Nederlagsforteljingar
Teoriane om arbeidarpartifallet er mange. AUF-leiar Astrid Hoem spør om partiet har klart å gje unge ei tru på framtida.
Astrid Hoem er leiar i AUF.
Foto: AUF
Samtalen
Astrid Hoem
AUF-leiar
Aktuell
Arbeidarpartiets tilbakegang i kommune- og fylkestingsvalet
Samtalen
Astrid Hoem
AUF-leiar
Aktuell
Arbeidarpartiets tilbakegang i kommune- og fylkestingsvalet
christiane@dagogtid.no
– Arbeidarpartiet har mista statusen som det største partiet i landet, for første gong på om lag hundre år, og no kappast politikarar og kommentatorar om å presentere den mest truverdige historia om kvifor. Kva meiner du er hovudforklaringa?
– For det første er det altfor dårleg, og vi ligg for lågt i alle veljargrupper. Samtidig trur eg ikkje at dei som presenterer den sanne historia så kort tid etter valet, er dei som har rett. Det tar tid å gå grundig gjennom valet for å finne ut kva som har vore problema, og det skal vi bruke tid på i AUF.
– Men du har kanskje nokre foreløpige tankar?
–?Ja, eg trur at høgresida mange stader har klart å snakke ned konfliktlinjene i norsk politikk. Det gjeld saker som privatisering, kva ein bruker offentlege midlar på, og om ein skal nytte pengar på velferd eller på å kutte i eigedomsskatten. Og så trur eg også vi har lege for lågt for lenge i for mange grupper. Då kan vi ikkje berre seie at veljarane har misforstått oss – det er vi som har gjort ein for dårleg jobb med å byggje tillit hos folk. No må heile Arbeidarpartiet ta ansvar for å finne ut korleis vi skal nå ut med dei løysingane som eg reelt meiner er dei beste for folk. Eg trur også at vi må klare å vere det politiske partiet som gjev håp for framtida, særleg for den unge generasjonen. Det handlar om å stake ut ein kurs. Vi må vite og vise kva samfunn vi ønskjer.
–?Ja, skulevalet gav ein forsmak på kva som skulle kome. Den blå bølgja ser ut til å femne breitt. Kva gjer at dei borgarlege no appellerer så sterkt til mange unge?
–?No har ingen parti i posisjon vunne skulevalet, med unntak for Ap i 2011. Målet vårt i år var å bryte den historikken og vinne, men det klarte vi ikkje. Eg trur det er fleire grunnar. Vi kom for seint på banen på TikTok, slik at høgresida kunne forklare kven vi var, kome med sine løysingar og setje agendaen før vidaregåandeelevar møtte til skuledebatt. Eg trur også at vi må sjå på om vi godt nok har klart å nå fram til gutane, og om det har vorte ei større polarisering mellom kjønna som vi ikkje har teke høgd for.
– Få dagar før valet sa den no avtroppande byrådsleiaren i Oslo Raymond Johansen til Klassekampen at venstresida støyter unge menn frå seg ved å vere for moralsk sjølvtilfreds – for woke. Har han eit poeng?
– Eg bryr meg ikkje om woke-debatten. Det er ein importert kulturkrig frå USA og eg bruker korkje omgrepa woke eller anti-woke. Eg trur at mange har laga eit fiendebilete der venstresida er ein wokegjeng. Det som uroar meg då, er at vi ikkje får diskutert dei reelle utfordringane. Som at unge gutar ikkje får lærlingplass eller ikkje fullfører skulen, eller at dei som slit psykisk, får den hjelpa dei treng. Eg trur kulturkrig er eit sidespor.
– Fleire lokale Ap-kandidatar luftar i desse dagar djup frustrasjon over ei regjering og partileiing som dei meiner har gjort lokalvalet vanskeleg for dei. Er det på tide med nytt leiarskap i partiet?
– Nei, no har det nett vore landsmøte, der det var einstemmig oppslutning om heile partileiinga. Så eg meiner vi må gå i oss sjølve og spørje om vi klarer å nå ut med bodskapen vår. Har vi dei politiske løysingane som faktisk gjer at folk får like vilkår? Klarer vi å byggje framtidstru? Får vi ein persondebatt no, så trur eg ikkje at vi klarer å ta den debatten, for då går vi ikkje i oss sjølve.
– Regjeringa har over tid forklart låg popularitet med dyrtida vi er inne i. Kor truverdig er den forklaringa?
