JavaScript is disabled in your web browser or browser is too old to support JavaScript. Today almost all web pages contain JavaScript, a scripting programming language that runs on visitor's web browser. It makes web pages functional for specific purposes and if disabled for some reason, the content or the functionality of the web page can be limited or unavailable.

Takk for at du vil dele artikkelen

Den du deler artikkelen med, kan lese og eventuelt lytte til heile artikkelen.
Det gjer vi for at fleire skal oppdage DAG OG TID.

Namnet ditt vert synleg for alle du deler artikkelen med.

Samfunn

Slutt å kalle Trump populist

Bodskap til dykk i nyheitsmedia som held fram med å kalle Donald Trump «populist»: Eg trur ikkje det ordet tyder det de trur det tyder.

Kvar veke les vi inn utvalde artiklar, som abonnentane våre kan lytte til.
Lytt til artikkelen
President Donald Trump på Tampa Bay Technical High School i Florida 31. juli. Trump er ingen ven av arbeidsfolk i USA, slik plakaten bak han tyder på, meiner Paul Krugman.

President Donald Trump på Tampa Bay Technical High School i Florida 31. juli. Trump er ingen ven av arbeidsfolk i USA, slik plakaten bak han tyder på, meiner Paul Krugman.

Foto: Carlos Barria / Reuters / NTB scanpix

President Donald Trump på Tampa Bay Technical High School i Florida 31. juli. Trump er ingen ven av arbeidsfolk i USA, slik plakaten bak han tyder på, meiner Paul Krugman.

President Donald Trump på Tampa Bay Technical High School i Florida 31. juli. Trump er ingen ven av arbeidsfolk i USA, slik plakaten bak han tyder på, meiner Paul Krugman.

Foto: Carlos Barria / Reuters / NTB scanpix

5557
20180810
5557
20180810

Det er sant at Trump framleis ved somme høve opptrer som ein som forsvarar interessene til vanlege amerikanske arbeidsfolk mot eliten. Og eg vil tru at omfamninga hans av kvit nasjonalisme på eit vis gjev ei røyst til vanlege amerikanarar som deler rasismen hans, men har kjent seg ute av stand til å målbere fordommane sine offentleg.

Men han har vore president i eitt og eit halvt år. Det er tid nok til å bli vurdert etter kva han gjer, ikkje etter kva han seier. Og regjeringa hans har vore nådelaust mot arbeidsfolk på alle frontar. Trump er om lag like populistisk som han er gudeleg – det vil seie: ikkje i det heile.

Lat oss starte med skattepolitikken. Der har Trumps største lovgjevingsbragd vore eit skattekutt som i hovudsak kjem selskapa til gode – skattenivået deira har falle dramatisk – og ikkje gjort noko som helst for å auke lønene. Skattekuttet gjer så lite for vanlege amerikanarar at republikanarane har slutta å bruke det i valkampar. Likevel har regjeringa lufta tanken om å nytte eit presidentdekret (noko som truleg ville vere ulovleg) til å redusere skattane for dei rike med 100 milliardar dollar ekstra.

Og så er det helsepolitikken, der Trump har mislukkast i å avskaffe Obamacare, noko som ville vore eit hardt slag mot arbeidarfamiliar. I staden har han engasjert seg i ein sabotasjekampanje som kan ha auka forsikringspremiane med bortimot 20 prosent i høve til det dei elles ville ha vore. Det er ikkje til å unngå at denne premieauken råkar hardast dei familiane som tener akkurat litt for mykje til å kunne subsidierast, det vil seie det øvre sjiktet av arbeidarklassa. I arbeidspolitikken har Trump-regjeringa gjort framstøytar på fleire frontar for å fjerne forskrifter som har verna arbeidarar mot utbytting, skadar og meir.

Men direkte politikk fortel ikkje heile historia. Ein bør sjå på utnemningane Trump har gjort òg. Når det gjeld politikk som får følgjer for arbeidarar, har Trump skapt eit team av kompisar. Så å seie kvar viktig stilling har gått til ein lobbyist eller nokon med sterke finansielle bindingar til næringslivet. Arbeidarinteresser har ingen representasjon i det heile.

Nominasjonen av Brett Kavanaugh til høgsterett fortener særleg merksemd. Det er mykje vi ikkje veit om Kavanaugh, til dels fordi republikanarar i Senatet blokkerer krava frå demokratar om meir informasjon. Men det vi veit, er at han er ekstremt arbeidarfiendtleg – langt til høgre for mainstream og monaleg til høgre for dei fleste republikanarane.

