JavaScript is disabled in your web browser or browser is too old to support JavaScript. Today almost all web pages contain JavaScript, a scripting programming language that runs on visitor's web browser. It makes web pages functional for specific purposes and if disabled for some reason, the content or the functionality of the web page can be limited or unavailable.

Takk for at du vil dele artikkelen

Den du deler artikkelen med, kan lese og eventuelt lytte til heile artikkelen.
Det gjer vi for at fleire skal oppdage DAG OG TID.

Namnet ditt vert synleg for alle du deler artikkelen med.

Samfunn

Omstridde skattekutt

Økonomiprofessor Kalle Moene set spørsmålsteikn ved om forslaget til redusert formuesskatt gjev fleire arbeidsplassar.

Kvar veke les vi inn utvalde artiklar, som abonnentane våre kan lytte til.
Lytt til artikkelen
Finansminister Jan Tore Sanner og statsminister Erna Solberg har presentert framlegget til statsbudsjett for 2021 frå regjeringa.

Finansminister Jan Tore Sanner og statsminister Erna Solberg har presentert framlegget til statsbudsjett for 2021 frå regjeringa.

Foto: Heiko Junge/NTB

Finansminister Jan Tore Sanner og statsminister Erna Solberg har presentert framlegget til statsbudsjett for 2021 frå regjeringa.

Finansminister Jan Tore Sanner og statsminister Erna Solberg har presentert framlegget til statsbudsjett for 2021 frå regjeringa.

Foto: Heiko Junge/NTB

4514
20201009

Samtalen

Kalle Moene

Professor emeritus ved økonomisk institutt ved Universitetet i Oslo

Aktuell

Framlegg til statsbud­sjettet for 2021 vart presentert onsdag

4514
20201009

Samtalen

Kalle Moene

Professor emeritus ved økonomisk institutt ved Universitetet i Oslo

Aktuell

Framlegg til statsbud­sjettet for 2021 vart presentert onsdag

christiane@dagogtid.no

– Statsbudsjett for 2021 skal handtere ei økonomisk krise. Korleis vurderer du framlegget til statsbudsjett i lys av koronakrisa?

– Det verkar som om regjeringa kjem med fornuftige tiltak for å handtere viktige utfordringar. Det er ikkje lett å vite heilt korleis ein skal få økonomien tilbake i normalt leie. Regjeringa prioriterer jobbskaping og å redusere arbeidsløysa ut frå den informasjonen dei har.

– Regjeringa legg opp til å bruke 313,4 milliardar kroner av oljeinntekta. Det er om lag 90 milliardar kroner mindre enn i 2020, men over 60 milliardar kroner meir enn i 2019. Kva vil du seie om oljepengebruken?

– Det som er viktig, er kva pengane går til. Vi har restriksjonar på bruk av oljepengar, men det er jo meininga at ein skal bruke meir i krisesituasjonar enn når tidene er gode. Det ligg i logikken i handlingsregelen. Regjeringa har redusert bruken litt og ligg ganske nær 3 prosent av Oljefondet, sidan fondet er verdt meir enn for to år sidan.

– Regjeringa vil senke formuesskatten, eller skatt på arbeidande kapital, som regjeringa kallar det. Prislappen er 1,37 milliardar kroner. Kva effekt kan ein vente av eit slikt skattekutt?

– Dette er omdiskutert. Det kom nettopp ein rapport frå Frischsenteret som seier at det er der formuesskatten er høg at arbeidsplassar vert skapt. Om regjeringa ville redusere skatt på arbeidande kapital og redusere ulikskap, kunne dei gjort det på ein annan måte. Dei kunne gjeve skattelette til tilsette som kjøper aksjar i eiga bedrift. Rimelege aksjar til tilsette ville slått fleire fluger i eitt smekk – både omfordeling av formue og mindre skatt på arbeidande kapital. Det vert gjeve skattelette for kjøp av aksjar i budsjettforslaget, men her kunne ein teke meir i. Regjeringa kunne tenkt på dette som eit ledd i skattlegging av formue generelt. Om dei er skeptiske til eit slikt forslag, kan det vere fordi dei er opptekne av å verne om status quo.

