Smeltinga skiplar fjordane
Smeltinga til breane kan òg få følgjer for oppdrettsnæringa og for livet i norske fjordar, meiner Jostein Bakke.
Isbreane spelar mange ulike roller i norsk natur. Ei av dei minst påakta er påverknaden brevatnet har på livet i norske fjordar. Smeltevatnet som renn ned fjellsidene i sommarhalvåret, er med på å drive vassirkulasjonen i fjordsystema.
– Når avrenninga frå breane minkar i framtida, kjem det til å endre syklusen til vatnet i fjordane, seier Jostein Bakke.
– Bresmeltinga forsyner fjordane med ferskvatn heile sommaren, og dette set fart på sirkulasjonen. Det ferskvatnet som sig utover fjorden, er med på å trekkje kystvatn inn.
Om smeltevatnet om sommaren blir borte, vil det endre heile fjordsystemet, meiner Bakke.
– Sirkulasjonen i fjordane er noko av fundamentet for oppdrettsnæringa. Ein kan meine mykje om oppdrett, men det er ei viktig næring mange stader. Og når breane forsvinn, er det òg eit stort eksperiment med økosystema i fjordane.
Er du abonnent? Logg på her for å lese vidare.
Digital tilgang til DAG OG TID – heilt utan binding
Prøv ein månad for kr 49.
Deretter kr 199 per månad. Stopp når du vil.
Isbreane spelar mange ulike roller i norsk natur. Ei av dei minst påakta er påverknaden brevatnet har på livet i norske fjordar. Smeltevatnet som renn ned fjellsidene i sommarhalvåret, er med på å drive vassirkulasjonen i fjordsystema.
– Når avrenninga frå breane minkar i framtida, kjem det til å endre syklusen til vatnet i fjordane, seier Jostein Bakke.
– Bresmeltinga forsyner fjordane med ferskvatn heile sommaren, og dette set fart på sirkulasjonen. Det ferskvatnet som sig utover fjorden, er med på å trekkje kystvatn inn.
Om smeltevatnet om sommaren blir borte, vil det endre heile fjordsystemet, meiner Bakke.
– Sirkulasjonen i fjordane er noko av fundamentet for oppdrettsnæringa. Ein kan meine mykje om oppdrett, men det er ei viktig næring mange stader. Og når breane forsvinn, er det òg eit stort eksperiment med økosystema i fjordane.
Fleire artiklar
Familien Nerdrum ved garden i Stavern.
Foto: Agnete Brun / NRK
Ikkje alt er politikk
Politiseringa av Nerdrum-familien er påfallande i lys av kor upolitisk Nerdrum eigentleg er.
Eit langt utdanningsløp kan by på store utfordringar for dei som har ADHD. Eit aukande antal vaksne oppsøker helsetenesta, inkludert dyre privatklinikkar, for å få ein diagnose.
Foto: Gorm Kallestad / AP / NTB
– ADHD-diagnosen skal henge høgt
Det har vore ein kraftig auke i talet på ADHD-diagnosar og bruken av ADHD-medisin dei siste åra. Blir diagnosen utvatna når kjendisar snakkar han opp?
Forfattar og siviløkonom Martin Bech Holte har vore både forskar i samfunnsøkonomi og leiar i næringslivet.
Foto: Agnete Brun
Når rikdom blir eit problem
Martin Bech Holte kjem med ein diskutabel analyse og friske fråspark i Landet som ble for rikt.
Torje Hommedal Knausgård tek mastergrad i fransk ved Universitetet i Oslo. Lea Marie Krona gjer det same i tysk. Dei har få å sitje i kollokviegruppe med.
Foto: Sigurd Arnekleiv Bækkelund
Framandspråka forsvinn
Tilgangen på framandspråk er større enn nokon gong. Likevel er det stadig færre som vil studere dei.
Jørgen Boassen har vorte kjend langt utanfor Grønlands grenser etter at han viste Donald Trump jr. omkring i Nuuk.
Foto: Christiane Jordheim Larsen
Alle auge på Grønland
NUUK, GRØNLAND: 2025 starta med vaksenopplæring om Grønlands geopolitiske betyding. Saman med store delar av den vestlege pressa har eg følgt spora etter Donald Trump jr. i hovudstaden Nuuk.
Papiravisa