Det mest kjende dømet på det radikale arbeidarfiendtlege synet hans er då han argumenterte for at SeaWorld ikkje skulle ha noko erstatningsansvar etter at ein tamd spekkhoggar drap ein av dei tilsette, fordi offeret burde ha vore klar over risikoen då ho tok jobben. Men Kavanaugh har mykje meir arbeidarfiendtleg ekstremisme på rullebladet.

Når vi veit at Kavanaugh, om utnemninga blir stadfesta, kjem til å vere med lenge, er denne ekstremismen nok til å gjere det rimeleg å avvise nominasjonen – særleg når ekstremismen kjem i tillegg til Kavanaughs støtte til uavgrensa presidentmakt og kva det no elles er i historia hans republikanarar freistar skjule.

Men kvifor skulle Trump, den sjølvproklamerte velgjeraren for amerikanske arbeidarar, velje ein slik ein? Kvifor gjer han alt det han gjer for å skade det same folket som fekk han inn i Det kvite huset?

Eg kjenner ikkje svaret, men eg trur at den vanlege forklaringa – at Trump, som er både lat og eineståande uvitande om politiske detaljar, vart uforvarande overtydd av republikansk ortodoksi – både undervurderer presidenten og får han til å verke snillare enn han er.

Når ein ser Trump i aksjon, er det vanskeleg å unngå inntrykket av at han er fullt på det reine med at han straffar sitt eige veljargrunnlag. Men han er ein mann som likar å audmjuke andre, i stort og i smått. Eg trur at han beint fram nyt å sjå tilhengjarane følgje han til og med når han svik dei.

Faktisk kjem vanvørdnaden hans for arbeidarklasseveljarar ope fram i lyset. Kjem du i hug «eg elskar dei med lite utdanning»? Hugsar du skrytet om at han kunne skyte nokon på Fifth Avenue utan å miste veljarar?

Kva motivasjonen hans enn måtte vere, er Trump i aksjon det motsette av ein populist. Og nei, handelskrigen hans endrar ikkje det. William McKinley, som var president i nokre av USAs mest gylne år mellom borgarkrigen og første verdskrigen etter å ha vunne over ein populistisk motkandidat, var òg proteksjonist. Dessutan vert Trumps handelskrig ført på ein måte som er til maksimal skade for amerikanske arbeidarar, i byte mot minimal vinst.

Trump er ikkje populist, men ein patologisk løgnhals, den mest uærlege mannen som nokon gong har hatt ei høgare stilling i USA. Og påstanden om at han står på amerikanske arbeidarar si side i tjukt og tynt, er ei av dei største løgnene hans.

Det fører meg attende til bruken media gjer av nemninga «populist». Når du nyttar det ordet om Trump, er du i røynda medskuldig i løgna hans – særleg om du gjer det i samband med presumptivt objektiv journalistikk.

Og du treng ikkje gjere dette. Du kan skrive om det Trump gjer, utan å bruke ord som gjev han ære han ikkje fortener. Han lurar tilhengjarane sine; du treng ikkje hjelpe han med det.

Einerett: New York Times /
Dag og Tid

Omsett av Lasse H. Takle

Niall Ferguson og Paul Krugman skriv
denne spalta annakvar veke.

Digital tilgang til DAG OG TID – heilt utan binding

Prøv ein månad for kr 49.
Deretter kr 199 per månad. Stopp når du vil.


Eller kjøp eit anna abonnement

Det er sant at Trump framleis ved somme høve opptrer som ein som forsvarar interessene til vanlege amerikanske arbeidsfolk mot eliten. Og eg vil tru at omfamninga hans av kvit nasjonalisme på eit vis gjev ei røyst til vanlege amerikanarar som deler rasismen hans, men har kjent seg ute av stand til å målbere fordommane sine offentleg.

Men han har vore president i eitt og eit halvt år. Det er tid nok til å bli vurdert etter kva han gjer, ikkje etter kva han seier. Og regjeringa hans har vore nådelaust mot arbeidsfolk på alle frontar. Trump er om lag like populistisk som han er gudeleg – det vil seie: ikkje i det heile.

