Politikk

Vidar Ystad

vidar@dagogtid.no

Statsrådane Ingvil Smines Tybring-Gjedde (Frp) og Dag Inge Ulstein (KrF) hadde ikkje levert opplysningar til stortingsregisteret to månadar etter at dei vart statsrådar. Dei har vore statsrådar sidan 22. januar og hadde ein månads frist på seg til å levere opplysningane.

Kommunikasjonsavdelinga i Utanriksdepartementet hevdar at statsråd Ulstein skal ha levert, men ingenting er registrert motteke på Stortinget. Tybring-Gjedde leverte opplysningar fredag 22. mars etter pågang frå Dag og Tid.

Høgrerepresentantane Kristian Tonning Riise (Hedmark), Frida Melvær (Sogn og Fjordane) og Astrid Nøklebye Heiberg (Oslo) og Frp-representanten Silje Hjemdal (Hordaland) har heller ikkje levert opplysningar til registeret.

Registerførarane på Stortinget har alltid sagt at dei har hatt god hjelp av medieomtale for å få etternølarane til å levere opplysningar til registeret.

Wara og Thommessen

Tor Mikkel Wara vart 4. april i fjor justis- og beredskapsminister. 13. juni i fjor konfronterte Aftenposten han med at han ikkje hadde levert opplysningar til registeret. Via kommunikasjonsavdelinga i departementet svarte han at han skulle levere opplysningar etter å ha selt seg ut av aksjeselskap og gått ut av fleire styre. Han nekta å opplyse kva styre han hadde gått ut av, ville ikkje svare på kvifor han ikkje hadde levert, og ville heller ikkje svare på kva han syntest om at han som justisminister ikkje fylgde stortingsvedtaket.

Tidlegare måtte dåverande stortingspresident Olemic Thommessen (H) gjere botsgang etter at Dagbladet avslørte at han ikkje hadde gjeve opplysningar om betydelege aksjeinvesteringar til stortingsregisteret.

Bakgrunnen

Registeret som skal innehalde opplysningar om verv, økonomiske interesser, mottekne gåver og moglege bindingar for både stortingsrepresentantar og regjeringsmedlemer, vart oppretta i 1991. Initiativet til å opprette eit slikt register vart teke i 1983 etter at det vart avslørt at dåverande statsminister Kåre Willoch (H) gjennom mange år som stortingsrepresentant hadde motteke hemmeleg løn frå både Industriforbundet og Rederforbundet i tillegg til stortingsløna.

Framlegget om å lage registeret møtte sterk motstand frå mange sentrale politikarar i fleire parti, før ordninga vart vedteken og innført frå 1991. Dei første åra var det ei friviljug sak for den einskilde å registrere seg i registeret. Lét ein seg registrere, vart det lagt til grunn at registreringa var fullstendig, at ein ikkje løynde opplysningar som var omfatta av regelverket.

Frå starten var det nokre Frp- og Høgre-politikarar som oppgav at dei «av prinsipielle grunnar» ikkje ville la seg registrere. Frå 2008 vart det pliktig registrering.

Tønne leverte ikkje

Registreringsordninga galdt i utgangspunktet stortingsrepresentantar, men også regjeringsmedlemene ville vere med. Sidan 1991 har alle statsrådar, somme først etter medieomtale, levert opplysningar til registeret, med eitt unntak: Tore Tønne (Ap), som var statsråd for helsesaker i Stoltenberg I-regjeringa frå mars 2000 til oktober 2001. Hadde han gjeve opplysningar, måtte han også ha opplyst om avtalen som viste at Tønne stod i gjeld til Kjell Inge Røkke. Det kom først for ein dag etter at Tønne hadde gått av og vart etterforska av politiet.

I alt 19 vararepresentantar som har møtt på Stortinget i denne stortingsperioden, har heller ikkje levert opplysningar til stortingsregisteret slik dei pliktar. Det er sju frå Høgre, seks frå Ap, to frå Frp, to frå Sp, ein frå KrF og ein frå MDG.