Trump lurer heile verda med dobbel nekting
Medan presidenten haustar raseri, omskaper regjeringa hans USA.
Framtidige historikarar kjem til å nemne Helsingfors, men spørsmålet dei vil stille, om dei er dyktige, er: Kva var det Trump og Putin diskuterte privat, med berre tolkane til stades?
Foto: Kevin Lamarque/Reuters/NTB scanpix
Eg har mange vener som hatar Donald Trump. Dei fleste er liberale, akademiske typar som hatar han på same måten som foreldra eller besteforeldre deira hata Richard Nixon. Hatet deira døyvast av det faktumet at Trump nett no ikkje bombar eller invaderer eit framandt land. Hugs at det var anti-Vietnam-rørsla som heva det å hate Nixon over partipolitikken. (Sjølv om Nixon insisterte på at han freista avslutte ein krig som demokratane hadde sett i gang, trudde dei aldri på han.)
Langt djupare stikk hatet mot Trump frå «Never Trump»-republikanarane. Mange av dei er eller var neokonservative, så pasifisme er ikkje eitt av særtrekka deira. Av og til trur eg verkeleg at om Trump erklærte krig mot nokon – ideelt sett Russland, men dei hadde godteke Iran eller Syria òg – ville dei ha tilgjeve han alt.
Never-Trumparane hatar Trump av heilt andre grunnar enn dei liberale venene mine. Liberalarar hatar Trump fordi dei trur han er kjønnsdiskriminerande, rasist, skurk og bajas. Never-Trumparar likar heller ikkje desse sidene ved han noko særleg, men dei hatar han på grunn av utanrikspolitikken hans. Dei trur på frihandel. Han er proteksjonist. Dei ønskjer å spreie demokrati. Han likar autoritære leiarar. Særleg likar han Vladimir Putin. Ettersom dei voks opp under den kalde krigen, avskyr never-Trumparane den tidlegare KGB-agenten Putin. I 2016 var det neokonservative, ikkje liberalarar, som var dei første til å merke at noko mistenkeleg gjekk føre seg mellom valkampanjen til Trump og russarane.
Ein av never-Trump-venene mine sender meg ofte e-post med lenker til artiklar han har lese. I hovudsak fortel alle tekstane det same: at Trump er den verste presidenten i USAs historie.
For tre-fire veker sidan, etter at Trump møtte Putin, sa emnelina i e-postane hans alt. «Stunda var komen for Trump til å stå opp for USA. Han valde å bøye seg – The Washington Post.» Så kom: «Kva grep er det Putin har på Trump? – The Atlantic.» Og neste: «Etter Helsingfors lyt alle ansvarlege medlemar av Trumps nasjonale tryggingsgruppe trekkje seg – Slate.» Og: «Under toppmøtet svik Trump landet sitt til fordel for Russland så alle kan sjå det – New York magazine.»
For første gong byrja eg synast synd om den stakkars, mørbanka innboksen min: «Den mest bisarre delen av den katastrofale pressekonferansen til Trump var då han heidra Putin – Slate»; «Trump er eit sørgjeleg flaut vrak av ein mann – The Washington Post»; «Er dette den mest latterlege nektinga frå Trump si side til no? – The Washington Post.»
Og til slutt, nådestøyten: «Stanken frå Trumps avskyelege framsyning vert stadig meir ròten – The Washington Post».
Ikkje sidan Jane Austen har ei sanning vore så allment godteke: Toppmøtet i Helsingfors var ein mildt sagt fullkomen katastrofe. Til og med Newt Gingrich måtte vedgå at kommentarane til Trump i Helsingfors var «det største feilgrepet sidan han vart president».
Det ville visseleg krevje huda til eit nashorn og ein nakke av rein messing å forsvare presidentens erklæring i Helsingfors om at han halla meir i retning av å tru på Putin enn sin eigen etterretningssjef, Dan Coats, når det galdt russisk innblanding i 2016-valet. Men kvifor bry seg med å gjere det? Dagen etter var
«Eg ser ingen grunn til at det skulle vere (Russland)» blitt til «Eg ser ingen grunn til at det ikkje skulle vere Russland». Som på stikkord kom nye raseriutbrot frå så vel liberalarar som never-Trumparar.
Kor mykje raseri har folk att? Eg spår at dei går tomme for raseri før Trump går tom for dobbel nekting. Dei gløymer at denne forma for mildt sagt fullkomen katastrofe er ein heilt sentral del av Trumps modus operandi. Kjem du i hug Charlottesville? Utsegna som verka bagatellisere rolla til tilhengjarane av kvitt overherredøme? Den motvillig angrande utsegna som trekte den opphavlege utsegna attende? Utsegna som svekte den angrande utsegna? Det var for elleve månader sidan. Du hugsar Access Hollywood? Og alle dei andre mildt sagt fullkomne katastrofane i 2016 som ikkje hindra denne mannen i å bli president?