Lat oss starte med skattepolitikken. Der har Trumps største lovgjevingsbragd vore eit skattekutt som i hovudsak kjem selskapa til gode – skattenivået deira har falle dramatisk – og ikkje gjort noko som helst for å auke lønene. Skattekuttet gjer så lite for vanlege amerikanarar at republikanarane har slutta å bruke det i valkampar. Likevel har regjeringa lufta tanken om å nytte eit presidentdekret (noko som truleg ville vere ulovleg) til å redusere skattane for dei rike med 100 milliardar dollar ekstra.

Og så er det helsepolitikken, der Trump har mislukkast i å avskaffe Obamacare, noko som ville vore eit hardt slag mot arbeidarfamiliar. I staden har han engasjert seg i ein sabotasjekampanje som kan ha auka forsikringspremiane med bortimot 20 prosent i høve til det dei elles ville ha vore. Det er ikkje til å unngå at denne premieauken råkar hardast dei familiane som tener akkurat litt for mykje til å kunne subsidierast, det vil seie det øvre sjiktet av arbeidarklassa. I arbeidspolitikken har Trump-regjeringa gjort framstøytar på fleire frontar for å fjerne forskrifter som har verna arbeidarar mot utbytting, skadar og meir.

Men direkte politikk fortel ikkje heile historia. Ein bør sjå på utnemningane Trump har gjort òg. Når det gjeld politikk som får følgjer for arbeidarar, har Trump skapt eit team av kompisar. Så å seie kvar viktig stilling har gått til ein lobbyist eller nokon med sterke finansielle bindingar til næringslivet. Arbeidarinteresser har ingen representasjon i det heile.

Nominasjonen av Brett Kavanaugh til høgsterett fortener særleg merksemd. Det er mykje vi ikkje veit om Kavanaugh, til dels fordi republikanarar i Senatet blokkerer krava frå demokratar om meir informasjon. Men det vi veit, er at han er ekstremt arbeidarfiendtleg – langt til høgre for mainstream og monaleg til høgre for dei fleste republikanarane.

Det mest kjende dømet på det radikale arbeidarfiendtlege synet hans er då han argumenterte for at SeaWorld ikkje skulle ha noko erstatningsansvar etter at ein tamd spekkhoggar drap ein av dei tilsette, fordi offeret burde ha vore klar over risikoen då ho tok jobben. Men Kavanaugh har mykje meir arbeidarfiendtleg ekstremisme på rullebladet.

Når vi veit at Kavanaugh, om utnemninga blir stadfesta, kjem til å vere med lenge, er denne ekstremismen nok til å gjere det rimeleg å avvise nominasjonen – særleg når ekstremismen kjem i tillegg til Kavanaughs støtte til uavgrensa presidentmakt og kva det no elles er i historia hans republikanarar freistar skjule.

Men kvifor skulle Trump, den sjølvproklamerte velgjeraren for amerikanske arbeidarar, velje ein slik ein? Kvifor gjer han alt det han gjer for å skade det same folket som fekk han inn i Det kvite huset?

Eg kjenner ikkje svaret, men eg trur at den vanlege forklaringa – at Trump, som er både lat og eineståande uvitande om politiske detaljar, vart uforvarande overtydd av republikansk ortodoksi – både undervurderer presidenten og får han til å verke snillare enn han er.

Når ein ser Trump i aksjon, er det vanskeleg å unngå inntrykket av at han er fullt på det reine med at han straffar sitt eige veljargrunnlag. Men han er ein mann som likar å audmjuke andre, i stort og i smått. Eg trur at han beint fram nyt å sjå tilhengjarane følgje han til og med når han svik dei.

Faktisk kjem vanvørdnaden hans for arbeidarklasseveljarar ope fram i lyset. Kjem du i hug «eg elskar dei med lite utdanning»? Hugsar du skrytet om at han kunne skyte nokon på Fifth Avenue utan å miste veljarar?

Kva motivasjonen hans enn måtte vere, er Trump i aksjon det motsette av ein populist. Og nei, handelskrigen hans endrar ikkje det. William McKinley, som var president i nokre av USAs mest gylne år mellom borgarkrigen og første verdskrigen etter å ha vunne over ein populistisk motkandidat, var òg proteksjonist. Dessutan vert Trumps handelskrig ført på ein måte som er til maksimal skade for amerikanske arbeidarar, i byte mot minimal vinst.

Trump er ikkje populist, men ein patologisk løgnhals, den mest uærlege mannen som nokon gong har hatt ei høgare stilling i USA. Og påstanden om at han står på amerikanske arbeidarar si side i tjukt og tynt, er ei av dei største løgnene hans.

