I grannelaget mitt er det sett opp eit stort skur der folk kan komme og førehandsrøyste. Eg går forbi dagleg og ser køen av sjølvsikre røysteføre på veg inn.

Etterpå kjem dei høgtid­samt spankulerande ut, ranke i ryggen og med fast blikk, uendeleg nøgde med seg sjølve og valet sitt. Igjen har dei gjort «borgarplikta» si, som dei seier.

Der er ikkje eg. For meg er førehandsrøysting ein utenkjeleg tanke. Eg er alltid den siste som kjem til vallokalet på valdagen, etter ein dag med vonde valdagskvalar. Fem minutt før dei stengjer, sleper eg meg ned til vallokalet. Alle partirepresentantane som har stått heile dagen og delt ut listene sine, har gått til valvaka for å vente på prognosen som blir offentleggjord straks vallokala har stengt. Valfunksjonærane sit og ser på klokka og lurer på om dei kan begynne å rydde saman.

Eg registrerer meg, viser ID og går inn i båsen for å velje røystesetel, nedtyngd av ansvars­kjensle. For dette er ikkje noka «borgarplikt» i det heile; det er ein røysterett. Plikter gjer meg ingenting, ei plikt krev knapt at ein er medviten i gjerningsaugneblinken. Eg utfører plikter på strak arm kvar bidige dag.

Ein rett, derimot, er ikkje noko å kimse av. Ein rett er eit tyngjande ansvar som må forvaltast med omhug. Det krev eit gjennomtenkt og medvite val.

Som Buridans esel står eg rådvill mellom alternativa i røystebåsen. Frykta for å gjere feil er sterkare enn trongen til å gjere rett. Og ingen veit betre enn eg at det å avstå frå å velje også er eit val.

Eg ser for meg at éi einaste røyst, den aller siste i min valkrins, mi røyst, blir den avgjerande som sender ei ny partiblokk inn i kommunestyret. Dermed vil eg i fire år framover sitje med ansvaret for kvar nedlagde skule, kvar vanrøkta vegstrekning, kvar prisauke i kollektivtransporten i kommunen min.

Eg forlèt vallokalet med endå større uro i kroppen enn då eg kom.

Demokrati gjer vondt, men «på den gode måten». Godt val!

OBO