Å ikkje eige skam tyder at ein ikkje bryr seg om ein seier noko skamleg, før ein motseier seg sjølv og motseier seg sjølv ein gong til. Dette er ein av Trumps velprøvde teknikkar for å halde på det totale overtaket i den globale nyhendestraumen. Overtaket er så komplett no at det mest ikkje finst andre politiske nyhende.
Vi er alle thaigutar, fanga i ei grotte kalla Trump. Forskjellen er at det ikkje kjem bergingsdykkarar.
Så lenge media godtek at det er han aleine som er forteljinga, er dei følgjande to tinga sanne. For det første er det ingen som bryr seg om kva andre delar av styresmakta gjer. Høgsteretten? Sentralbanken? Forsvarsdepartementet? Er det nokon som veit kva desse heldt på med i førre veke? For det andre, om ingen bryr seg om resten av styringsapparatet, kan det stillfarande halde fram med dei viktige juridiske, økonomiske og strategiske endringane som presidentperioden til Trump til slutt vil bli hugsa for. Medan de alle var besette av Trump, dreiv høgsteretten målmedvite mot høgre, sentralbanken freista kjøle ned ein galopperande økonomi og Pentagon fekk ei fullstendig overhaling under James Mattis, forsvarsministeren.
Framtidige historikarar kjem til å nemne Helsingfors, men spørsmålet dei vil stille, om dei er dyktige, er: Kva var det Trump og Putin diskuterte privat, med berre tolkane til stades? Om eg kjenner Putin rett, var det det store geopolitiske biletet. Lat meg freiste å gisse på kva som vart sagt.
VP: Kva er vitsen med å vere usamde heile tida, Donald?
DT: Har ikkje peiling.
VP: Desse sanksjonane er det den korrupte Kongressen din som har stelt i stand. Dei er meiningslause. Eg gjev aldri Krim attende, og det veit du.
DT: Det er eit faktum.
VP: Det er sant at eg av og til freistar likvidere dei politiske motstandarane mine, nokre gonger på framande stader som Salisbury. Stundom lukkast eg ikkje, men ditt CIA har halde på med den typen skitne jobbar i uminnelige tider.
DT: Det nyttar ikkje å nekte for det.
VP: Kven er dei verkelege fiendane dine?
DT: Kinesarane. Iranarane. Eg er temmeleg lei av tyskarane òg.
VP: Du talar mitt språk. Eg set ikkje særleg pris på desse folka, eg heller. Slik ser eg på det. Om du og eg kan arbeide samen, så kan eg hjelpe deg og du hjelpe meg. Vi vert einige om Midtausten. Vi lurer iranarane – eg treng dei ikkje lenger i Syria. Vi skvisar kinesarane før dei tek over verda, inkludert bakgarden min i Sentral-Asia. Og så minner vi tyskarane på kor redde dei er for oss og kor mykje dei treng dykk.
DT: Dette likar eg.
VP: Det er berre éin ting, Donald.
DT: Kva er det?
VP: Ingen må finne ut kva vi nettopp vart einige om. Så når vi held pressekonferanse, ver viss på at du spelar det vanlege spelet med pressa.
DT: Overlat det til meg.
VP: Du veit kva historikarane ein vakker dag vil kalle deg og meg, Donald?
DT: Nei – kva då?
VP: Dobbelnektingane.
DT: Kvifor ikkje!
Niall Ferguson
Einerett: The Sunday Times /
Dag og Tid
Omsett av Lasse H. Takle.
Niall Ferguson og Paul Krugman skriv denne spalta annakvar veke.
Er du abonnent? Logg på her for å lese vidare.
Digital tilgang til DAG OG TID – heilt utan binding
Prøv ein månad for kr 49.
Deretter kr 199 per månad. Stopp når du vil.
Eg har mange vener som hatar Donald Trump. Dei fleste er liberale, akademiske typar som hatar han på same måten som foreldra eller besteforeldre deira hata Richard Nixon. Hatet deira døyvast av det faktumet at Trump nett no ikkje bombar eller invaderer eit framandt land. Hugs at det var anti-Vietnam-rørsla som heva det å hate Nixon over partipolitikken. (Sjølv om Nixon insisterte på at han freista avslutte ein krig som demokratane hadde sett i gang, trudde dei aldri på han.)
