Utanriks
Om krigen og «døde» bøker
Eg snakka nettopp med vener i Kyiv. Dei som forlét hovudstaden og så vende attende, treffer dei som vart verande, og utvekslar røynsler. Alle som kan, tek opp att arbeidet dei hadde tidlegare, så snøgt som råd.
Den styrtrike ukrainske politikaren og juristen Viktor Medvedtsjuk har rømt frå husarrest i Kyiv til tryggare omgivnader. Her på ei vitjing i 2019 hjå Vladimir Putin, gudfar til ein av sønene til Medvedtsjuk. Den tredje mannen er diktator i Kviterussland, der Medvedtsjuk har berga familieformuen.
Foto: Wikimedia Commons
Forleggjaren Mykola Kravtsjenko – som ikkje reiste frå Kyiv – held fram med å arbeide på manuskripta til unge forfattarar. Bror min sit saman med kona og katten Pepin i heimen deira nær Antonov flyfabrikk og lyttar til stilla.
Slik fortalde bror Misja kva dei driv med nett no. Tidlegare høyrde dei eksplosjonar utanfor vindauget døgnet rundt. Etter tre veker med dette, flytta dei til landsbyen, 150 kilometer frå Kyiv. Det var rolegare der, men òg svært forstyrrande. Eksplosjonane var lenger borte, men det verka som dei nærma seg.
Fleire og fleire menneske kjem attende til den ukrainske hovudstaden. Svært få dreg derifrå. Toga går i rute, og det er ledige sete også på dei mest populære strekningane. Ordføraren, Vitalij Klitsjko, har bede folk om å ikkje ha det altfor travelt med å vende attende. Byen treng tid til å løyse problem med matforsyningar, transport og helsestell. Eg veit at det alt er råd å reise til landsbyen vår frå Kyiv med buss. Men ruta går langs dårlege landsens vegar. Berre avgangstida vert opplyst; ingen veit kor lang tid reisa vil ta.
Vener som er komne attende til Kyiv, klagar over at så snart forbodet mot brennevin vart oppheva, braut konfliktane laus i butikkane. Det var tydeleg at ingen hadde bytt ut prislappane i avdelingane for vodka og whisky sidan starten på krigen, da spritforbodet vart innført.
Etterpå har prisane på alle andre varer auka monaleg, og prislappane vart oppdaterte, men brennevinsavdelingane vart ganske enkelt avstengde, og prislappane gløymde. Dagen før forbodet vart oppheva, gjekk prisane opp, men ingen hadde tid til å byte ut prislappane. Og slitne og stressa kundar fekk seg nokre traurige sjokk i kassen.
Det er framleis langt færre bilar i Kyiv-gatene enn før krigen. Det har gjort det mindre farleg for uerfarne unge å ta køyretimar. Mange av dei fekk eit dårleg rykte blant soldatane på militære sjekkpunkt, der alle bilar må stoppe slik at papir og bagasjerom kan kontrollerast. Dei unge sjåførane stoggar bilen på klumsete vis, og kveler ofte motoren, slik at soldatane må hjelpe til med å skuve bilen i gang for å rydde vegen.
Digital tilgang – heilt utan binding
Prøv ein månad for kr 49.
Deretter kr 199 per månad. Stopp når du vil.