– Eg trur det er ein del av forklaringa, men ikkje heile forklaringa. Vi må spørje om vi har treft godt nok med politikken og med historieforteljinga om det norske samfunnet i dag. Har vi forstått tida vi lever i godt nok?
–?Ein del lokale Ap-folk har peikt på senterpartisigrar som problematiske. Som at pengar i krisetid har vorte brukte på oppsplitting av kommunar og nye politikontor. Kjenner du på den same frustrasjonen?
–?Det er ikkje hemmeleg at AUF ønskte SV med då vi gikk i regjering, og også ønskjer det i framtida. Eg meiner vi må bruke tid på å byggje eit raudgrønt lag, der alle tre er i regjering.
– Trur du ei regjering med SV ville vore meir populær?
– Det er vanskeleg å svare kontrafaktisk, men SV er det einaste partiet på venstresida som har gått litt fram. Vi har gått frå 100 raudgrøne mandat i 2021 til det resultatet vi ser no med borgarleg fleirtal. Skal vi klare å demme opp for det i 2025, treng vi ei regjering som kan få fleirtal. Eg meiner også at vi politisk står betre når Ap, Sp og SV står samla.
– Kan forklaringa på høgrebølgja rett og slett vere at dei blå partia har utvikla ein politikk folk har tru på for tida?
– Nei, eg meiner Høgre har sete stille i båten utan å vise korta sine. No skal dei styre fleire av dei største byane. Eg håper at dei ikkje skal privatisere og kutte i velferda, men eg trur det ikkje før eg får sjå det. Eg trur vi vil få sjå dei reelle konsekvensane av høgrepolitikken ganske snart.
Er du abonnent? Logg på her for å lese vidare.
Digital tilgang til DAG OG TID – heilt utan binding
Prøv ein månad for kr 49.
Deretter kr 199 per månad. Stopp når du vil.
christiane@dagogtid.no
– Arbeidarpartiet har mista statusen som det største partiet i landet, for første gong på om lag hundre år, og no kappast politikarar og kommentatorar om å presentere den mest truverdige historia om kvifor. Kva meiner du er hovudforklaringa?
– For det første er det altfor dårleg, og vi ligg for lågt i alle veljargrupper. Samtidig trur eg ikkje at dei som presenterer den sanne historia så kort tid etter valet, er dei som har rett. Det tar tid å gå grundig gjennom valet for å finne ut kva som har vore problema, og det skal vi bruke tid på i AUF.
– Men du har kanskje nokre foreløpige tankar?
–?Ja, eg trur at høgresida mange stader har klart å snakke ned konfliktlinjene i norsk politikk. Det gjeld saker som privatisering, kva ein bruker offentlege midlar på, og om ein skal nytte pengar på velferd eller på å kutte i eigedomsskatten. Og så trur eg også vi har lege for lågt for lenge i for mange grupper. Då kan vi ikkje berre seie at veljarane har misforstått oss – det er vi som har gjort ein for dårleg jobb med å byggje tillit hos folk. No må heile Arbeidarpartiet ta ansvar for å finne ut korleis vi skal nå ut med dei løysingane som eg reelt meiner er dei beste for folk. Eg trur også at vi må klare å vere det politiske partiet som gjev håp for framtida, særleg for den unge generasjonen. Det handlar om å stake ut ein kurs. Vi må vite og vise kva samfunn vi ønskjer.
–?Ja, skulevalet gav ein forsmak på kva som skulle kome. Den blå bølgja ser ut til å femne breitt. Kva gjer at dei borgarlege no appellerer så sterkt til mange unge?
–?No har ingen parti i posisjon vunne skulevalet, med unntak for Ap i 2011. Målet vårt i år var å bryte den historikken og vinne, men det klarte vi ikkje. Eg trur det er fleire grunnar. Vi kom for seint på banen på TikTok, slik at høgresida kunne forklare kven vi var, kome med sine løysingar og setje agendaen før vidaregåandeelevar møtte til skuledebatt. Eg trur også at vi må sjå på om vi godt nok har klart å nå fram til gutane, og om det har vorte ei større polarisering mellom kjønna som vi ikkje har teke høgd for.
– Få dagar før valet sa den no avtroppande byrådsleiaren i Oslo Raymond Johansen til Klassekampen at venstresida støyter unge menn frå seg ved å vere for moralsk sjølvtilfreds – for woke. Har han eit poeng?
– Eg bryr meg ikkje om woke-debatten. Det er ein importert kulturkrig frå USA og eg bruker korkje omgrepa woke eller anti-woke. Eg trur at mange har laga eit fiendebilete der venstresida er ein wokegjeng. Det som uroar meg då, er at vi ikkje får diskutert dei reelle utfordringane. Som at unge gutar ikkje får lærlingplass eller ikkje fullfører skulen, eller at dei som slit psykisk, får den hjelpa dei treng. Eg trur kulturkrig er eit sidespor.