– Interesseorganisasjonen for små og mellomstore bedrifter, SMB Norge, publiserte nyleg ein rapport som skal konkludere motsett av rapporten frå Frischsenteret. Kva skal vi tru?

– Det er viktig at ein får klargjort kva for effektar ein kan fange opp. Frischsenteret seier ikkje om formuesskatten bør aukast eller reduserast. Dei uttalar seg, så vidt eg kan sjå, berre om effektane ein kan sjå av skatt på utbytte. Det er ei nøktern vurdering. Eg trur meir forsking må til. Men hugs at det er representantar frå regjeringa som seier at lågare formuesskatt skaper arbeidsplassar. Då har vel dei også bevisbyrda?

– Finansminister Jan Tore Sanner skrytte under framlegginga av at skatte- og avgiftsnivået har vorte redusert med nesten 30 milliardar kroner under Solberg-regjeringa. Kva kan du seie om den samla effekten?

– Det er vanskeleg å seie kva effektane er av skatteendringar generelt. No er vi i ein unntaks­tilstand der enkelte sektorar ikkje kan ekspandere uansett, på grunn av koronakrisa. Eg vil vere varsam med å uttale meg om korleis tiltak verkar i den situasjonen vi er i no. Somme vil skryte av skattelettar, andre vil skryte av høgare skatt. Det kjem an på kva ein er oppteken av. Er ein oppteken av fordeling, kan skattelette medverke i feil retning. Grunnen til at skattelette ikkje får unison applaus, er at ein ikkje kjenner verknadene. Får vi til dømes ein offentleg sektor av lågare kvalitet? Ein må vurdere dette.

– Sanner seier at Noreg ser ut til å kome betre ut av krisa enn dei fleste andre land. Det kjem mellom anna av at vi raskt fekk kontroll på smitten, brukte økonomiske musklar og raskt fekk på plass krisepakkar. Er du samd i analysen?

– Det er kanskje litt tidleg å konkludere, men vi hadde ei veldig kraftig nedstenging og fekk redusert smitte av den grunn. Høgst sannsynleg var det verdt det, sjølv om enkelte har nemnt at vi kanskje trakka vel hardt på bremsen. Arbeidskraft som ikkje vert brukt, er eit tap ein ikkje kan ta igjen. Men tapet må vegast opp mot redusert smitte. Alt i alt synest eg at vi har kome raskare tilbake til normalen enn mange venta. Men det kan kome langsiktige konsekvensar som vi enno ikkje har sett.

Digital tilgang til DAG OG TID – heilt utan binding

Prøv ein månad for kr 49.
Deretter kr 199 per månad. Stopp når du vil.


Eller kjøp eit anna abonnement

christiane@dagogtid.no

– Statsbudsjett for 2021 skal handtere ei økonomisk krise. Korleis vurderer du framlegget til statsbudsjett i lys av koronakrisa?

– Det verkar som om regjeringa kjem med fornuftige tiltak for å handtere viktige utfordringar. Det er ikkje lett å vite heilt korleis ein skal få økonomien tilbake i normalt leie. Regjeringa prioriterer jobbskaping og å redusere arbeidsløysa ut frå den informasjonen dei har.

– Regjeringa legg opp til å bruke 313,4 milliardar kroner av oljeinntekta. Det er om lag 90 milliardar kroner mindre enn i 2020, men over 60 milliardar kroner meir enn i 2019. Kva vil du seie om oljepengebruken?

– Det som er viktig, er kva pengane går til. Vi har restriksjonar på bruk av oljepengar, men det er jo meininga at ein skal bruke meir i krisesituasjonar enn når tidene er gode. Det ligg i logikken i handlingsregelen. Regjeringa har redusert bruken litt og ligg ganske nær 3 prosent av Oljefondet, sidan fondet er verdt meir enn for to år sidan.

