte til mellom anna desinformasjon, hatefulle ytringar, spamproduksjon eller å påverke politiske prosessar. (Ein mogleg biverknad: ChatGPT har alt fått kritikk for å vere politisk korrekt og venstreorientert i ein del av svara sine.)

Uansett: Det kommersielle potensialet er kolossalt, og all merksemda kring ChatGPT har gjort OpenAI enda meir attraktivt. No vurderer Microsoft å investere nye 100 milliardar kroner i selskapet og bli dominerande på eigarsida. Kan hende må OpenAI byte namn snart.