Det fører meg attende til bruken media gjer av nemninga «populist». Når du nyttar det ordet om Trump, er du i røynda medskuldig i løgna hans – særleg om du gjer det i samband med presumptivt objektiv journalistikk.

Og du treng ikkje gjere dette. Du kan skrive om det Trump gjer, utan å bruke ord som gjev han ære han ikkje fortener. Han lurar tilhengjarane sine; du treng ikkje hjelpe han med det.

Einerett: New York Times /
Dag og Tid

Omsett av Lasse H. Takle

Niall Ferguson og Paul Krugman skriv
denne spalta annakvar veke.

Trump er ikkje populist, men ein patologisk løgnhals.

Emneknaggar

Fleire artiklar

Kathrine Nedrejord er forfattar, dramatikar og scenekunstnar. Ho er samisk med røter i Kjøllefjord i Finnmark, men har budd i Paris sidan 2011.

Kathrine Nedrejord er forfattar, dramatikar og scenekunstnar. Ho er samisk med røter i Kjøllefjord i Finnmark, men har budd i Paris sidan 2011.

Foto: Fartein Rudjord

BokMeldingar

Eg ropar om det heile tida

Boka til Kathrine Nedrejord er både pamflett og roman.

Hilde Vesaas
Kathrine Nedrejord er forfattar, dramatikar og scenekunstnar. Ho er samisk med røter i Kjøllefjord i Finnmark, men har budd i Paris sidan 2011.

Kathrine Nedrejord er forfattar, dramatikar og scenekunstnar. Ho er samisk med røter i Kjøllefjord i Finnmark, men har budd i Paris sidan 2011.

Foto: Fartein Rudjord

BokMeldingar

Eg ropar om det heile tida

Boka til Kathrine Nedrejord er både pamflett og roman.

Hilde Vesaas

Teikning: May Linn Clement

Ord om språkKunnskap
Kristin Fridtun

Oppbretta brok i bratta

«Å bretta er i grunnen ‘å gjera bratt’, og i norrønt hadde bretta just tydinga ‘reisa opp, reisa seg’.»

Ole Paus døydde før sjølvbiografien var ferdigskriven.

Ole Paus døydde før sjølvbiografien var ferdigskriven.

Foto: Nina Djæff

BokMeldingar
Ronny Spaans

Eit sandkorn i maskineriet

Ole Paus skriv mest om slektsbakgrunn og mindre om artistkarrieren i sjølvbiografien sin, men det forklarar likevel mennesket Ole Paus.

Eit hus i Ål kommune vart teke av jordskred under ekstremvêret "Hans" i august i fjor.

Eit hus i Ål kommune vart teke av jordskred under ekstremvêret "Hans" i august i fjor.

Foto: Frederik Ringnes / NTB

Samfunn
Per Anders Todal

Husforsikring i hardt vêr

Kan klimaendringane føre til at også norske heimar blir umoglege å forsikre?

Maskinist Ivar Tjøstheim med den flunkande nye bygdekinobilen og Sandvesanden på Skudenes i bakgrunnen.

Maskinist Ivar Tjøstheim med den flunkande nye bygdekinobilen og Sandvesanden på Skudenes i bakgrunnen.

Foto Brit Aksnes

Feature

Bygde-Cinema Paradiso

STRANDEBARM: Det rører meg djupt at Bygdekinoen framleis eksisterer.

Brit Aksnes
Maskinist Ivar Tjøstheim med den flunkande nye bygdekinobilen og Sandvesanden på Skudenes i bakgrunnen.

Maskinist Ivar Tjøstheim med den flunkande nye bygdekinobilen og Sandvesanden på Skudenes i bakgrunnen.

Foto Brit Aksnes

Feature

Bygde-Cinema Paradiso

STRANDEBARM: Det rører meg djupt at Bygdekinoen framleis eksisterer.

Brit Aksnes

les DAG OG TID.
Vil du òg prøve?

Her kan du prøve vekeavisa DAG OG TID gratis i tre veker.
Prøveperioden stoppar av seg sjølv.

Komplett

Papiravisa
Digital utgåve av papiravisa
Digitale artiklar
Digitalt arkiv
Lydavis

Digital

Digital utgåve av papiravisa
Digitale artiklar
Digitalt arkiv
Lydavis

Komplett

Papiravisa
Digital utgåve av papiravisa
Digitale artiklar
Digitalt arkiv
Lydavis

Digital

Digital utgåve av papiravisa
Digitale artiklar
Digitalt arkiv
Lydavis