– Regjeringa vil senke formuesskatten, eller skatt på arbeidande kapital, som regjeringa kallar det. Prislappen er 1,37 milliardar kroner. Kva effekt kan ein vente av eit slikt skattekutt?

– Dette er omdiskutert. Det kom nettopp ein rapport frå Frischsenteret som seier at det er der formuesskatten er høg at arbeidsplassar vert skapt. Om regjeringa ville redusere skatt på arbeidande kapital og redusere ulikskap, kunne dei gjort det på ein annan måte. Dei kunne gjeve skattelette til tilsette som kjøper aksjar i eiga bedrift. Rimelege aksjar til tilsette ville slått fleire fluger i eitt smekk – både omfordeling av formue og mindre skatt på arbeidande kapital. Det vert gjeve skattelette for kjøp av aksjar i budsjettforslaget, men her kunne ein teke meir i. Regjeringa kunne tenkt på dette som eit ledd i skattlegging av formue generelt. Om dei er skeptiske til eit slikt forslag, kan det vere fordi dei er opptekne av å verne om status quo.

– Interesseorganisasjonen for små og mellomstore bedrifter, SMB Norge, publiserte nyleg ein rapport som skal konkludere motsett av rapporten frå Frischsenteret. Kva skal vi tru?

– Det er viktig at ein får klargjort kva for effektar ein kan fange opp. Frischsenteret seier ikkje om formuesskatten bør aukast eller reduserast. Dei uttalar seg, så vidt eg kan sjå, berre om effektane ein kan sjå av skatt på utbytte. Det er ei nøktern vurdering. Eg trur meir forsking må til. Men hugs at det er representantar frå regjeringa som seier at lågare formuesskatt skaper arbeidsplassar. Då har vel dei også bevisbyrda?

– Finansminister Jan Tore Sanner skrytte under framlegginga av at skatte- og avgiftsnivået har vorte redusert med nesten 30 milliardar kroner under Solberg-regjeringa. Kva kan du seie om den samla effekten?

– Det er vanskeleg å seie kva effektane er av skatteendringar generelt. No er vi i ein unntaks­tilstand der enkelte sektorar ikkje kan ekspandere uansett, på grunn av koronakrisa. Eg vil vere varsam med å uttale meg om korleis tiltak verkar i den situasjonen vi er i no. Somme vil skryte av skattelettar, andre vil skryte av høgare skatt. Det kjem an på kva ein er oppteken av. Er ein oppteken av fordeling, kan skattelette medverke i feil retning. Grunnen til at skattelette ikkje får unison applaus, er at ein ikkje kjenner verknadene. Får vi til dømes ein offentleg sektor av lågare kvalitet? Ein må vurdere dette.

– Sanner seier at Noreg ser ut til å kome betre ut av krisa enn dei fleste andre land. Det kjem mellom anna av at vi raskt fekk kontroll på smitten, brukte økonomiske musklar og raskt fekk på plass krisepakkar. Er du samd i analysen?

– Det er kanskje litt tidleg å konkludere, men vi hadde ei veldig kraftig nedstenging og fekk redusert smitte av den grunn. Høgst sannsynleg var det verdt det, sjølv om enkelte har nemnt at vi kanskje trakka vel hardt på bremsen. Arbeidskraft som ikkje vert brukt, er eit tap ein ikkje kan ta igjen. Men tapet må vegast opp mot redusert smitte. Alt i alt synest eg at vi har kome raskare tilbake til normalen enn mange venta. Men det kan kome langsiktige konsekvensar som vi enno ikkje har sett.

Grunnen til at skattelette ikkje får

unison applaus, er at ein ikkje

kjenner verknadene.

Emneknaggar

Fleire artiklar

Maskinist Ivar Tjøstheim med den flunkande nye bygdekinobilen og Sandvesanden på Skudenes i bakgrunnen.

