Eva Aalberg Undheim

eva@dagogtid.no

David Cameron har sagt at han ikkje angrar på å ha opna for ei folkerøysting, sjølv når Storbritannia no står utan ein avtale med EU og berre er ti veker unna skilsmissa.

Adam Holloway frå det konservative partiet var blant dei 81 parlamentarikarane som i 2011 gjorde opprør og fekk Cameron til å vurdere ei folkerøysting i utgangspunktet. Opprøret innebar at han måtte trekkje seg frå regjeringsposisjonen som parlamentskontakt for den dåverande europaministeren.

Denne veka har Holloway røysta imot avtalen med EU og for å late Theresa May halde fram som statsminister.

– Eg støttar ei konservativ regjering, men eg er blant dei som med tungt hjarte ønskjer eit leiarskifte. Theresa May er ei framståande kvinne, men du kan ikkje leie eit oppdrag når du sjølv ikkje trur på oppdraget. Eg trur ho og embetsverket hennar ser brexit som eit feilgrep frå det britiske folket, og eg trur dei ser det som ei plikt å avgrense skadeomfanget og halde Storbritannia så tett på EU som råd samstundes som det skal gå an å seie at vi går ut.

– Kva meiner du May bør gjere no?

– Vi bør førebu oss på å gå over på WTO-reglane for handel, og så bør vi i tillegg arbeide for størst mogleg samarbeid med EU, men som sjølvstendig land og heilt utanfor EU-institusjonane.

– May skal tilbake til parlamentet med ein plan for vegen vidare måndag. Kva må planen innehalde for at du skal støtte han?

– Vi må vekk frå backstop-posisjonen, der Nord-Irland vert handsama annleis enn resten av Storbritannia i alle fall. Men for å vere ærleg trur eg framleis det britiske folket røysta for å forlate EU, ikkje for å få ein ny type avtale.

– Dei andre partileiarane snakkar om alternativ som å opne for ei ny folkerøysting, å utsetje utmeldinga og å unngå ein hard brexit. Kva er mest truleg, slik du ser det?

– Eg går ikkje med på å bruke omgrepet hard brexit. Det finst verken nokon hard eller soft brexit. Det er omgrep konstruerte av dei som ikkje vil ut av EU. Anten er vi med i EU, eller så er vi ikkje det, og det britiske folket røysta for å gå ut, og det betyr ut av alle institusjonane. Faktum er at Storbritannia er ein av dei største økonomiane i verda, vi har språket som dominerer internett, vi er ein atomvåpenstat, vi har blant verdas beste universitet, vi har Samveldet av nasjonar som strekkjer seg over heile verda, og vi er den største utanlandske investoren i USA. Vi elskar Europa og europearar, men vi treng ikkje vere med i EU. Brexit er faktisk ein stor sjanse for det britiske folket, og dei såg det.

– Så du trur ikkje folk har endra meining sidan folkerøystinga?

– Eg meiner det vil vere feil å spørje dei igjen. Vi har spurt dei, og det vart sagt at det var den eine sjansen dei fekk til å seie kva dei meinte. Hadde det likevel vorte halde ei ny folkerøysting i morgon, med same spørsmål, trur eg oppriktig talt òg at endå fleire ville røysta for å gå ut. Slik ser det i alle fall ut i valkrinsen min.

– Kva trur du kjem til å skje framover?

– Eg veit sant å seie ikkje, men eg trur politikarane kjem til å svikte det britiske folket. Statsministeren sa ho no vil starte samtalar med dei andre partia og kome fram til ein avtale med dei om vegen vidare. Dei andre partia vil ikkje forlate EU, så det ser ikkje bra ut.

– Det har vorte snakka om eit «Norway plus»-alternativ. Kva er sannsynet for at de landar der?

– Eg veit ikkje, men de er ikkje i EU, og de må likevel følgje reglane for fri rørsle, som er det det britiske folket kategorisk røysta imot. Så sjølv om vi elskar nordmenn, trur eg ikkje vi ønskjer same opplegg som de har. Slik eg ser det, er det endå verre enn å vere medlem.

– I 2012 sa du til avisa Nationen at du personleg ikkje syntest Storbritannia skulle bryte med EU, men at landet burde gå tilbake til det folket røysta for i 1975 – ein europeisk økonomisk fellesskap av frie nasjonar, ikkje ein union. No støttar du kampanjen #standup4Brexit, som vil ut av både den felles marknaden og tollunionen. Kvifor har du endra syn?

– Tilbake i 2012 trur eg ikkje eingong eg innsåg kor bundne vi var av EU, at vi ikkje kunne inngå frihandelsavtalar, til dømes. Det trudde eg vi kunne. Dess meir eg har høyrt om kor tett integrerte vi er, dess meir ser eg brexit som ein stor sjanse. Eg ser EU og Brussel som ei stor, tung kule med lenkje som er festa i ankelen til Storbritannia. Dette er Storbritannias sjanse til å omfamne resten av verda, fri frå EU.

– Kva med dei negative konsekvensane med å forlate EU?

– Eg ser ikkje dei. Om vi gjekk over til WTO-reglar, er det sjølvsagt ting som må ordnast og finnast ut av i starten. Alt vil ikkje gå knirkefritt med det same, men eg er viss på at det går an å ordne opp i etter kvart. Og når eigen suverenitet er det vi får på kjøpet, veg det opp for alt anna, slik eg ser det.