Jesper Hommefoss Johnsen

jesper@dagogtid.no

Eit utval i Noregs idrettsforbund (NIF) vedtok i helga at dei vil tilrå forbundet å søkje vinter-OL i 2030 og 2034. Dimed har forbundet teke eit første steg mot ein OL-søknad. Samstundes kom berre 23 av 66 idrettskrinsar med konkrete svar i forkant. Om lag halve folket seier i ei meiningsmåling i VG at dei er positivt innstilte til eit nytt OL på norsk jord.

Andreas Selliaas er sportsbloggar og driv nettavisa Idrettspolitikk.no.

– Bør Noreg søkje om å arrangere eit nytt vinter-OL?

– Eg skjøner at mange har lyst på eit OL. Eg var sjølv på Lillehammer og veit kor moro det var. Samstundes har eg forska på dette i så mange år at eg får litt avsmak for heile prosjektet. Det må totale reformer til før eg kan tilrå Noreg å søkje. Men om vi bør eller ikkje, vil eg ikkje ta stilling til. Det store spørsmålet er om norsk idrett er klar til å søkje om OL. Det trur eg ikkje. Både det som vart presentert på leiarmøtet i helga, og diskusjonen i forkant, tyder på at dei ikkje er klare.

– Kva meiner du med det?

– Eg spør meg om det eigentleg er stemning for å gå vidare i ein slik prosess. Det var vanskeleg å tyde ut ifrå den rapporten som vart lagd fram. Grunnlaget er tynt og formuleringane generelle. For det andre er ein del av dei utsegnene som kjem om IOC og søknadsprosessen, ganske naive. Det har skjedd ein del forandringar i søknadsprosessen. Til dømes at ein ikkje lenger er bunden til éin by. Samstundes har OL-prosessen vorte meir lukka. Vi anar ikkje korleis forhandlingane ser ut, eller kven som søkjer. Difor er det vanskeleg å ta for god fisk at IOC har endra seg til det betre. Konsekvensen er at det sannsynleg slår attende på opinionen i Noreg.

– Kva slags organisasjon er IOC?

– Sjå til dømes på søknadsprosessen rundt sommar-OL i 2032. Ei lita gruppe la fram Brisbane for eksekutivkomiteen, dei peikte ut byen som einaste kandidat, og så måtte IOC i praksis røyste ja eller nei. Sjølv om Doha i utgangspunktet òg ville ha meisterskapen, fekk dei ikkje eingong stille kandidatur. Utan at vi veit kvifor. Det syner kor lukka desse prosessane er. Om Noreg gjennom sine kontaktar kan greie å smelte eksekutivkomiteen, så kan det verte einaste kandidat. Anten i mai neste år, når dei skal avgjere kven som får OL i 2030, eller litt seinare for 2034. Sånn sett kan den måten å arbeide strategisk på gjere ein norsk by til einaste kandidat. Men så skal ein ha ein statsgaranti i tillegg.

– Lukka prosess? Er det rett at Noreg skal få OL på bakgrunn av at nokon har snakka saman på eit bakrom i IOC?

– Eg trur det kan verte det største problemet for ein norsk søknad. Om ein åler seg inn gjennom gnikking og gnukking, vil nok det vere skadeleg for folkemeininga. Førre OL-debatt skapte i tillegg mykje vondt blod. Vi skal hente oss inn økonomisk etter pandemien, samstundes som vi står midt i ein krigssituasjon. Og idretten slit med etterslep av anlegg. Summen av alt dette gjer at Noreg ikkje er moden for ein ny OL-debatt no.

– Men skal vi då la autoritære regime bruke store idrettsarrangement som OL til utstillingsvindauge?

– Eg meiner det er feil spørsmålsstilling. Om IOC vil at OL skal vere i autokratiske statar, er det dei vi må skulde på. Ikkje Noreg. I tillegg har verken Sverige eller Finland hatt vinter-OL nokon gong. Om IOC verkeleg meiner Noreg bør få OL, er det berre å gi det til Noreg. Dei går med så stort overskot at dei til og med kunne ha bidrege økonomisk. Mange meiner Noreg må ta på seg ansvaret fordi norsk idrett vinn så mange gull. Men det er ikkje norsk idrett som betaler for arrangementet. Det er det norske styresmakter som gjer.

– Er det eit sterkare signal til IOC om vi vel å ikkje søkje om OL?

– Eg meiner det òg er ein naiv innfallsvinkel. Vi trur IOC vil smelte om vi kjem med berekraft og gjenbruk av anlegg. Men slik fungerer det ikkje. IOC tenkjer på ein heilt annan måte. Dei færraste av medlemene er i det heile interesserte i vinteridrett. Heilt andre faktorar avgjer. Før vart alle søkjarane vurderte etter tekniske kriterium, så tok ein ei avgjerd. Men den teknisk beste kandidaten vart likevel sjeldan valt. Same kva motivasjonen var, så vann ikkje alltid det beste bidraget. No er det i tillegg mykje mindre transparens.

– Kva kriterium er det IOC vektlegg?

– Det er nesten heilt uråd å vite. Plutseleg lanserer komiteen ein kandidat, og så kan det vere den einaste kandidaten det vert røysta over. Vi har altfor stor tru på at den beste søknaden vil vinne. Det har ikkje vore tilfellet, og det er ikkje sikkert neste gong heller.

– Kva kan Noreg gjere for å forbetre IOC?

– Eg trur vi har ei litt naiv førestilling om kor mykje makt vi har i IOC. Men sjå på Lise Klaveness. Ho forsvarer det ho meiner er verdigrunnlaget til norsk idrett, og tør snakke høgt om det. Om fleire norske idrettsleiarar gjer det same, har dei ryggdekning. Tanken har vore å vere stille til ein vart vald inn, og så kome med kritikk. Men det har ikkje fungert. Vi må tore å ta sjansen og vone at vi kan påverke gjennom det.