Maskinist Ivar Tjøstheim med den flunkande nye bygdekinobilen og Sandvesanden på Skudenes i bakgrunnen.

Foto Brit Aksnes

Feature

Bygde-Cinema Paradiso

STRANDEBARM: Det rører meg djupt at Bygdekinoen framleis eksisterer.

Brit Aksnes
Maskinist Ivar Tjøstheim med den flunkande nye bygdekinobilen og Sandvesanden på Skudenes i bakgrunnen.

Maskinist Ivar Tjøstheim med den flunkande nye bygdekinobilen og Sandvesanden på Skudenes i bakgrunnen.

Foto Brit Aksnes

Feature

Bygde-Cinema Paradiso

STRANDEBARM: Det rører meg djupt at Bygdekinoen framleis eksisterer.

Brit Aksnes
Ole Paus døydde før sjølvbiografien var ferdigskriven.

Ole Paus døydde før sjølvbiografien var ferdigskriven.

Foto: Nina Djæff

BokMeldingar
Ronny Spaans

Eit sandkorn i maskineriet

Ole Paus skriv mest om slektsbakgrunn og mindre om artistkarrieren i sjølvbiografien sin, men det forklarar likevel mennesket Ole Paus.

Eit hus i Ål kommune vart teke av jordskred under ekstremvêret "Hans" i august i fjor.

Eit hus i Ål kommune vart teke av jordskred under ekstremvêret "Hans" i august i fjor.

Foto: Frederik Ringnes / NTB

Samfunn
Per Anders Todal

Husforsikring i hardt vêr

Kan klimaendringane føre til at også norske heimar blir umoglege å forsikre?

Folkerørsla for lokalsjukehusa demonstrerer mot helseføretakmodellen utanfor Stortinget i 2017.

Folkerørsla for lokalsjukehusa demonstrerer mot helseføretakmodellen utanfor Stortinget i 2017.

Foto: Håkon Mosvold Larsen / NTB

Ordskifte
PerVaglum

Vestre må avslutte konflikter og beklage

«Svært mange av de 300.000 som jobber i Helse-
vesenet, merker daglig følgene av Helseforetaks-
modellen som nå videreføres av Ap og Sp.»

Ekstreme nedbørsmengder førte til ein katastrofe i Valencia i Spania 29. oktober. Minst 217 skal ha mista livet, og dei materielle øydeleggingane er kolossale.

Ekstreme nedbørsmengder førte til ein katastrofe i Valencia i Spania 29. oktober. Minst 217 skal ha mista livet, og dei materielle øydeleggingane er kolossale.

Foto: Susana Vera / Reuters / NTB

Samfunn

Prisen for det ville vêret

I forsikringsbransjen er det langt mellom klimaskeptikarane.

Per Anders Todal
Ekstreme nedbørsmengder førte til ein katastrofe i Valencia i Spania 29. oktober. Minst 217 skal ha mista livet, og dei materielle øydeleggingane er kolossale.

Ekstreme nedbørsmengder førte til ein katastrofe i Valencia i Spania 29. oktober. Minst 217 skal ha mista livet, og dei materielle øydeleggingane er kolossale.

Foto: Susana Vera / Reuters / NTB

Samfunn

Prisen for det ville vêret

I forsikringsbransjen er det langt mellom klimaskeptikarane.

Per Anders Todal

les DAG OG TID.
Vil du òg prøve?

Her kan du prøve vekeavisa DAG OG TID gratis i tre veker.
Prøveperioden stoppar av seg sjølv.

Komplett

Papiravisa
Digital utgåve av papiravisa
Digitale artiklar
Digitalt arkiv
Lydavis

Digital

Digital utgåve av papiravisa
Digitale artiklar
Digitalt arkiv
Lydavis

Komplett

Papiravisa
Digital utgåve av papiravisa
Digitale artiklar
Digitalt arkiv
Lydavis

Digital

Digital utgåve av papiravisa
Digitale artiklar
Digitalt arkiv
Lydavis