Langt djupare stikk hatet mot Trump frå «Never Trump»-republikanarane. Mange av dei er eller var neokonservative, så pasifisme er ikkje eitt av særtrekka deira. Av og til trur eg verkeleg at om Trump erklærte krig mot nokon – ideelt sett Russland, men dei hadde godteke Iran eller Syria òg – ville dei ha tilgjeve han alt.
Never-Trumparane hatar Trump av heilt andre grunnar enn dei liberale venene mine. Liberalarar hatar Trump fordi dei trur han er kjønnsdiskriminerande, rasist, skurk og bajas. Never-Trumparar likar heller ikkje desse sidene ved han noko særleg, men dei hatar han på grunn av utanrikspolitikken hans. Dei trur på frihandel. Han er proteksjonist. Dei ønskjer å spreie demokrati. Han likar autoritære leiarar. Særleg likar han Vladimir Putin. Ettersom dei voks opp under den kalde krigen, avskyr never-Trumparane den tidlegare KGB-agenten Putin. I 2016 var det neokonservative, ikkje liberalarar, som var dei første til å merke at noko mistenkeleg gjekk føre seg mellom valkampanjen til Trump og russarane.
Ein av never-Trump-venene mine sender meg ofte e-post med lenker til artiklar han har lese. I hovudsak fortel alle tekstane det same: at Trump er den verste presidenten i USAs historie.
For tre-fire veker sidan, etter at Trump møtte Putin, sa emnelina i e-postane hans alt. «Stunda var komen for Trump til å stå opp for USA. Han valde å bøye seg – The Washington Post.» Så kom: «Kva grep er det Putin har på Trump? – The Atlantic.» Og neste: «Etter Helsingfors lyt alle ansvarlege medlemar av Trumps nasjonale tryggingsgruppe trekkje seg – Slate.» Og: «Under toppmøtet svik Trump landet sitt til fordel for Russland så alle kan sjå det – New York magazine.»
For første gong byrja eg synast synd om den stakkars, mørbanka innboksen min: «Den mest bisarre delen av den katastrofale pressekonferansen til Trump var då han heidra Putin – Slate»; «Trump er eit sørgjeleg flaut vrak av ein mann – The Washington Post»; «Er dette den mest latterlege nektinga frå Trump si side til no? – The Washington Post.»
Og til slutt, nådestøyten: «Stanken frå Trumps avskyelege framsyning vert stadig meir ròten – The Washington Post».
Ikkje sidan Jane Austen har ei sanning vore så allment godteke: Toppmøtet i Helsingfors var ein mildt sagt fullkomen katastrofe. Til og med Newt Gingrich måtte vedgå at kommentarane til Trump i Helsingfors var «det største feilgrepet sidan han vart president».
Det ville visseleg krevje huda til eit nashorn og ein nakke av rein messing å forsvare presidentens erklæring i Helsingfors om at han halla meir i retning av å tru på Putin enn sin eigen etterretningssjef, Dan Coats, når det galdt russisk innblanding i 2016-valet. Men kvifor bry seg med å gjere det? Dagen etter var
«Eg ser ingen grunn til at det skulle vere (Russland)» blitt til «Eg ser ingen grunn til at det ikkje skulle vere Russland». Som på stikkord kom nye raseriutbrot frå så vel liberalarar som never-Trumparar.
Kor mykje raseri har folk att? Eg spår at dei går tomme for raseri før Trump går tom for dobbel nekting. Dei gløymer at denne forma for mildt sagt fullkomen katastrofe er ein heilt sentral del av Trumps modus operandi. Kjem du i hug Charlottesville? Utsegna som verka bagatellisere rolla til tilhengjarane av kvitt overherredøme? Den motvillig angrande utsegna som trekte den opphavlege utsegna attende? Utsegna som svekte den angrande utsegna? Det var for elleve månader sidan. Du hugsar Access Hollywood? Og alle dei andre mildt sagt fullkomne katastrofane i 2016 som ikkje hindra denne mannen i å bli president?
Å ikkje eige skam tyder at ein ikkje bryr seg om ein seier noko skamleg, før ein motseier seg sjølv og motseier seg sjølv ein gong til. Dette er ein av Trumps velprøvde teknikkar for å halde på det totale overtaket i den globale nyhendestraumen. Overtaket er så komplett no at det mest ikkje finst andre politiske nyhende.
Vi er alle thaigutar, fanga i ei grotte kalla Trump. Forskjellen er at det ikkje kjem bergingsdykkarar.