– Fleire lokale Ap-kandidatar luftar i desse dagar djup frustrasjon over ei regjering og partileiing som dei meiner har gjort lokalvalet vanskeleg for dei. Er det på tide med nytt leiarskap i partiet?
– Nei, no har det nett vore landsmøte, der det var einstemmig oppslutning om heile partileiinga. Så eg meiner vi må gå i oss sjølve og spørje om vi klarer å nå ut med bodskapen vår. Har vi dei politiske løysingane som faktisk gjer at folk får like vilkår? Klarer vi å byggje framtidstru? Får vi ein persondebatt no, så trur eg ikkje at vi klarer å ta den debatten, for då går vi ikkje i oss sjølve.
– Regjeringa har over tid forklart låg popularitet med dyrtida vi er inne i. Kor truverdig er den forklaringa?
– Eg trur det er ein del av forklaringa, men ikkje heile forklaringa. Vi må spørje om vi har treft godt nok med politikken og med historieforteljinga om det norske samfunnet i dag. Har vi forstått tida vi lever i godt nok?
–?Ein del lokale Ap-folk har peikt på senterpartisigrar som problematiske. Som at pengar i krisetid har vorte brukte på oppsplitting av kommunar og nye politikontor. Kjenner du på den same frustrasjonen?
–?Det er ikkje hemmeleg at AUF ønskte SV med då vi gikk i regjering, og også ønskjer det i framtida. Eg meiner vi må bruke tid på å byggje eit raudgrønt lag, der alle tre er i regjering.
– Trur du ei regjering med SV ville vore meir populær?
– Det er vanskeleg å svare kontrafaktisk, men SV er det einaste partiet på venstresida som har gått litt fram. Vi har gått frå 100 raudgrøne mandat i 2021 til det resultatet vi ser no med borgarleg fleirtal. Skal vi klare å demme opp for det i 2025, treng vi ei regjering som kan få fleirtal. Eg meiner også at vi politisk står betre når Ap, Sp og SV står samla.
– Kan forklaringa på høgrebølgja rett og slett vere at dei blå partia har utvikla ein politikk folk har tru på for tida?
– Nei, eg meiner Høgre har sete stille i båten utan å vise korta sine. No skal dei styre fleire av dei største byane. Eg håper at dei ikkje skal privatisere og kutte i velferda, men eg trur det ikkje før eg får sjå det. Eg trur vi vil få sjå dei reelle konsekvensane av høgrepolitikken ganske snart.
Fleire artiklar
Butikkvindauge i Worth Avenue i Palm Beach i Florida.
Alle foto: Håvard Rem
Det blonde reservatet
PALM BEACH: Krig og folkevandring verkar inn på alle vestlege val. Eit amerikansk presidentval kan verka andre vegen òg.
Lewis Lapham på Lapham’s Quarterly-kontoret ved Union Square på Manhattan.
Ein lang marsj mot idiotveldet
NEW YORK: Sett frå minnestunda for Lewis Lapham ser den politiske dagsordenen i USA mindre ny ut.
VINNAREN: På søndag vart Herbert Kickls Fridomsparti (FPÖ) for første gongen største parti i det austerrikske parlamentsvalet. Får partiet makt, vil dei jobbe for å oppheve sanksjonar mot Russland.
Foto: Lisa Leutner / Reuters/ NTB
Politikk i grenseland
Austerrikarane ser på seg sjølv som ein fredsnasjon. Likevel røystar ein tredel på prorussiske høgrepopulistar.
Eldspåsetting og steinkasting i Ramels veg i Rosengård i Malmö. Ivar Hippe har intervjua innbyggarar i utsette bydelar i Vest-Sverige.
Foto: Johan Nilsson / TT / AP / NTB
– Det kjem til å bli stygt
Ivar Hippe fekk lyst til å sjå nærmare på dei svenske tilstandane. Etter tre års arbeid er Sverige 2024: Beretninger om et land i krise her. Staten må ta styring, seier han.
Yrka med det høgste sjukefråværet er kvinnedominerte med relasjonelt arbeid og høge emosjonelle krav, skriv Lill Sverresdatter Larsen.
Foto: Gorm Kallestad / NTB
Langvarig overbelastning gir rekordhøyt sykefravær
«Vi har lenge drevet en dugnad for å holde skuta flytende.»