Så lenge media godtek at det er han aleine som er forteljinga, er dei følgjande to tinga sanne. For det første er det ingen som bryr seg om kva andre delar av styresmakta gjer. Høgsteretten? Sentralbanken? Forsvarsdepartementet? Er det nokon som veit kva desse heldt på med i førre veke? For det andre, om ingen bryr seg om resten av styringsapparatet, kan det stillfarande halde fram med dei viktige juridiske, økonomiske og strategiske endringane som presidentperioden til Trump til slutt vil bli hugsa for. Medan de alle var besette av Trump, dreiv høgsteretten målmedvite mot høgre, sentralbanken freista kjøle ned ein galopperande økonomi og Pentagon fekk ei fullstendig overhaling under James Mattis, forsvarsministeren.
Framtidige historikarar kjem til å nemne Helsingfors, men spørsmålet dei vil stille, om dei er dyktige, er: Kva var det Trump og Putin diskuterte privat, med berre tolkane til stades? Om eg kjenner Putin rett, var det det store geopolitiske biletet. Lat meg freiste å gisse på kva som vart sagt.
VP: Kva er vitsen med å vere usamde heile tida, Donald?
DT: Har ikkje peiling.
VP: Desse sanksjonane er det den korrupte Kongressen din som har stelt i stand. Dei er meiningslause. Eg gjev aldri Krim attende, og det veit du.
DT: Det er eit faktum.
VP: Det er sant at eg av og til freistar likvidere dei politiske motstandarane mine, nokre gonger på framande stader som Salisbury. Stundom lukkast eg ikkje, men ditt CIA har halde på med den typen skitne jobbar i uminnelige tider.
DT: Det nyttar ikkje å nekte for det.
VP: Kven er dei verkelege fiendane dine?
DT: Kinesarane. Iranarane. Eg er temmeleg lei av tyskarane òg.
VP: Du talar mitt språk. Eg set ikkje særleg pris på desse folka, eg heller. Slik ser eg på det. Om du og eg kan arbeide samen, så kan eg hjelpe deg og du hjelpe meg. Vi vert einige om Midtausten. Vi lurer iranarane – eg treng dei ikkje lenger i Syria. Vi skvisar kinesarane før dei tek over verda, inkludert bakgarden min i Sentral-Asia. Og så minner vi tyskarane på kor redde dei er for oss og kor mykje dei treng dykk.
DT: Dette likar eg.
VP: Det er berre éin ting, Donald.
DT: Kva er det?
VP: Ingen må finne ut kva vi nettopp vart einige om. Så når vi held pressekonferanse, ver viss på at du spelar det vanlege spelet med pressa.
DT: Overlat det til meg.
VP: Du veit kva historikarane ein vakker dag vil kalle deg og meg, Donald?
DT: Nei – kva då?
VP: Dobbelnektingane.
DT: Kvifor ikkje!
Niall Ferguson
Einerett: The Sunday Times /
Dag og Tid
Omsett av Lasse H. Takle.
Niall Ferguson og Paul Krugman skriv denne spalta annakvar veke.
Vi er alle thaigutar, fanga i ei grotte kalla Trump. Forskjellen er at det ikkje kjem bergingsdykkarar.
Fleire artiklar
Gunnhild Øyehaug har skrive bøker i mange sjangrar etter diktdebuten i 1998. Ho er også lærar ved Skrivekunstakademiet i Hordaland.
Foto: Helge Skodvin
Bulletinar frå ein medviten romanperson
Gunnhild Øyehaug skriv friskt og morosamt om draum og røynd i metaland.
VINNAREN: På søndag vart Herbert Kickls Fridomsparti (FPÖ) for første gongen største parti i det austerrikske parlamentsvalet. Får partiet makt, vil dei jobbe for å oppheve sanksjonar mot Russland.
Foto: Lisa Leutner / Reuters/ NTB
Politikk i grenseland
Austerrikarane ser på seg sjølv som ein fredsnasjon. Likevel røystar ein tredel på prorussiske høgrepopulistar.
Butikkvindauge i Worth Avenue i Palm Beach i Florida.
Alle foto: Håvard Rem
Det blonde reservatet
PALM BEACH: Krig og folkevandring verkar inn på alle vestlege val. Eit amerikansk presidentval kan verka andre vegen òg.
Joaquin Phoenix spelar hovudrolla som Joker.
Foto: Warner Bros. Discovery
Dyster dobbeldose
Denne runden med Jokeren ber det same mørket med nye tonar.
I hamnebassenget om lag her lét Dia í Geil seg døype grytidleg ein kald oktobersøndag for snart 150 år sidan. Det var starten på vekkinga som gjorde Brø¿rasamkoman til eit livskraftig samfunn som framleis styrer mykje på Færøyane.
Alle foto: Hallgeir Opedal
Om Gud og lausriving
Siste dag i oktober i 1880 lét Dia í Geil seg døype i hamnebassenget i Tórshavn, og etter det skulle Færøyane aldri bli det same.